Praca porusza problem funkcjonowania wojsk prywatnych przy boku armii państwowej Rzeczypospolitej... more Praca porusza problem funkcjonowania wojsk prywatnych przy boku armii państwowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach panowania królów Zygmunta III i Władysława IV Wazów (1587-1648). Występowanie oddziałów, utrzymywanych poza strukturą wojsk państwowych, i ich znaczenie dla bezpieczeństwa kraju było zjawiskiem niespotykanym szerzej w nowożytnej Europie. Jednakże z uwagi na bardzo słabo opracowaną tematykę, w rozdziałach wstępnych przedstawiono szerzej charakterystykę tego typu wojsk. Pokrótce zarysowana została geneza wojsk prywatnych a przede wszystkim dokonano klasyfikacji charakteru ich służby, wyróżniając wojska nadworne i wojska służące okresowo. Kluczową część pracy zajmuje analiza udziału wojsk magnatów w wojnach z Turcją, Tatarami, Kozaczyzną, Państwem Moskiewskim, Szwecją i podczas wojen domowych (łącznie ok. 40 kampanii). Wzięto pod uwagę ich liczebność (stosunek do sił państwowych czy powiatowych), powierzane im zadania, relacje pomiędzy dowódcami a także ich postawę, mającą wpływ na zwycięstwo bądź klęskę. Kolejne rozdziały opisują zmagania z jednym z wrogów Rzeczypospolitej w układzie chronologicznym. Ostatni rozdział zestawia razem ustalenia z poszczególnych rozdziałów. Wynika z nich, że udział i znaczenie wojsk magnackich było największe podczas wojen z Turcją i Tatarami. Również podczas wojen z Kozakami poszczególni magnaci nie tylko gromadzili oddziału dorównujące armii kwarcianej ale i przeprowadzali samodzielne akcje. Jest to tłumaczone specyfiką zagrożenia, które groziło bezpośrednio dobrom właścicieli oddziałów a także ogólną słabością w polityce wobec Tatarów, Turcji i właśnie Kozaków w tym okresie. Natomiast zdecydowanie rzadziej i z mniejszym entuzjazmem wspierano króla podczas wojen z Moskwą czy Szwecją. Zbiorcza tabela na końcu pracy przedstawia udział liczebny wojsk wybranych magnatów w kilku szczególnych kampaniach. Zarówno z rozdziałów analizy jak i z tabeli można wyciągnąć interesujące wnioski na temat kariery i rosnącej potęgi takich rodów jak Wiśniowieccy, Ostrogscy, Zasławscy czy Lubomirscy.
Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie, 2018
Jesień 2016 roku upłynęła młodzieży z kutnowskich szkół pod znakiem walki o tron. Dokładnie tak, ... more Jesień 2016 roku upłynęła młodzieży z kutnowskich szkół pod znakiem walki o tron. Dokładnie tak, gdyż właśnie „Walka o Tron 1733” to tytuł dużego projektu edukacyjnego realizowanego wspólnie przez Fundację Budzenie Pasji i Muzeum Regionalne w Kutnie, którego pomysłodawcą był niżej podpisany. Projekt oparty był na metodzie larp, którą będę chciał poniżej przedstawić i poniekąd zarekomendować. Doświadczenia realizacji kilku podobnych projektów, w których wzięło w latach 2012-2016 ok. 1700 uczniów, skłaniają mnie do sformułowania kilku zasad (wcale nie żelaznych!), które powinno się uwzględnić tworząc a następnie przeprowadzając taki projekt dla młodzieży.
Opinie Edukacyjne PAU: Prace Komisji PAU do Oceny Podręczników Szkolnych, 2018
Board, dices and cards as a form of historical narrative:
analysis of modern board games
The art... more Board, dices and cards as a form of historical narrative: analysis of modern board games
The article sets three goals. The first is to draw attention to the dynamic development of the board games industry and the development of a new product, which are modern board games. In order to be able to talk about the use of board games in historical education in the near future, a tool analyzing the “historicity” of a given title should be created. That is why the second part presents a tool for analyzing the game and its way of conducting historical narrative. It consists of five steps, which, in turn, include considerations on 1) the title of the game, 2) the visual appearance of the game, 3) the plot of the game, 4) game mechanics, 5) theoretical thought. The proposed method will allow to indicate the areas in which the game touches historical content, to note errors and inaccuracies, and to assess the suitability and purposefulness of using a given game in school education. The later concerns the last goal of the text, i.e. the indication of the potential possibilities of using games about history and the requirements that are connected with this. These requirements have to be fulfilled primarily by the teacher. There is no doubt, however, that board games are a valuable medium telling the story of the past, yet more importantly – a medium appreciated by young people.
