Papers by Jacek Puchalski
Roczniki Biblioteczne, Mar 18, 2024
Research and its source base. General studies. Monographs, research articles, popular-science wor... more Research and its source base. General studies. Monographs, research articles, popular-science works on the history of libraries and librarianship from the Middle Ages to the end of the 17th century and in the 19th and 20th centuries.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi, 2020
Przedmiotem szkicu są rozważania nad wybranymi elementami recepcji książki polityczno-prawnej w X... more Przedmiotem szkicu są rozważania nad wybranymi elementami recepcji książki polityczno-prawnej w XVIII-wiecznej Polsce. Zakres chronologiczny dotyczy lat 1587–1732, a zasięg terytorialny – granic Korony. Artykuł stanowi próbę określenia stosunku poszczególnych warstw i całości stanu szlacheckiego do literatury polityczno-prawnej. W badaniach korzystano z analizy porównawczej struktury ilościowo-tematycznej opublikowanych inwentarzy księgozbiorów szlacheckich, istniejących na terenie Korony i repertuaru wydawniczego krajowych oficyn drukarskich z zakresu literatury polityczno-prawnej. Analiza wykazała, że staropolska literatura polityczna, przy całym bogactwie jej zwartości tematycznej, miała przede wszystkim charakter użytkowy. Była tworzona z myślą o najszerszych masach szlachecki, nie zaspakajała jednak w całości potrzeb lekturowy elit.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Professor Barbara Bieńkowska (1934–2022), among others director of the Institute of Library and I... more Professor Barbara Bieńkowska (1934–2022), among others director of the Institute of Library and Information Science at the University of Warsaw (1981–1987), president of the Polish Bibliological Society (1989–2003, since 2003 honorary president of PTB), member and chairwoman of the scientific and program councils of many scientific institutions and editorial boards, left behind more than 170 articles and books. Among them, there is no shortage of publications of fundamental importance to the development of Polish bibliology, to its achievements, theory and methodology. This article focuses on B. Bieńkowska’s studies of the history of Polish books and historical book collections, research on the losses of Polish libraries during World War II, as well as the scientific registration and documentation of Polish and Polonia’s collections and Polish writing collections remaining outside Poland.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi, 2017
Encyklopedia książki. T. 1: Eseje, A-J. T. 2: K-Z, pod red. Anny Żbikowskiej-Migoń i Marty Skalsk... more Encyklopedia książki. T. 1: Eseje, A-J. T. 2: K-Z, pod red. Anny Żbikowskiej-Migoń i Marty Skalskiej-Zlat, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017, 776, 770, [2] s., faksymilia, fotografie, errata, ISBN 978-83-229-3543-9. Jacek PuchalskiKatedra Książki i Historii Mediów, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, [email protected] Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi 2017, t. 11, s. 487-498. Loca scribendi. Miejsca i środowiska tworzące kulturę pisma w dawnej Rzeczypospolitej XV- XVIII stulecia, red. nauk. Anna Adamska, Agnieszka Bartoszewicz, Maciej Ptaszyński, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2017, ss. 201, il., ISBN 978-83-235-2764-0. Anna KamlerKatedra Książki i Historii Mediów, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, [email protected] Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi 2017, t. 11, s. 498-504. Katalog druków XVI wieku z historycznej kolekcji Ossolineum, pod red. Doroty Sidorowicz-Mulak, zbiory wrocławskie opraco...
