Papers by mehmet yavuz erler
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, Dec 1, 2016
Tarihi ve Deontoloji AD ÖZ Salname, bir yıllık olayları topluca göstermek üzere yazılmış eserler ... more Tarihi ve Deontoloji AD ÖZ Salname, bir yıllık olayları topluca göstermek üzere yazılmış eserler için kullanılan ve Türkçeye de Tanzimat'tan sonra girmiş olan bir terimdir. Osmanlı Devleti'ndeki ilk salnameler, devlet tarafından 1847 yılında "Devlet-i Aliye-i Osmanî" ismi ile basılmıştır. Sınırları bu günkü Trabzon,
The Journal of International Social Research, 2008
Özet 1910 yılında Me rutiyet daresi altında ya anan Erzurum sel felaketi halk ve devlet arasındak... more Özet 1910 yılında Me rutiyet daresi altında ya anan Erzurum sel felaketi halk ve devlet arasındaki ileti imi incelemede yeterli tarihi veriler sunmaktadır. Bölge idarecilerinin tefti gezileri afet sahası kurbanlarının sözlü müracaatlarına da olanak sa lamı tır. Bu durum alı ılageldik "arzuhal" tarzında gerçekle en vatanda müracaatlarının farklı bir boyutunun daha oldu unu ispatlamaktadır. Her ne kadar afet bölgesi vatanda larının müracaatları sözlü olarak bölge idarecilerine iletilse de bölge idarecilerinin raporlarına yansıyan bu "serzeni ler" bilindik "arzuhal" nitelikli yazılı kaynaklara alternatif bir kayna ın daha varlı ını ortaya koyar. Bu çalı ma, vatanda ın devletle irtibatında alternatif olarak belirlenen tefti raporları kaynaklarının da incelenmesi gerekti ini ve bu verilerin nasıl de erlendirilece ini tarihi olaylardan örneklerle ortaya koymaktadır.
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, May 21, 2014
Social Science Research Network, Feb 29, 2012
Turkish Abstract: Halkin kulturel deger yargilarini iceren organizasyon kabiliyeti beraberinde ge... more Turkish Abstract: Halkin kulturel deger yargilarini iceren organizasyon kabiliyeti beraberinde genelin onayini alan bir dizi kurallari da kapsamaktadir. Gures musabakalari halkin kulturel degerleri ile organize ettigi ve bazi gorevlendirmeleri ihtiva eden orneklerden yalnizca birisidir. Devletinde bu turden aktivitelere mudahil olarak halkin onayina sahip organizasyonlara bazi ihtivalar yaptigi anlasilmaktadir. Halk tarafindan geleneksel olarak duzenlenen gures musabakalarinda karsimiza cikan Salavatcilik gurescileri ve onlarin hunerlerini seyircilere sesli olarak lirik tarzda betimlenen manilerle tanitma gorevini yerine getirmektedir. Gerek Osmanli gerekse Turkiye Cumhuriyeti halkin organize ettigi bu yapiya mudahil olarak en azindan salâvatcinin islevinde bazi ilaveler gerceklestirmistir. Calismamizda devlet eliyle yapilan bu mudahalenin nasil bir degisim sureci icinde gerceklestigi Cumhuriyet Turkiye’si de dikkate alinarak degerlendirilecektir.English Abstract: A wrestling in the Ottoman sovereignty that Turks performed as an sportive activity caused a base for a kind of civil organization. Wrestling turnovers that bear some number of mutually agreed rules that the public of Turkish society derived from the Turkish traditions have been designed along with the publics’ organization capability has obtained the state’ ambition to deal with. While the “Salavatci” (Eulogizer) was a duty to introduce the wrestlers’ personality and their cunning abilities, in the turnover that hold by the public, it shifted rather to a duty of introducing the administrators and adding up on to their initial performance designed by public within the turnovers, having been hold under the state authority. In our study the wrestling turnover that was designed by the public would be examined to what extend being shifted and redesigned by the state within the history along with taking the Republican period in to consideration.