"Szarża pod Rokitną 1915. Wybór materiałów z konferencji naukowej II Skawińskie Spotkania z Hist... more "Szarża pod Rokitną 1915. Wybór materiałów z konferencji naukowej II Skawińskie Spotkania z Historią „Szarża pod Rokitną (1915), Skawina–Radziszów 14 sierpnia 2017 r.”, Skawina 2017
Artykuł wskazuje na cele i założenia oraz relacjonuje przebieg tytułowego projektu edukacyjnego w... more Artykuł wskazuje na cele i założenia oraz relacjonuje przebieg tytułowego projektu edukacyjnego wykorzystującego metodę larp realizowanego w 2014 roku przez stowarzyszenie Pospolite Ruszenie Szlachty Ziemi Krakowskiej.
Artykuł jest próbą przedstawienia znaczenia archeologii pól bitew na przykładzie badań zajmującyc... more Artykuł jest próbą przedstawienia znaczenia archeologii pól bitew na przykładzie badań zajmujących się wojną secesyjną. Wspomniana została krótka historia oraz stan badań tej interdyscyplinarnej nauki. Główny cel pracy realizowany jest natomiast w rozdziałach poświęconych metodyce badań oraz analizie odkrytych zabytków. Ta ostatnia pozwala m.in. na uściślaniu miejsca stoczenia bitwy i samego jej przebiegu a także umożliwia identyfikowanie zarówno poszczególnych jednostek jak i pojedynczych żołnierzy. Listę możliwości jakie otwiera przed nami archeologia pól bitew zamyka problem zabezpieczenia i zagospodarowania pól bitew.
Do najbardziej dramatycznych wydarzeń pierwszych dni powstania styczniowego w guberni radomskiej,... more Do najbardziej dramatycznych wydarzeń pierwszych dni powstania styczniowego w guberni radomskiej, należy zakończona klęską, bitwa pod Miechowem. Starcie, jak i całe funkcjonowanie obozu ojcowskiego, jako przedsięwzięcie ze wszech miar ambitne lecz bardzo źle zarządzane, skupiało uwagę nie tylko mieszkańców Królestwa, ale przede wszystkim Galicji. Dlatego też, nie powinna nas dziwić burzliwa dyskusja, która rozwinęła się nad osobą głównodowodzącego Apolinarego Kurowskiego. Owa kwestia pobitewnej polemiki jest doskonałym materiałem na kolejne prace i wystąpienia. Jednakże celem niniejszego tekstu jest przybliżenie możliwie największej liczby czynników, czyli jak zostanie niżej omówione, najczęściej błędów, które w ostatecznym rozrachunku doprowadziły do klęski miechowskiej.
A non-academic report on an edu-larp project aimed at civic and historical education in junior hi... more A non-academic report on an edu-larp project aimed at civic and historical education in junior high schools in Poland, reaching 1100 first-time larpers in country schools near Krakow. The project was based on the re-creation of the 17th-century parliamentary system of the "noblemen's democracy" specific to the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Praca porusza problem funkcjonowania wojsk prywatnych przy boku armii państwowej Rzeczypospolitej... more Praca porusza problem funkcjonowania wojsk prywatnych przy boku armii państwowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach panowania królów Zygmunta III i Władysława IV Wazów (1587-1648). Występowanie oddziałów, utrzymywanych poza strukturą wojsk państwowych, i ich znaczenie dla bezpieczeństwa kraju było zjawiskiem niespotykanym szerzej w nowożytnej Europie. Jednakże z uwagi na bardzo słabo opracowaną tematykę, w rozdziałach wstępnych przedstawiono szerzej charakterystykę tego typu wojsk. Pokrótce zarysowana została geneza wojsk prywatnych a przede wszystkim dokonano klasyfikacji charakteru ich służby, wyróżniając wojska nadworne i wojska służące okresowo. Kluczową część pracy zajmuje analiza udziału wojsk magnatów w wojnach z Turcją, Tatarami, Kozaczyzną, Państwem Moskiewskim, Szwecją i podczas wojen domowych (łącznie ok. 40 kampanii). Wzięto pod uwagę ich liczebność (stosunek do sił państwowych czy powiatowych), powierzane im zadania, relacje pomiędzy dowódcami a także ich postawę, mającą wpływ na zwycięstwo bądź klęskę. Kolejne rozdziały opisują zmagania z jednym z wrogów Rzeczypospolitej w układzie