Karl Marx
Kaal Maax (Jorman: Karl Marx) (Mie 5, 1818 – Maach 14, 1883) a wehn wahn Jorman filasifa, palitikal ikanamis, istuorian, palitikal tioris, suosialajis, an revaluushaneri uu get rietinz az di smadi uu staat kamiunizam. Ihn rait im muos mieja wok, Di Kamiunis Manifesto, wid Friedrich Engels ina 1848. Maax somaraiz im apruoch tu ischri ahn palitix ina di fos lain a di fos chapta a Di Kamiunis Manifesto (1848): Di ischri a evri sasayati we egzis op tel nou a di ischri a schrogl bitwiin di difrahn klaas dem.
Maax aagyu se kiapitalizam, laik ebri ada suosio-ikanamik sistim ago kriet nof intornal tenshan we ago liid tu di dischokshan a di sistim. Jos laik ou kiapitalizam riplies fyuudalizam, suoshalizam ago tek uova fram kiapitalizam ahn ivenchali liid tu wahn sasayati widoutn stiet ar klaas, we gwaihn kaal pior kamiunizam. Dis ago kom bout afta wahn chranzishan piiriad, “di diktietaship a di Pruolitieriat”, we piipl refa tu az di “woka stiet” ar “demakrasi ron bai di woka dem”. Wen yu taak bout filasifi, Maax a wehn wahn matiirialis ahn nof piipl uu im influens wehna ni’ilis. Di hanalisis we im mek bout ischri kliem se suoshalizam a wahn fiez we apn aredi ina nof paat a di wol.
Lieta, ihn muub gaa hIngglant ahn rait Das Kapital, muosli ina hIngglish. Ihn ded a Landan ina 1883.