Áyyemgi Olimpiada oyınları
Áyyemgi Gretsiyada Olimpiada oyınlarınıń payda bolıwı - Áyyemgi Olimpiada oyınları b.e.sh. 776-jılı payda boldı. Áyyemgi Gretsiyada Olimpiya oyınlarınıń payda bolıwı bul Gretsiyada Sparta hám Elida qalaları arasında paraxatshılıqtıń ornawı bolıp sport bayramı sıpatında payda boldı.
Áyyemgi Greklerdiń Olimpiada oyınlar dástúrine hár qıylı aralıqlarǵa juwırıw, disk ılaqtırıw, nayza ılaqtırıw kirgizildi. B.e.sh. 490-jılı marafon aralıǵına juwırıw payda boldı. Marafon aralıǵına juwırıwdıń payda bolıwı, Marafon qalashasınıń qasında b.e.sh. 490-jılı Afinalılar Persidler menen urısta jeńiske erisip, ásker bası bir áskerdi Afinaǵa juwırıp barıp jeńiske eriskenligimizdi jetkereseń dep tayınlaydı. Bul ásker Marafon-Afina aralıǵın juwırıp ótip Afinaǵa jetip kelip "Biz jeńiske eristik" dep ólip qaladı. Áyyemgi Grek áskeriniń húrmetine Marafon-Afina aralıǵın ólshep bul aralıqqa juwırıw boyınsha birinshi Olimpiada oyınlarında jarıs ótkeriledi. Bul aralıq 40 kilometr dep belgilenedi. 1920-jıldan baslap Marafon aralıǵı 42 km 195 metr dep qabıllandı.