chronologicznym. Ostatni rozdział zestawia razem ustalenia z poszczególnych rozdziałów. Wynika z nich, że udział i znaczenie wojsk magnackich było największe podczas wojen z Turcją i Tatarami. Również podczas wojen z Kozakami poszczególni magnaci nie tylko gromadzili oddziału dorównujące armii kwarcianej ale i przeprowadzali samodzielne akcje. Jest to tłumaczone specyfiką zagrożenia, które groziło bezpośrednio dobrom właścicieli oddziałów a także ogólną słabością w polityce wobec Tatarów, Turcji i właśnie Kozaków w tym okresie. Natomiast zdecydowanie rzadziej i z mniejszym entuzjazmem wspierano króla podczas wojen z Moskwą czy Szwecją. Zbiorcza tabela na końcu pracy przedstawia udział liczebny wojsk wybranych magnatów w kilku szczególnych kampaniach. Zarówno z rozdziałów analizy jak i z tabeli można wyciągnąć interesujące wnioski na temat kariery i rosnącej potęgi takich rodów jak Wiśniowieccy, Ostrogscy, Zasławscy czy Lubomirscy.
Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie, 2018
Jesień 2016 roku upłynęła młodzieży z kutnowskich szkół pod znakiem walki o tron. Dokładnie tak, ... more Jesień 2016 roku upłynęła młodzieży z kutnowskich szkół pod znakiem walki o tron. Dokładnie tak, gdyż właśnie „Walka o Tron 1733” to tytuł dużego projektu edukacyjnego realizowanego wspólnie przez Fundację Budzenie Pasji i Muzeum Regionalne w Kutnie, którego pomysłodawcą był niżej podpisany. Projekt oparty był na metodzie larp, którą będę chciał poniżej przedstawić i poniekąd zarekomendować. Doświadczenia realizacji kilku podobnych projektów, w których wzięło w latach 2012-2016 ok. 1700 uczniów, skłaniają mnie do sformułowania kilku zasad (wcale nie żelaznych!), które powinno się uwzględnić tworząc a następnie przeprowadzając taki projekt dla młodzieży.
Opinie Edukacyjne PAU: Prace Komisji PAU do Oceny Podręczników Szkolnych, 2018
Board, dices and cards as a form of historical narrative:
analysis of modern board games
The art... more Board, dices and cards as a form of historical narrative: analysis of modern board games
The article sets three goals. The first is to draw attention to the dynamic development of the board games industry and the development of a new product, which are modern board games. In order to be able to talk about the use of board games in historical education in the near future, a tool analyzing the “historicity” of a given title should be created. That is why the second part presents a tool for analyzing the game and its way of conducting historical narrative. It consists of five steps, which, in turn, include considerations on 1) the title of the game, 2) the visual appearance of the game, 3) the plot of the game, 4) game mechanics, 5) theoretical thought. The proposed method will allow to indicate the areas in which the game touches historical content, to note errors and inaccuracies, and to assess the suitability and purposefulness of using a given game in school education. The later concerns the last goal of the text, i.e. the indication of the potential possibilities of using games about history and the requirements that are connected with this. These requirements have to be fulfilled primarily by the teacher. There is no doubt, however, that board games are a valuable medium telling the story of the past, yet more importantly – a medium appreciated by young people.
"Szarża pod Rokitną 1915. Wybór materiałów z konferencji naukowej II Skawińskie Spotkania z Hist... more "Szarża pod Rokitną 1915. Wybór materiałów z konferencji naukowej II Skawińskie Spotkania z Historią „Szarża pod Rokitną (1915), Skawina–Radziszów 14 sierpnia 2017 r.”, Skawina 2017
Artykuł wskazuje na cele i założenia oraz relacjonuje przebieg tytułowego projektu edukacyjnego w... more Artykuł wskazuje na cele i założenia oraz relacjonuje przebieg tytułowego projektu edukacyjnego wykorzystującego metodę larp realizowanego w 2014 roku przez stowarzyszenie Pospolite Ruszenie Szlachty Ziemi Krakowskiej.
