მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ირანი დაყოფილია 31 ოსტანად. ოსტანი (სპარს. استان ostān, მრავლ. استانها ostānhā — ოლქი, პროვინცია) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული ირანში . ოსტანებად დაყოფა შემოიღეს 1937 წელს. ოსტანის სათავეში დგას ოსტანდარი (გენერალ-გუბერნატორი). ოსტანი იყოფა რამდენიმე რაიონად — შაჰრესტანად. თითოეული ოსტანი მართული პროვინციის ცენტრით, რომელიც, როგორც წესი, პროვინციის უდიდესი ქალაქია და რომელსაც სპარსულად უწოდებენ პროვინციის დედაქალაქს (სპარს. : مرکز მარქაზი ). პროვინციულ მმართველობას სათავეში უდგას გენერალ-გუბერნატორი[ 1] (სპარს. استاندار ostāndār), რომელსაც ნიშნავს შინაგან საქმეთა მინისტრი, რაც, თავის მხრივ, მინისტრთა კაბინეტის დასამტკიცებელია.
1950 წლამდე ირანი იყოფოდა თორმეტ პროვინციად: არდალანი, აზერბაიჯანი, ბელუჩესტანი, ფარსი, გილანი, არაქ-ე აჯამი, ხორასანი, ხუზესტანი, კერმანი, ლარესტანი, ლორესტანი და მაზანდარანი.[ 2] 1950 წელს ირანის რეორგანიზაცია მოხდა, რომლის მიხედვით ჩამოყალიბდა ათი ძირითადი პროვინცია საკუთარი დაქვემდებარებული გუბერნიებით: გილანი, მაზანდარანი, აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი, დასავლეთი აზერბაიჯანი, კერმანშაჰი, ხუზესტანი, ფარსი, კერმანი, ხორასანი, ისპაჰანი.[ 2] 1960-დან 1981-მდე გუბერნიებს სათითაოდ მიენიჭა პროვინციის სტატუსი. მას შემდეგ რამდენიმე ახალი პროვინციაც შეიქმნა. ყველაზე ბოლო იყო 2004 წელს, როდესაც პროვინცია ხორასანი გაიყო სამი ახალ პროვინციად.[ 3]
ოსტნები
ადმინისტრაციული ცენტრი
ფართობი[ 4]
მოსახლეობა[ 5]
სიმჭიდროვე (მოსახლეობა /კმ²)
შაჰრესტანები
შენიშვნები
რუკა
ალბორზი
ქარაჯი
5,833კმ²
2,712,400
470
7
2010 წელს თეირანის ოსტანს გამოეყო. ირანის ყველაზე პატარა ოსტანია ფართობის მიხედვით
არდებილი
არდებილი
17,800 კმ²
1,257,624
70.7 მცხოვრები კვადრატულ კილომეტრზე.
9
1933 წლამდე , იყო აღმოსავლეთ აზერბაიჯანის პროვინცია.[ 6]
აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი
თავრიზი
45,650 კმ²
3,620,183
76.7
19
ბუშირი
ბუშირი
22,743 კმ²
887,115
35.9
9
1977 წლამდე პროვინციას ერქვა ქჰელიჯ-ფარსი (სპარსული გულიფი).[ 7]
გილანი
რეშტი
14,042 კმ²
2,410,523
171.7
16
გულისტანი
გორგანი
20,195 კმ²
1,637,063
81.1
11
1997 წლის 31 მაისს გამოეყო მაზანდარნის პროვინციას .[ 7]
დასავლეთი აზერბაიჯანი
ურმია
37,437 კმ²
2,949,426
78.8
14
ფეჰლევიდების დინასტიის მმართველობის დროს ქალაქ ურმიას ჰქონდა რეზაიჰის სახელი.[ 8]
ზენჯანი
ზენჯანი
21,773 კმ²
970,946
44.6
7
1986 წელს გამოეყო გილანის პროვინციას . [ 7]
თეირანი
თეირანი
18,814 კმ²
13,530,742
645.8
13
1986 წელს გამოეყო მარკაზის პროვინციას.
იაზდი
იაზდი
129,285 კმ²
992,318
7.4
10
1986 წელს გამოეყო ქერმანის პროვინციას. 2002 წელს შეუერთდა ტებესის შაჰრისტანი.
