MODUL PELAKSANAAN AKTIVITI

‘ICE- BREAKING’ DAN LDK

( PANDUAN FASILITATOR )

DISEDIAKAN OLEH :
ENCIK KHAIRUDDIN HJ. JAMAL
& PUAN FARIDAH SUPIAN
GURU BIMBINGAN DAN KAUNSELING
SMK BANDAU

PROGRAM SEMINAR MOTIVASI

PELAJAR PMR & SPM SMK BANDAU
TAHUN 2009
ANJURAN BERSAMA :

SMK BANDAU, PIBG SMK BANDAU

&
YAYASAN SABAH

TARIKH PELAKSANAAN :

SEMINAR MOTIVASI PMR & SPM : 08 & 09 JULAI 2009

( Rabu – Khamis )

BERTEMPAT DI :
SMK BANDAU KOTA MARUDU

© DinJJ / LDK /SEMINAR MOTIVASI PMR & SPM / SMK BANDAU 2009
 2

BARISAN FASILITATOR LDK

(Seminar Motivasi PMR & SPM SMK Bandau 2009):

Ketua Fasilitator :
En. Khairuddin Hj. Jamal

Fasilitator LDK/ Kumpulan (Untuk Pelajar PMR) :

1. Encik Weltter Ariffin / Encik Shahir Syaparuddin (Kump.1)
2. Cik Suzie M. Subinon / Ustazah Wan Nurhaslinda (Kump.2)
3. Puan Faridah Supian / Puan Elizabeth Mastan (Kump.3)
4. Encik Kalixtus Kopong / Puan Noriah Abd. Rahim (Kump.4)
5. Encik Asri Meris / Encik Nik Yusri Yulizar (Kump.5)
6. Encik Perry Kudik / Puan Liza Sibin (Kump.6)
7. Encik Alex Soo / Puan Juniah Robert (Kump.7)
8. Encik Venson Gumpitak / Encik Alzer Noel (Kump.8)

Fasilitator LDK/ Kumpulan (Untuk Pelajar SPM) :

1. Encik Henry Jamudah / Encik Nius Maisin (Kump.1)
2. Encik Ong Kong Jou / Puan Rozneh Jam (Kump.2)
3. Cik Zaihiza Zainal / Encik Fredly Sualin (Kump.3)
4. Puan Dora Kudik / Puan Sylvia Miting (Kump.4)
5. Puan Irene Jokilyn / Cik Siti Nurhaziah Muhd. Nur (Kump.5)
6. Encik Majawal Timbuong / Encik Anandan A/L. Muniandy (Kump.6)

TENTATIF PROGRAM ( 08 – 09 JULAI 2009 )

HARI PERTAMA ( 08 JULAI 2009 ):

7.00 – 7.30 pagi : Pendaftaran Peserta (Pengisian kehadiran dalam JKM)
7.30 – 8.30 pagi : ’Ice-Breaking’ ( En. Weltter Ariffin & Fasilitator )
8.30 – 10.00 pagi : LDK 1 ( semua Fasilitator )
10.00 – 10.30 pagi : Rehat
10.30 – 12.00 T/hari: Ceramah 1 ( Puan Hasnah Mohd Yasin – Yayasan Sabah )
12.00 – 1.00 petang : Solat/ Gabi
1.00 – 2.30 petang : Ceramah 2 ( En. Halim Bidin – PPG, Kota Marudu)
2.30 – 3.00 petang : Rehat
3.00 – 4.00 petang : Pembentangan & soaljawab antara kumpulan Hasil LDK 1
4.00 petang : Balik/Pulang

HARI KEDUA ( 09 JULAI 2009 ) :

6.50 – 7.00 pagi : Tiba di sekolah (Pengisian kehadiran dalam JKM)
7.30 – 9.00 pagi : LDK 2
9.00 - 9.30 pagi : Rehat
9.30 – 10.30 pagi : Ceramah 3 ( En. Marcus D. B. Kopong )
10.30 – 12.00 t/hari : Ceramah 4 ( En. Khairuddin Hj. Jamal )
12.00 – 12.45 t/hari : Penutupan
12.45 – 1.30 ptg : Jamuan Makan
2.00 petang : Balik /Pulang
 3

Apa itu Latihan Dalam Kelompok (LDK)? :

Latihan dalam kelompok bermaksud aktiviti-aktiviti terancang yang dijalankan secara

bersama-sama oleh ahli-ahli kelompok dengan panduan dan bimbingan fasilitator
bagi mencapai suatu matlamat yang tertentu.

Etika Kelompok LDK :

1. Penerimaan tanpa syarat

2. Kerahsiaan
3. Keterbukaan
4. Keikhlasan
5. Keterlibatan dengan rela hati
6. Tidak menghakim
7. Rasa kepunyaan (belonging) kepada kelompok
8. Tiada tindakan secara fizikal terhadap ahli lain.

Panduan kepada Fasilitator untuk mengendalikan kelompok :

1. Fasilitator mesti merujuk modul yang disediakan bagi

memastikan keselerasan aktiviti dan perkembangan peserta dalam seminar. Ikut
cadangan objektif dan langkah pelaksanaan aktiviti supaya dapat mencapai
matlamat dan objektif seminar seperti yang diamanahkan oleh penganjur.

2. Duduk dalam bulatan atau ladam kuda. Pastikan semua ahli

dapat melihat satu sama lain. Cara dan bentuk kedudukan boleh diubah suai
pada sesi berikutnya.