The Journal of International Social Research, 2009
Osmanlı Karadeniz kentlerinde ula ımın yetersizli i ekonomik anlamda geli imini tamamlayamayan ye... more Osmanlı Karadeniz kentlerinde ula ımın yetersizli i ekonomik anlamda geli imini tamamlayamayan yerle im yerlerinin, uzun yıllar sahip oldukları yer altı ve yer üstü zenginliklerini de erlendirememelerine neden olmu tur. pek yolunun denizlere çıkı kapılarından birini olu turan Trabzon bu co rafyada uzun yıllar en geli mi yerle ke olarak konumunu korudu. Ancak buharlı gemilerin yüksek tonajlı yük ta ıma kapasitelerinin geli tirdi i ula ım di er sahil yerle kelerinde ekonominin canlanmasına neden oldu ve yeraltı zenginlikleri ile verimli tarımsal araziden yararlanılmasını sa ladı. Kafkas göçleri nedeniyle 1856 sonrası sahil kentlerindeki nüfus artı ı ekonomik geli meyi ucuz i gücü nedeniyle arttırdı. Çalı mamızda ekonomik açıdan Karadeniz sahil kentleri arasında Trabzona alternatif olarak geli im gösteren yerle kelerdeki de i im süreci de erlendirilmi tir.
Social Science Research Network, Aug 31, 2016
Bar Kalesi Osmanli Devleti’nin serhat kentlerinden biridir. Yerlesim yeri ve askeri amaclarla kul... more Bar Kalesi Osmanli Devleti’nin serhat kentlerinden biridir. Yerlesim yeri ve askeri amaclarla kullanilmistir. Osmanli buradaki kendinden onceki mirasi muhafaza ettigi gibi bolge ekolojisine de tarimsal uretimde yeni katkilarda bulunmustur. Calismamizda arsivden elde ettigimiz Bar Kalesi krokisi uzerinden yoredeki Osmanli varligi ile ilgili askeri, sosyal ve ekonomik veriler degerlendirilecektir.
Zgodovinski časopis, Apr 10, 2012
Prispevek govori o usodi otomanskih migrantov na tujem. Izguba teritorijev kot posledica pojemajo... more Prispevek govori o usodi otomanskih migrantov na tujem. Izguba teritorijev kot posledica pojemajoče moči Otomanov je povzročala notranje migracije, ki naj bi vzpodbudile življenje v državi. Razlogi, zaradi katerih so migranti iskali zatočišče v Ameriki, so bili popolnoma upravičeni. Prispevek opredeljuje razloge za migracijo in tihotapljenje ljudi. Otomani, ne glede na njihovo versko in rasno pripadnost, so bili žrtev prevar ladijskih družb in kot taki zapuščeni v pristaniščih v Trstu, na Reki in drugod. V prispevku bomo predstavili njihovo usodo po migraciji. S pomočjo otomanskega arhivskega gradiva bomo osvetlili njihove dosežke ali neuspehe izven otomanske države. Naše raziskave temeljijo zgolj na otomanskem in arabskem arhivskem gradivu. Nadaljnje rezultate bo prinesla nadgradnja študije z raziskavami v ameriških arhivih ter arhivih, ki hranijo dokumente, ki pričajo o pomorski zgodovini Trsta in Reke.
