Jump to content

Wikipedia:Napili nga artikulo ita nga aldaw/Septiembre 1

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Mapa ti Taaw Pasipiko

Ti Taaw Pasipiko ket isu ti kadakkelan a pannakabingbingay dagiti taaw iti Daga. Daytoy ket gumay-at manipud ti Taaw Artiko iti amianan aginggana ti Akin-abagatan a Taaw iti abagatan ken bineddengan babaen ti Asia ken Australia iti laud ken ti Kaamerikaan iti daya.

Kadagiti 165.25 riwriw a kuadrado kilometro iti kalawa, daytoy ti kadakkelan a pannakabingbingay ti Taaw ti Lubong – ken, ken iti dayta a gapu, ti hidrospera – ket sakupenna ti agarup a 46% iti rabaw ti danum ti Daga ken agarup a a maysa a pagkatlo iti dagupna a kalawa iti rabaw, a mangaramid daytoy a dakdakkel ngem no maitiptipon amin dagup ti kalawa ti daga iti lubong. Ti ekuador ket bingayenna pay daytoy iti Amianan a Taaw Pasipiko ken Abagatan a Taaw Pasipiko, nga addaan dagiti dua a mailaksid: ti Galápagos ken ti Is-isla Gilbert, a bayat nga agas-askaw iti ekuador, dagitoy ket sibubukelda nga adda iti uneg ti Abagatan a Pasipiko.

Ti akindaya a Taaw Pasipiko ket isu idi ti immuna a nakita babaen dagiti Europeano idi nasapa a maika-16 a siglo idi ti Espaniol nga eksplorador a ni Vasco Núñez de Balboa ket binallasiwna ti Ismo ti Panama idi 1513 ken naduktalanna ti nalatak nga "akin-abagatan a baybay" a ninagananna iti Mar del Sur. Ti agdama a nagan ti taaw ket inaramid babaen ni Ferdinand Magellan ti Portugues nga eksplorador idi las-ud ti Espaniol a sirkumnabigasion iti lubong idi 1521, idi nakasarak kadagiti nasayaat nga angin iti panangabotna ti taaw. isu a tinawaganna idi daytoy ti Mar Pacifico iti Portuges, a kayatna a sawen ket "nalinak a baybay".