Saeculum Christianum
Wiedzę na temat programu nauczania bibliografii (bibliologii) w Polsce w pierwszej połowie XIX w.... more Wiedzę na temat programu nauczania bibliografii (bibliologii) w Polsce w pierwszej połowie XIX w. poszerza Kurs bibliografii – wykład przygotowywany w 1831 r. dla studentów Uniwersytetu Warszawskiego przez historyka, ludoznawcę, tłumacza, wydawcę i bibliotekarza Łukasza Gołębiowskiego (1773-1849). Został on opracowany przez Jacka Puchalskiego i Elżbietę Maruszak (bibliografia, indeksy) pod redakcją naukową Barbary Bieńkowskiej i wydany w 2017 r. Dorobek rękopisoznawczy i edytorski Ł. Gołębiowskiego doceniano już w XIX w. Jego prace bibliotekarskie oraz informacje zawarte w Kursie bibliografii mają fundamentalne znaczenie dla wiedzy o kodeksach rękopiśmiennych przechowywanych niegdyś w bibliotekach polskich, zwłaszcza klasztornych. Rękopis Kursu bibliografii zawiera również informacje na temat ilości książek zabranych w 1819 r. z bibliotek klasztornych i kościelnych uwzględniające woluminy zarekwirowane z konwentów nieobjętych kasatą. Wśród zgromadzeń, które nie ucierpiały wskutek ...
Acta Univeristatis Lodziensis. Folia Librorum, 2018
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi, 2019
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi, 2020
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi, 2019
Many Polish libraries in the country and abroad have been closed after the breakthrough of the ye... more Many Polish libraries in the country and abroad have been closed after the breakthrough of the year 1989. The amount and content of the collections have been changing as well, if taken over and selected by other institutions. The process of dispersion, fragmentation, or even destruction of valuable library collections is accelerating. Thereby the resources of Polish books and libraries abroad are being decreased those potentially useful not only for the book historians, but also for the researchers interested in Polish diasporas and emigration history, as the library collections evidence life of communities they have been collected, maintained, and used by. Andrzej Kłossowski1 mentioned these negative phenomena as one of the first. He specialised in the history of the Polish books abroad, and managed the Department of Polish Books Abroad in the National Library (Pracownia Badań nad Książką Polską za Granicą Biblioteki Narodowej)2 since 1994. A year later (1995, actually in 2000) The...
Slavic & East European Information Resources, 2017
The international conference was dedicated to Polish and the Polish diaspora’s writing heritage i... more The international conference was dedicated to Polish and the Polish diaspora’s writing heritage in foreign collections. Its aim was to summarize research on Polish and the Polish diaspora’s book and manuscript collections, and on polonica materials incorporated into these foreign collections. We tried to define the current importance of these materials for the history of the Polish book and to determine the current situation and future prospects for their registration, documentation, and scientific exploration. Research areas of the conference included Polish and polonica collections abroad; the registration of Polish book collections, valuable polonica and other sources for the history of Polish books in foreign collections; registration and documentation in Polish and foreign libraries including reference, documentation, and source materials (inventories, catalogues, databases, guides, etc.); studies of source materials for knowledge about the history of the Polish book; and biogr...
Acta Poloniae Historica, 2000
Encyklopedia książki. T. 1: Eseje, A-J. T. 2: K-Z, pod red. Anny Żbikowskiej-Migoń i Marty Skalskiej-Zlat, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017, 776, 770, [2] s., faksymilia, fotografie, errata, ISBN 978-83-229-3543-9
The article focuses on publishing repertoire (books offer) and content analysis of the nobility b... more The article focuses on publishing repertoire (books offer) and content analysis of the nobility book collections from the years 1587-1732, in regard of the function of political literature in the Crown of the Kingdom of Poland. The study is based mostly on published inventories and selected other sources. Analysed data concerns book collections of: Stanislaw Sapinski, Łukasz Opalinski, Stanislaw Lubieniecki, Henryk Szembek, Aleksander Michal Lubomirski, Maciej Grabski, Hieronim Pinocci and Jan Sobieski, and further Jan Strzembosz, Justyna Lorkowaska, Jan Grudzinski, Krzysztof Dobinski, Krzysztof Tomasz Drohojewski, Stanislaw Kazimierz Bieniewski, Jan Adam Stadnicki, Jerzy Dzieduszycki, and Cracow nobility from the first 30 years of the 18th century. Reconstruction of a book offer for the years 1501-1732 was based on bibliographic and statistical data. The collection does not include foreign publications imported to Poland (except Polonica). During analysis the following content grou...