DergiPark (Istanbul University), Dec 1, 1998
Osmanlı araştırmaları, Jun 1, 2001
Studies of the ottoman domain, Aug 31, 2017
Mehmet Yavuz ERLER 1 Özet Osmanlı Devleti düzenli bir eğitim sürecinden geçerek yetişen komuta ka... more Mehmet Yavuz ERLER 1 Özet Osmanlı Devleti düzenli bir eğitim sürecinden geçerek yetişen komuta kademesine, çağdaşı olan Batılı devletleri takiben XIX. Yy da başlamıştır. Başlangıçta askeri sıbyan (ilkokul) mektepleri zamanla askeri rüştiye (ortaokul) ve askeri idadi (lise) aşamaları ile zenginleştirilmiştir. Payitaht kenti olan İstanbul'da açılan askeri eğitim veren kurumlar zamanla Osmanlı coğrafyasının bütününe yayılmıştır. İstanbul'da ilk açılan askeri okullara devam edenler çoğunlukla İstanbul'da ikamet eden ailelerin çocukları olmuştur. Ancak 1860 sonrasında Osmanlı Devleti'nin değişik coğrafyalarında açılan askeri Rüştiye Mektepleri ilk mezunlarını vermeye başlamışlar ve idadi (lise) düzeyindeki eğitimlerini devam ettirebilmek amacıyla İstanbul'a gelmeye başlamışlardır. Bu durum Payitaht Askeri İdadisindeki öğrenci portresini de değiştirmiştir. Çalışmamızda Kuleli Askeri İdadisi'nde okuyan öğrenci portresinin değişimi incelenecektir. Ayrıca Askeri Okuldaki öğrencilerin eğitim dışındaki yaşantı, okulun sunduğu imkânlar, alışkanlık ve bir başkentte okuyan öğrencinin başkentin imkânlarından ne oranda etkilendiği tespit edilmeye çalışılacaktır.
Tarih araştırmaları dergisi, 2000
Kafkas Universitesi Veteriner Fakultesi Dergisi, 2019
Anadolu'daki geçmişi çok eskiye dayanan tiftik keçisi, başka ülkelerde de yetiştirilene kadar yüz... more Anadolu'daki geçmişi çok eskiye dayanan tiftik keçisi, başka ülkelerde de yetiştirilene kadar yüzyıllarca sadece Orta Anadolu'da, özellikle de Ankara ve çevresindeki illerde yetiştirilmiştir. Tiftik keçisinden elde edilen tiftik üretimi de yalnızca bu bölgede yapılmıştır. Ankara Sancağında 1905 yılı sayımında, yaklaşık 1 milyon beş yüz bin baş tiftik keçisi bulunduğu bildirilmiştir. Bu keçilerden elde edilen tiftik "Ankara sofu, çorap, boyun atkısı ve başörtüsü" gibi ürünlerin işlenmesinde kullanılmış ve tiftik sanayii, 16-18. yüzyılları kapsayan dönemde Ankara halkına geniş iş olanakları ve gelir sağlamıştır. Bu araştırma, 1800-1918 yılları arasında tiftik keçisi ihracatı ve tiftik ticaretine ilişkin arşiv kayıtlarının saptanması ve sonuçlarının değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Konuya ilişkin belgeler Ankara, İstanbul, Konya ve Manisa'da bulunan arşivlerde yapılan araştırmalar sonucu elde edilmiştir. Tiftik keçisinin, 19. yüzyılın ortalarından itibaren çeşitli yollarla ülke dışına çıkarılan damızlıklarla, diğer ülkelerde de yetiştirilmeye başlanması, tiftik ticaretindeki ekonomik kaybın gerek halk ve gerekse Osmanlı yönetimi tarafından yoğun biçimde hissedilmesine neden olmuştur. Tiftiğin okkası 19. yüzyılın sonlarına doğru 50 kuruştan 10 kuruşa kadar gerilemiştir. Bu durum, tiftik keçisi dış satımının çeşitli dönemlerde yasaklanmasına, yıllar süren yazışmalar ve çabaların ardından 1918 yılında "Damızlık Tiftik Keçilerinin Harice Men'i İhraç ve Teksiri Adadı Hakkında Kanunu"nun kabul edilmesine yol açmıştır. Sonuç olarak, tiftik keçisi yetiştiriciliğinin canlandırılması için geç de olsa alınan önlemlere rağmen, beş yüz yıl boyunca Anadolu topraklarında yetiştirilen önemli bir ticaret tekeli yitirilmiştir.
