Papers by Gözde SÖNMEZTÜRK
İnsanoğlunun ayırt edici özelliklerinin başında sanat gelmektedir. Kültürün önemli bir yapı taşı ... more İnsanoğlunun ayırt edici özelliklerinin başında sanat gelmektedir. Kültürün önemli bir yapı taşı olan sanat; dil, ses, renk gibi araçlarla kültürden kültüre farklı biçimlerde ifade edilen ve ifade ettiği toplumun geleneklerinden izler taşıyan bir etkinliktir. Türklerde geleneksel el sanatları bu etkinliğin en başında gelmektedir. Geleneksel el sanatlarını Türk toplumu için ayırt edici ve özel kılan şey, kullanılan motiflerdir. Motifler, Türk süsleme sanatının temel unsurlarından biri olarak Orta Asya'dan Anadolu'ya gelinceye dek zenginleşerek günümüze kadar ulaşmıştır. Anadolu'nun sevincini, kederini, inancını ve sanatını yansıtan; anlamları ile sessiz bir iletişim unsuru olan Türk motifleri bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı, Türk motiflerinin Mersin Olgunlaşma Enstitüsünde günlük kullanım eşyası olan anahtarlıklara yansımalarını incelemektir. Araştırmada literatür tarama, atölye çalışması ve gözlemi, ustalarla görüşme ve katalog oluşturma modelleri kullanılmıştır. Atölyede yirmi iki adet yapılmış anahtarlıklardan on tanesinin Türk motifi ile süslendiği görülmüş ve çalışma on adet anahtarlıkla sınırlandırılmıştır. Mersin Olgunlaşma Enstitüsünde üretilen anahtarlıklarda bitkisel, hayvansal, doğadan ilham alınan, insan yapısı şekillerinden ilham alınan ve insan giysi ve takılarından ilham alınan motiflerin kullanıldığı görülmüştür. Bu motif türlerinde rastlanan pıtrak, suyolu, eli belinde, küpe, göz, bukağı, koçboynuzu ve akrep motiflerinin anlamları anahtarlıklar üzerindeki görünümleri incelenmiştir.
Myths are cultural heritages that are transmitted to the future through generations by the societ... more Myths are cultural heritages that are transmitted to the future through generations by the society that created them. It is possible to come across many half-human half-animal figures in mythological narratives, which are the legacy of social memory. One of them is the snake. The snake figure is kept alive with different symbolic meanings in every society. On the one hand, the figure, which is accepted as a healer and protector, on the other hand, is referred to as the creature that caused mankind to be expelled from heaven. The Anatolian people, who have a rich cultural background, also attributed meanings to various mythological beings within the framework of their own cultures and beliefs. It is noteworthy that the snake figure is one of the most common mythological transmissions in Anatolia. The snake is a figure that has become a legend with different narratives in different regions of Anatolia, especially under the name Şahmeran. Sahmeran, which has the appearance of half-human, half-animal, preserves its meaning as an important mythological entity in the Tarsus region of Mersin and is transmitted from generation to generation. The legends of Camsab and Sahmeran, Lokman Hekim and Sahmeran, especially told in the Tarsus region, have been blended with the traditions of the society and preserved their mythological value by reaching the present day with the works revealed depending on these traditions. The belief that people in the Tarsus region still believe in these legends and that they will encounter marans one day is one of the factors that cause the local people to keep this figure alive in their handicrafts. The subject of this study is the reflection of the Sahmeran figured products belonging to the Tarsus region to the handicrafts in Mersin Maturation Institute. The products are limited to 19 samples worked in different workshops. Within the scope of the study, a literature review was made first, and a draft of the study was created by scanning the publications related to Sahmeran. Afterwards, the qualified instructors in the workshop were interviewed, products with the theme of Sahmeran were selected and technical information was obtained about the products they worked on. It was tried to analyse the data by taking photos of the products whose information was taken. In the introduction part of this study, the definition of mythology is made and the snake, which is a mythological figure, is mentioned. In the development part, Sahmeran was introduced and information was given about the most frequently told legends in the Tarsus region. Afterwards, the symbolic meanings attributed to Sahmeran in the Tarsus region were examined and the technical features, meanings and reflections of the products with the figure of Sahmeran in Mersin Maturation Institute were examined through examples. With this study, it is aimed to make a concrete contribution to the transmission and social memory of Sahmeran, which is an important cultural value in folk belief.
Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2022
Needle lace, which has been a part of our traditional culture from past to present, draws attenti... more Needle lace, which has been a part of our traditional culture from past to present, draws attention because it is a handicraft belonging only to Turks. Embroidery, which is especially the heritage of Anatolian women, is transferred from generation to generation by loading local meanings with various techniques, motifs, and patterns. Needle laces are traditionally used as ornaments by embroidering on the edges of headscarves or clothes. In recent years, with the effect of modernization and industry, while the traditional use of handmade needle laces has decreased, modern usage areas have increased with the spread of industrial production. Since needle lace, whose usage areas are diversified, is an important part of Turkish handicrafts culture, it is kept alive in Turkey with its modern use in the Institutes of Maturation. This study is limited to eleven examples of needle laces from Mersin region, which were processed in the hand design workshop of Mersin Maturation Institute. Qualitative research method was used in the study. Firstly, a literature review was made, and a draft of the study was created by scanning the publications related to needle lace. Afterwards, workshops, photography and interviews were made with needle lace masters working in the institution, and the collected data were analyzed. At the end of this study, the importance given to traditional needle lace by the Turks, the technical features used in needle lace at Mersin Maturation Institute, the motifs and modern design examples on the use of traditional needle lace in different areas are presented
Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2022
Ulusların günümüze kadar süregelen tarih, kültür ve gelenekleri bilinçli veya bilinçsiz şekilde s... more Ulusların günümüze kadar süregelen tarih, kültür ve gelenekleri bilinçli veya bilinçsiz şekilde sözlü ve yazılı olarak veya çeşitli sembollerle geleceğe aktarılmıştır. Bu aktarım yöntemlerinden biri olan semboller, günümüzde sanatın her alanında kullanılmaktadır. Duvarlara, halılara, kilimlere, çömleklere, deriye, kumaşa ve hatta insan vücuduna işlenen bu motifler taşıdığı anlamlar ile ulus bilincini yansıtmaktadır. Köklü bir geçmişe sahip olan Türkler, İslamiyet öncesi ve sonrasında özellikle Anadolu Selçuklu Dönemi'nde, yıldız motifini her alanda sıklıkla kullanmışlardır. Kullanılan bu motifin; beş kollu, altı kollu, yedi kollu, sekiz kollu, dokuz kollu, on kollu, on bir kollu, on iki kollu ve yirmi dört kollu görünümlerine rastlanmaktadır. Her bir yıldız motifi özel olarak farklı anlamlar taşımakla birlikte temelde Tanrı, inanç ve inanç ritüellerini temsil etmektedir. Günümüzde ise yıldız motifi, geleneksel ve modern sanat tasarımlarında dikkati çekmektedir. Bu çalışmanın konusunu Mersin Olgunlaşma Enstitüsü'nde yıldız motifiyle oluşturulmuş pano çalışmaları oluşturmaktadır. Mersin Olgunlaşma Enstitüsü yıldız motifini, kültürel geçmişinden koparmadan yöresel özellikler ile birleştirerek pano çalışmalarıyla günümüze taşımaktadır. Bu çalışmada, Mersin Olgunlaşma Enstitüsü sanat tasarım atölyesinde uygulanan yıldız motifinin anlamları, farklı tekniklerle ve malzemelerle günümüze yansımaları görsellerle aktarılacaktır. Çalışmanın amacı, İslamiyet öncesinden günümüze kadar sembol olarak gelen yıldız motifinin gelecek nesillere sanat olarak aktarılmasını sağlamak ve yeni tasarımlara yansımalarını göstermektir.
Uploads
Papers by Gözde SÖNMEZTÜRK