ილამი
ილამი
20,133 კმ²
545,093
27.1
7
გამოეყო ქერმენშაჰის პროვინციას.[ 7]
ისპაჰანი
ისპაჰანი
107,029 კმ²
4,590,595
41.6
21
1986 წელს გამოეყო მარკაზის პროვინციას .[ 7]
ლურისტანი
ხორამაბადი
28,294 კმ²
1,758,628
62.2
9
გამოეყო ხუზესტანის პროვინციას.[ 7]
მაზანდარანი
სარი
23,701 კმ²
2,940,831
118.9
15
მარკაზი
არაქი
29,130 კმ²
1,361,394
46.7
10
გამოეყო მაზანდარნის პროვინციას .[ 7]
სამხრეთი ხორასანი
ბირჯანდი
69,555 კმ²
640,218
7.3
4
2004 წლის 29 სექტემბერს, ხორესანი გაიყო სამ პროვინციად[ 3]
სემნანი
სემნანი
97,491 კმ²
590,512
6.0
4
გამოეყო მაზანდარნის პროვინციას.[ 7]
სისტანი და ბელუჯისტანი
ზაჰედანი
181,785 კმ²
2,410,076
12.6
8
1986 წელს შეიქმნა.[ 7]
ფარსი
შირაზი
122,608 კმ²
4,385,869
35.8
23
ქერმანი
ქერმანი
18,0836 კმ²
2,660,927
13.5
14
ქირმანშაჰი
ქირმანშაჰი
24,998 კმ²
1,938,060
77.5
13
1950 და 1979 წლებში, გაერთიანებული იყო ქერმენშაჰის პროვინციაში .[ 7]
ქოჰგილუე და ბოიერაჰმედი
იასუჯი
15,504 კმ²
695,099
44.8
5
2004 წელს გამოეყო ხუზისტანის პროვინციას.[ 7]
ქურთისტანი
სანანდაჯი
29,137 კმ²
1,574,118
54.0
9
გამოეყო გილანის პროვინციას.[ 7]
ყაზვინი
ყაზვინი
15,549 კმ²
1,166,861
75.0
5
1996 წლის 31 დეკემბერს პროვინციაში შეიქმნა ყაზვინის და ტეკესტანის შაჰრისტანები.[ 7]
ყუმი
ყუმი
11,526 კმ²
1,064,456
92.4
1
1995 წლამდე ყუმი იყო თეირანის პროვინციის შაჰრისტანი.[ 7]
ჩახარ-მახალი და ბახთიარია
შხრე-კორდი
16,332 კმ²
842,002
51.6
6
1973 წლამდე გაერთიანებული იყო ისპაჰანის პროვინციაში.[ 9]
ჩრდილოეთ ხორასანი
ბოჯნურდი
28,434 კმ²
820,918
27.7
6
2004 წლის 29 სექტემბერს, ხორესანი გაიყო სამ პროვინციად
ხორასან-რეზავი
მეშჰედი
144,681 კმ²
5,620,770
36.0
19
2004 წლის 29 სექტემბერს, ხორესანი გაიყო სამ პროვინციად.[ 3]
ხუზისტანი
აჰვაზი
64,055 კმ²
4,345,607
67.8
18
ჰამადანი
ჰამადანი
19,368 კმ²
1,790,770
91
8
გამოეყო ქერმენშაჰის პროვინციას.[ 7]
ჰორმაზაგანი
ბენდერ-აბასი
70,669 კმ²
1,410,667 კმ²
18.6
11
გამოეყო ქერმენის პროვინციას.[ 7]
ირანი (ქვეყანა)
თეირანი
1,628 554 კმ²
71,767,413
44.0
324
სია
პროვინცია
მოსახლეობა
ქვეყანასთან შედარება
1
თეირანი
13,281,858
ეკვადორი
2
ხორასან-რეზავი
5,515,980
დანია
3
ისპაჰანი
4,499,327
ნორვეგია
4
ფარსი
4,220,721
ხორვატია
5
ხუზისტანი
4,192,598
საქართველო
6
აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი
3,527,267
ლიტვა
7
მაზანდარანი
2,893,087
ქუვეითი
8
დასავლეთი აზერბაიჯანი
2,831,779
ქუვეითი
9
ქერმანი
2,584,834
ომანი
10
გილანი
2,381,063
ლატვია
11
სისტანი და ბელუჯისტანი
2,349,049
ლატვია
12
ქირმანშაჰი
1,842,457
ბოტსვანა
13
ლურისტანი
1,689,650
გამბია
14
ჰამადანი
1,674,595
გვინეა-ბისაუ
15
გულისტანი
1,593,055
ესტონეთი
16
ქურთისტანი
1,416,334
ტრინიდადი და ტობაგო
17
ჰორმაზაგანი
1,365,377
გაბონი
18
მარკაზი
1,326,826
გაბონი
19
არდაბილი
1,209,968
მავრიტანია
20
ყაზვინი
1,127,734
აღმოსავლეთი ტიმორი
21
ყუმი
1,036,714
შვეიცარია
22
იაზდი
958,323
კატარი
23
ზენჯანი
942,818
კატარი
24
ბუშირი
866,490
ფიჯი
25
ქოხგილუე და ბოიერაჰმედი
843,784
ჯიბუტი
26
ჩრდილოეთ ხორასანი
791,930
კვიპროსი
27
ქოხგილუე და ბოიერაჰმედი
621,428
ბუტანი
28
სამხრეთი ხორასანი
600,568
კომორის კუნძულები
29
სემნანი
589,512
კაბო-ვერდე
30
იაზდი
530,464
სოლომონის კუნძულები
1 ქვეყნები, რომელთა ნაწილი მეორე კონტინენტზეცაა.
Flag of Iran