Near east historical review, 2023
Studies of the ottoman domain, Aug 31, 2016
Bar Kalesi Osmanlı Devleti'nin serhat kentlerinden biridir. Yerleşim yeri ve askeri amaçlarla kul... more Bar Kalesi Osmanlı Devleti'nin serhat kentlerinden biridir. Yerleşim yeri ve askeri amaçlarla kullanılmıştır. Osmanlı buradaki kendinden önceki mirası muhafaza ettiği gibi bölge ekolojisine de tarımsal üretimde yeni katkılarda bulunmuştur. Çalışmamızda arşivden elde ettiğimiz Bar Kalesi krokisi üzerinden yöredeki Osmanlı varlığı ile ilgili askeri, sosyal ve ekonomik veriler değerlendirilecektir.
Osmanlı mirası araştırmaları dergisi, Nov 20, 2021
Birds of Prey on the Central Black Sea of Ottoman Realm (1485-1830) Mehmet Yavuz ERLER Öz: Canik,... more Birds of Prey on the Central Black Sea of Ottoman Realm (1485-1830) Mehmet Yavuz ERLER Öz: Canik, Osmanlı Devleti'nde şahin yetiştirme noktalarından biridir. Çalışmamızda Canik livasında 17 tımara kayıtlı yerleşim yerinde bulunan 24 "kaya" adı verilen avcı kuşu yetiştirme istasyonu tespit edilmiştir. Şahin yetiştiriciliği tımarlarında aynı zamanda tarım ve hayvancılıkla da uğraşılmış olduğunu tespit etmek mümkündür. Bu tımarlarda bulunan görevliler sarayın talep ettiği oranda avcı kuşu yetiştirmeyi başardıklarında tarım ve hayvancılıktan ödemekle mükellef tutuldukları vergilerden muaf olmuşlardı. Eğer bu talep edilen avcı kuşlarını yetiştiremezler ise yetiştiremedikleri her bir avcı kuşu için 300 akça ceza ödedikleri gibi vergi muafiyetleri de ortadan kaldırılırdı. Avcı kuşu yetiştiren tımar sahipleri aynı zamanda Sultanın düzenlediği sürek avlarına yetiştirdikleri avcı kuşları ile birlikte iştirak etmekle mükelleftiler. Çalışmalarımız neticesinde şahin yetiştiriciliği tımarlarının saray adına kırsal alanda otoriteyi tesis etmek, istihbarat toplamak ve iletişim ağı oluşturmak gibi bir görevinin olduğuna dair verilere ulaşılmıştır. Bu durum aslında Osmanlı Devleti'nde yetiştirilen avcı kuşu istasyonlarının; askerî bir geleneğin devamı olarak varlığını koruduğu şeklinde anlaşılabilir. Bu nedenledir ki kılıç ehline verilen tımar kategorisinde şahin, atmaca, doğan, çakır ve zağanos yetiştiriciliğine dair kayıtlar düşülmüştür. Saray'da üst düzeyde temsil edilen şahin, atmaca ya da çakır yetiştiricileri kırsaldaki bu askerî organizasyonu sevk ve idare etmişlerdir. Şahinin Osmanlı hanedanını oluşturan Kayı boyunun da ongunu olması sembolik açıdan ayrıca önem arz eder. Orta Karadeniz'de bulunan "kaya" ya da "yuva" şeklinde tanımlanan yetiştirme istasyonlarında avcı kuşları yetiştirilmiştir. Eyalet-i Rum'un Canik livası dâhilinde yer alan kaza ve nahiyelerde yer alan tımarlar bünyesinde gerçekleştirilen şahin yetiştiriciliğinin salt bir gelenek ya da avcılık sevdasından öte askerî bir anlam içerdiği düşünülmektedir. Ancak ateşli silahların gelişimi ve iletişim vasıtalarının değişimi ile birlikte avcı kuşu yetiştiriciliğinin de gerilediği anlaşılır. Bu coğrafyada var olan avcı kuşlarının ve geleneksel şahin yetiştiriciliğinin yeniden işlevsel hâle getirilmesi amacıyla bu makale kaleme alınmıştır.
