საზოგადოების კუნძულები
მშობ. სახელი: ფრანგ. Îles de la Société ტაიტ. Tōtaiete mā | |
---|---|
საზოგადოების კუნძულების განლაგება | |
გეოგრაფია | |
მდებარეობა | წყნარი ოკეანე |
კოორდინატები | 17°32′ ს. გ. 149°50′ დ. გ. / 17.533° ს. გ. 149.833° დ. გ. |
კუნძულთა რაოდენობა | 14 |
მთავარი კუნძული | ტაიტი |
ფართობი | 1593 კმ² |
უმაღლესი წერტილი | 2241 მ |
საფრანგეთი | |
დემოგრაფია | |
მოსახლეობა | 227 807 (2007) |
სიმჭიდროვე | 143,005 ად. /კმ² |
საზოგადოების კუნძულები (ფრანგ. Îles de la Société, ტაიტ. Tōtaiete mā) — კუნძულების ჯგუფი წყნარ ოკეანეში, საფრანგეთის პოლინეზიის ნაწილი. საზოგადოების კუნძულებზე ცხოვრობს საფრანგეთის პოლინეზიის მოსახლეობის უმრავლესობა.
გეოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]საზოგადოების კუნძულები — ტროპიკული არქიპელაგია ვულკანური წარმოშობის, რომელიც მდებარეობს საფრანგეთის პოლინეზიის დასავლეთით. ფართობი — 1593 კმ².
საზოგადოების კუნძულები იყოფაна ორ ჯგუფად — ქარსზედა და ქარსქვედა:
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პირველი ევროპელი, რომელმაც დაინახა საზოგადოების კუნძულები, იყო ნიდერლანდელი ზღვაოსანი იაკობ როგევენი, რომელმაც 1722 წლის 6 ივნისს გაცურა ბორა-ბორას და მაუპიტის გვერდით. როგევენმა შეცდომით ჩათვალა ისინი ტონგას არქიპელაგის კუნძულებად, რომლებიც მოინახულა 1616 წელს იაკობ ლემერმა.
1767 წელს ბრიტანეთის ექსპედიციამ სამუელ უოლისის ხელმძღვანელობით აღმოაჩინა კუნძულები მეჰეტია (17 ივნისს), ტაიტი (18 ივნისს), მურეა (27 ივლისს), მაუპიჰაა (29 ივლისს) და მოტუ-ონე (29 ივლისს). უოლისმი ხუთი კვირა გაჩერდა კუნძულ ტაიტიზე.
ჯეიმზ კუკის პირველი ექსპედიცია ეწვია ტაიტის 1769 წელს პლანეტა ვენერას დასაკვირვებლად. კუკმა აღმოაჩინა ჰუაჰინე, რაიატეა, ტაჰაა, ტუპაი და ტეტიაროა. თავიდან კუკმა საზოგადოების კუნძულები (ინგლ. Society Islands) დაარქვა მხოლოდ ქარსქვედა კუნძულებს, ლონდონის სამეფო საზოგადოების პატივსაცემად, რომელიც აფინანსებდა ექსპედიციას. მოგვიანებით სახელი გავრცელდა მთელ არქიპელაგზე. 1788 წლიდან 1880 წლამდე კუნძულებზე არსებობდა პოლინეზიური სახელმწიფო ტაიტის სამეფო, რომელიც შემდეგში (1842—1880 წლები) გახდა საფრანგეთის პროტექტორატი, ხოლო 1880 წლის შემდეგ — საფრანგეთის კოლონია.
ადმინისტრაციული დაყოფა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]არქიპელაგში შედის 2 ადმინისტრაციული ქვედანაყოფი: ქარსზედა და ქარსქვედა კუნძულები, რომლებიც იყოფიან 20 კომუნად (13 — ქარსზედა და 7 — ქარსქვედა კუნძულები).
№ | კომუნა | ფართობი, კმ² |
მოსახლეობა,[1] ად. (2007) |
სიმჭიდროვე, ად./კმ² |
---|---|---|---|---|
ქარსზედა კუნძულები | ||||
1 | არუა | 18,3 | 9 458 | 516,83 |
2 | ფააა | 34 | 29 851 | 877,97 |
3 | ჰიტია ო ტე რა | 218 | 8 683 | 39,83 |
4 | მაინა | 52 | 14 369 | 276,33 |
5 | მურეა-მაიაო | 142,5 | 16 490 | 115,72 |
6 | პაეა | 65 | 12 084 | 185,91 |
7 | პაპარა | 93 | 10 615 | 114,14 |
8 | პაპეეტე (დედაქალაქი) | 19 | 26 017 | 1369,32 |
9 | პირაე | 35 | 14 475 | 413,57 |
10 | პუნააუია | 76 | 25 441 | 334,75 |
11 | ტაიარაპუ-ესტ | 216 | 11 549 | 53,47 |
12 | ტაიარაპუ-უესტ | 104 | 7 002 | 67,33 |
13 | ტევა ი იუტა | 120 | 8 589 | 71,58 |
ქარსქვედა კუნძულები | ||||
14 | ბორა-ბორა | 49 | 8 927 | 182,18 |
15 | ჰუაჰინე | 74,8 | 5 999 | 80,20 |
16 | მაუპიტი | 20,6 | 1 231 | 59,76 |
17 | ტაჰაა | 88 | 5 003 | 56,85 |
18 | ტაპუტაპუატეაე | 88,5 | 4 614 | 52,14 |
19 | ტუმარაა | 63,5 | 3 632 | 57,20 |
20 | უტუროა (დედაქალაქი) | 16 | 3 778 | 236,13 |
სულ | 1593,2 | 227 807 | 142,99 |
მოსახლეობა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]2007 წლის აღწერის მონაცემებით კუნძულებზე მოსახლეობის რიცხვი შეადგენს 227 807 ადამიანს (194 623 ად. — ქარსზედა და 33 184 ად. — ქარსქვედა კუნძულებზე). საზოგადოების კუნძულების მთავარი კუნძულია ტაიტი, რომელზეც ცხოვრობს მთელი მოსახლეობის 70 % და სადაც მდებარეობს საფრანგეთის პოლინეზიის დედაქალაქი პაპეეტე. მოსახლეობის ძირითადი რაოდენობა თავმოყრილია სანაპირო რეგიონებში, კუნძულების მთიან რაიონებში მოსახლეობა საკმაოდ იშვიათია.
ეკონომიკა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ეკონომიკურად საზოგადოების კუნძულები ყველაზე უფრო ძლიერია საფრანგეთის ამ ზღვისიქითა ტერიტორიების ხუთი არქიპელაგიდან.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ (ფრანგული) Institut Statistique de Polynésie Française (ISPF). Recensement de la population 2007 (PDF). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-12-03. ციტირების თარიღი: 2007-12-02.