Artykuł jest próbą przedstawienia znaczenia archeologii pól bitew na przykładzie badań zajmującyc... more Artykuł jest próbą przedstawienia znaczenia archeologii pól bitew na przykładzie badań zajmujących się wojną secesyjną. Wspomniana została krótka historia oraz stan badań tej interdyscyplinarnej nauki. Główny cel pracy realizowany jest natomiast w rozdziałach poświęconych metodyce badań oraz analizie odkrytych zabytków. Ta ostatnia pozwala m.in. na uściślaniu miejsca stoczenia bitwy i samego jej przebiegu a także umożliwia identyfikowanie zarówno poszczególnych jednostek jak i pojedynczych żołnierzy. Listę możliwości jakie otwiera przed nami archeologia pól bitew zamyka problem zabezpieczenia i zagospodarowania pól bitew.
Do najbardziej dramatycznych wydarzeń pierwszych dni powstania styczniowego w guberni radomskiej,... more Do najbardziej dramatycznych wydarzeń pierwszych dni powstania styczniowego w guberni radomskiej, należy zakończona klęską, bitwa pod Miechowem. Starcie, jak i całe funkcjonowanie obozu ojcowskiego, jako przedsięwzięcie ze wszech miar ambitne lecz bardzo źle zarządzane, skupiało uwagę nie tylko mieszkańców Królestwa, ale przede wszystkim Galicji. Dlatego też, nie powinna nas dziwić burzliwa dyskusja, która rozwinęła się nad osobą głównodowodzącego Apolinarego Kurowskiego. Owa kwestia pobitewnej polemiki jest doskonałym materiałem na kolejne prace i wystąpienia. Jednakże celem niniejszego tekstu jest przybliżenie możliwie największej liczby czynników, czyli jak zostanie niżej omówione, najczęściej błędów, które w ostatecznym rozrachunku doprowadziły do klęski miechowskiej.
A non-academic report on an edu-larp project aimed at civic and historical education in junior hi... more A non-academic report on an edu-larp project aimed at civic and historical education in junior high schools in Poland, reaching 1100 first-time larpers in country schools near Krakow. The project was based on the re-creation of the 17th-century parliamentary system of the "noblemen's democracy" specific to the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Uploads
Papers by Łukasz Wrona
analysis of modern board games
The article sets three goals. The first is to draw attention to the dynamic development
of the board games industry and the development of a new product, which are modern
board games. In order to be able to talk about the use of board games in historical education in the near future, a tool analyzing the “historicity” of a given title should be created.
That is why the second part presents a tool for analyzing the game and its way of conducting historical narrative. It consists of five steps, which, in turn, include considerations on
1) the title of the game, 2) the visual appearance of the game, 3) the plot of the game,
4) game mechanics, 5) theoretical thought. The proposed method will allow to indicate
the areas in which the game touches historical content, to note errors and inaccuracies, and
to assess the suitability and purposefulness of using a given game in school education. The
later concerns the last goal of the text, i.e. the indication of the potential possibilities of
using games about history and the requirements that are connected with this. These requirements have to be fulfilled primarily by the teacher. There is no doubt, however, that board
games are a valuable medium telling the story of the past, yet more importantly – a medium
appreciated by young people.
analysis of modern board games
The article sets three goals. The first is to draw attention to the dynamic development
of the board games industry and the development of a new product, which are modern
board games. In order to be able to talk about the use of board games in historical education in the near future, a tool analyzing the “historicity” of a given title should be created.
That is why the second part presents a tool for analyzing the game and its way of conducting historical narrative. It consists of five steps, which, in turn, include considerations on
1) the title of the game, 2) the visual appearance of the game, 3) the plot of the game,
4) game mechanics, 5) theoretical thought. The proposed method will allow to indicate
the areas in which the game touches historical content, to note errors and inaccuracies, and
to assess the suitability and purposefulness of using a given game in school education. The
later concerns the last goal of the text, i.e. the indication of the potential possibilities of
using games about history and the requirements that are connected with this. These requirements have to be fulfilled primarily by the teacher. There is no doubt, however, that board
games are a valuable medium telling the story of the past, yet more importantly – a medium
appreciated by young people.