Ole Rømer

Ole Rømer

Ole Christensen Rømer (25. september 1644 í Árósum í Danmörku – 19. september 1710 í Kaupmannahöfn í Danmörku) var danskur stjörnufræðingur. Hann er einkum frægur fyrir að hafa fyrstur reynt að mæla ljóshraða og fyrir Rømer-kvarðann fyrir hita, beinan fyrirrennara Fahrenheit-kvarðans.

Ole Rømer fæddist í Árósum og lærði við Kaupmannahafnarháskóla ásamt Rasmus Bartholin á árunum 1662 til 1671. Ári síðar fór hann til Parísar þar sem hann sýndi fram á að ljóshraði er endanlegur. Með því að fylgjast með tunglum Júpíters (Íó sérstaklega) tókst honum að reikna ljóshraðann sem tvöfalda vegalengdina milli jarðar og sólar á 22 mínútum. Niðurstöðu hans skakkar um 10-25%. Þessir útreikningar hans voru gefnir út á frönsku árið 1676.

Í París tók hann þátt í hönnun hinna frægu gosbrunna í Versölum og var kennari erfðaprinsins, sonar Loðvíks XIV.

Þegar hann sneri aftur til Danmerkur árið 1681 varð hann prófessor í stjörnufræði við Kaupmannahafnarháskóla og hélt áfram rannsóknum sínum, meðal annars úr Sívalaturni. Allar athuganir hans urðu eldinum að bráð í brunanum í Kaupmannahöfn 1728.

Árið 1700 fékk hann konung til að taka upp gregoríska tímatalið.

Rømer þróaði einn af fyrstu hitakvörðunum, Rømer-kvarðann, með því að miða núll við frosinn pækil og suðumark vatns við 60. Daniel Gabriel Fahrenheit heimsótti hann árið 1702, endurbætti kvarðann, sem síðar varð þekktur sem Fahrenheit-kvarðinn, og kynnti hann árið 1724.