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Artykuł zawiera analizę publikowanego piśmiennictwa polskiego zawierającego informacje na temat s... more Artykuł zawiera analizę publikowanego piśmiennictwa polskiego zawierającego informacje na temat strat bibliotek polskich w czasie II wojny światowej, wydanego w latach 1939-1949. Literatura przedmiotu z tego okresu obejmuje zróżnicowane piśmiennictwo na temat wojennych losów bibliotek naukowych, publicznych, szkolnych i fachowych, w skali ogólnopolskiej, regionalnej i lokalnej. W podsumowaniu Autor stwierdza, że ogólna ocena tego piśmiennictwa może być tylko pozytywna, bowiem w ekstremalnych warunkach związanych z okresem okupacji niemieckiej, wejściem wojsk sowieckich do Polski, instalacją władz komunistycznych w kraju, środowisku bibliotekarskiemu udało się udokumentować, opisać i podać do publicznej wiadomości w latach 1939-1949 dzieje bibliotek polskich na podstawie źródeł, do których miało dostęp i które w publikacjach krajowych i emigracyjnych mogło wykorzystać.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Według Autora wśród nie w pełni zbadanych zjawisk w historii książki staropolskiej do ważniejszyc... more Według Autora wśród nie w pełni zbadanych zjawisk w historii książki staropolskiej do ważniejszych należy problem edycji pism autorów polskich za granicą w XVI w., którego istota tkwi w odpowiedzi na dwa pytania: o rolę zagranicznych oficyn wydawniczych w dopełnianiu repertuaru wydawniczego drukarni polskich oraz o rolę poloników w życiu kulturalnym szesnastowiecznej Europy. Autor podejmuje próbę odpowiedzi na te pytania charakteryzując wieloaspektowo polonika wydawane w oficynach obszaru niemieckojęzycznego (Niemcy, Austria, Szwajcaria), których liczba obejmuje według jego ustaleń ok. 1050 druków samoistnych wydawniczo i co najmniej 1184 utwory opublikowane w ramach większych całości wydawniczych. Ich analiza pozwala stwierdzić, że drukarze z obszaru niemieckojęzycznego podejmując się wydania poloników korzystali z: oryginalnych rękopisów dzieł oraz z ich polskich lub i zagranicznych edycji. Jednocześnie polonika wydane na obszarze niemieckojęzycznych stanowiły podstawę przedruków ...
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Na wstępie Autor przedstawia podstawowe uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, polityczne, etniczn... more Na wstępie Autor przedstawia podstawowe uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, polityczne, etniczne i kulturowe, które miały wpływ na działalności bibliotek różnych typów po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r. Następnie omawia społeczną rolę i funkcje bibliotek w odrodzonym państwie w latach 1918-1939, skupiając się na bibliotekach powszechnych (oświatowych, publicznych) – ok. 35 000 placówek włącznie z bibliotekami mniejszości narodowych. W ostatniej części artykułu Autor uzasadnia interdyscyplinarne znaczenie badań nad bibliotekami powszechnymi na przykładzie księgozbioru biblioteki parafialnej kościoła rzymsko-katolickiego w Turośni (powiat białostocki), spisanego w inwentarzu sporządzonym po 1930 r. Dowodzi mianowicie, że zawartość tego księgozbioru może stanowić wartościowe, uzupełniające źródło do badań nad wieloetniczną społecznością Turośni – jej problemami zdrowotnymi, poziomem kultury rolnej, problemami społecznymi i sympatiami politycznymi w danym czasie. W po...
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Artykuł stanowi refleksję nad specyfiką, charakterem i metodologią badań w zakresie historii bibl... more Artykuł stanowi refleksję nad specyfiką, charakterem i metodologią badań w zakresie historii bibliotek. Poruszone są kwestie istoty problematyki źródłoznawczej w tej dziedzinie, w tym nad typologią źródeł, kwestią ich krytyki i wykorzystania. Autor prezentuje wybrane typologie źródeł do historii bibliotek w amerykańskiej literaturze przedmiotu z perspektywy krajowych badań na tym samym polu.
Uploads
Papers by Jacek Puchalski