Bingöl üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi, Oct 12, 2022
Cadaloz gazetesi 1911 yılında Nurettin Rüştü ve Haydar Rüştü tarafından Osmanlı Devleti'nde yayım... more Cadaloz gazetesi 1911 yılında Nurettin Rüştü ve Haydar Rüştü tarafından Osmanlı Devleti'nde yayımlanmaya başlanan bir mizah gazetesidir. Gazete, mizah gazetesi olmakla beraber dönemin sosyal, ekonomik, siyasal, toplumsal konularını haftada iki gün yayın yaparak, altı ay süre ile Osmanlı yayın hayatında kalarak değerlendirmiştir. Cadaloz gazetesi adından da anlaşılacağı üzere bünyesinde "Cadaloz" tabir edilen bir kadın başkarakterini içeriğinde barındırır. "Cadaloz" kadın figürü aynı adla isimlendirilen mizah gazetesi içeriğinde yer alan karikatür ve "Çançan" adlı nesir yazısında ana aktör olarak varlık gösterir. Aslında Cadaloz ulusal bir karakter olmakla beraber, Türk gölge oyunlarından aşina olduğumuz sıkça konuşturulan ve lafını esirgemeyen "kalfa" ya da "Arap Bacı" örneğinde olduğu gibi sert bir kadın karakteri olarak karşımıza çıkar. Bu çalışmada Cadaloz dikkate alınarak kadının Osmanlı mizah unsurları içerisinde kendine nasıl bir yer edindiği hakkında bir görüş geliştirilmeye çalışılmıştır. Cadaloz başkarakterinin yanı sıra gazete içeriğinde kadının ana, âşık, çiroz, dayakçı kadın, paçoz, şıllık vb. tasvirlerle de tanımlandığına dair verilere ulaşılmıştır. Böylelikle Osmanlı sosyal yapısı içerisinde kadının farklı konum ve konjonktürdeki halleri tanımlanmıştır.
Near east historical review, 2022
Tarih araştırmaları dergisi, 1997
Mevcut yasalara aykırı hareketle toplum düzenini bozmaya yönelik yarı organize grupların faaliyet... more Mevcut yasalara aykırı hareketle toplum düzenini bozmaya yönelik yarı organize grupların faaliyetleri eşkiyalık olarak tabir edilmiştir. Şüphesiz, Osmanlı Devleti 1856-i869 yılları arasında Trabzon Vilayeti haricindeki diğer vilayetler bünyesinde de eşkiyalık meselesi ile meşgul olmuştur. Eşkiyalığın oluşumu zuhur ettiği yörenin sosyo-ekonomik ve idari özelliklerine göre değişiklik arzetmektedir. i Sosyal açıdan etnik ve dini yapının oluşturduğu harmoni devletin buhran dönemlerinde zaman zaman zedelenmiş ve doğalolarak sosyal yapının zengin bir çeşitlilik arzettiği yörelerde suç grafiği yükselmiştir. 2 Ekonomik buhran dönemleri de eşkiyalı k suçunun oluşumuna zemin hazırlayan etmenler arasında yer almaktadır. Ticaret yollarının değişimi, taşımacılıkta meydana gelen teknik yeniliklerin işsiz bıraktığı meslek mensublarının ekonomik çöküşü ve iklime bağlı tarım ve hay-* Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, Öğretim Görevlisi. Meclis-i Vıilıi'da, saneak ve eyalet meclislerinde çözüme bağlanamayan suçların yargılanması kapsamında ele alınan suçlar adam öldürme, hırsızlık ve eşkiyalık şeklinde belirlenmiştir. Anlaşılacağı üzere eşkiyalık adam öldürme ve hırsızlığın ötesinde bir suç unsuru olarak ele alınmaktadır. Musa Çadırcı, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri'nin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, T.T.K.B., Ankara 1991, s.190.
Uploads
Papers by mehmet yavuz erler