3. Fasilitator elakkan menggunakan gantinama diri “cikgu”.

Disarankan untuk menggunakan gantinama diri ”saya”.

4. Mulakan sesi dengan salam dan ucap sejahtera, doa. Fasilitator

boleh menyerahkan tugas memulakan sesi kepada ketua kelompok bagi sesi
kedua dan seterusnya.

5. Pada sesi pertama fasilitator mestilah bijak membina hubungan

yang mesra dengan ahli supaya diterima oleh kelompok. Terangkan tentang LDK
dan etika kelompok.

6. Mulakan setiap sesi dengan rapport dan semak keselesaan ahli.

Kemudian imbas kembali aktiviti yang lepas untuk memastikan ada
kesinambungan.

7. Luaskan peluang bercakap kepada semua ahli.

8. Gunakan permainan-permainan kecil (energizer) bagi

menimbulkan minat atau untuk menghilangkan rasa bosan atau hilang perhatian
ahli.

9. Pada sesi akhir fasilitator mengajak semua ahli bermaafan dan

bersalaman.
 4

TAJUK : “ICE-BREAKING”
MASA : 7.30 – 8.30 Pagi ( 08.07.2009 )
TEMPAT : Astaka / Dewan Khas SMK Bandau
PERALATAN : PA Sistem, Kertas majong / kad manila, Alat tulis
( Magic Pen & Marker Pen )

PELAKASANAAN :

 Semua peserta berhimpun untuk mendengar taklimat awal dari Ketua

Fasilitator. Encik Weltter Ariffin selaku Fasilitator ‘Ice-Breaking’ akan
membuat beberapa aktiviti dalam kumpulan kasar terhadap peserta
dengan menghimpunkan mereka mengikut (Sekadar Cadangan) :

i) Bulan kelahiran
ii) Cita-Cita
iii) Makanan kegemaran
iv) Ketinggian
v) Saiz kasut

 Setiap peserta dalam kumpulan diarah mengenali tiga nama dan target
PMR/SPM rakan peserta dalam kumpulannya dan setiap kumpulan akan
dipanggil secara rawak seorang ahli dalam kumpulan menyatakan nama dan
target PMR/SPM rakan yang dipilihnya. Rakan yang disebut/dipilih akan dijemput
ke hadapan.

 Aktiviti seterusnya, Fasilitator yang bertugas akan mengumpulkan semua peserta

mengikut tingkatan masing-masing (Mengikut Kumpulan Dalam
Kelas/Tingkatan). Kemudian kumpulan kasar akan dibahagikan kepada 8
kumpulan bagi pelajar PMR dan 6 kumpulan bagi pelajar SPM (merujuk
pembahagian kumpulan dalam kelas/tingkatan yang telah dibuat lebih awal).

 Setiap kumpulan mempunyai fasilitator (rujuk senarai Fasilitator mengikut

kumpulan) yang akan membimbing dan menilai penglibatan ahli dan kumpulan
tersebut, iaitu untuk tujuan pemilihan anugerah peserta terbaik lelaki /
perempuan, slogan dan kain rentang ‘Tekad Cemerlang’ (banner) kumpulan
terbaik mewakili kategori PMR dan SPM.

 Setiap kumpulan dibekalkan dengan alat tulis, kad manila dan (Peralatan yang
diperlukan untuk LDK 1).

 Rehat & Bersedia untuk LDK 1.

 5

LATIHAN DALAM KUMPULAN (LDK) 1

Masa : 8.30 – 10.00 pagi ( 09.07.2009 )

Tempat : Astaka / Dewan Khas SMK Bandau

Tajuk : Tekad Cemerlang Kumpulan Ku!

Objektif :
a) Peserta dapat bekerjasama menyempurnakan tugasan dalam
kumpulan. (Perpaduan dan kerjasama dari ahli kumpulan adalah
penting membolehkan sesuatu penyelesaian dibuat.)
b) Membolehkan peserta berfikir secara kritis dan inovatif dalam
menyelesaikan setiap masalah yang dihadapi. Setiap
permasalahan ada penyelasaiannya.

Prosedur :

1. Semua peserta berhimpun di dalam dewan untuk taklimat awal dari kem
komandan/Ketua Fasilitator/ fasilitator.

2. Fasilitator kumpulan membawa perbincangan kumpulan peserta ke tempat yang

sesuai untuk membentuk perbincangan secara kolompok.

3. Fasilitator akan mengawasi ahli kumpulan membuat aktiviti yang diberi.

Kumpulan diminta untuk membentuk:

i) Nama Kumpulan dan Moto (pada kad manila)

ii) Slogan (Yel) ’Tekad Cemerlang’ Kumpulan (ditulis pada kad manila) dan
sebagai identiti/pengenalan kumpulan
iii) Etika Kumpulan mencapai tekad cemerlang
iv) Sasaran / Target Kumpulan dalam PMR & SPM 2009.
v) Merekacipta dan menulis Banner / kain rentang ‘Tekad Cemerlang’ kumpulan
(dalam PMR / SPM 2009). Tidak lebih daripada 15 patah perkataan.

 Setiap kumpulan akan diminta membentang, mempertahan/memberi hujah dan

sedia menghadapi cabaran kumpulan lain semasa pembentangan kumpulan (jam
3.00 petang) dan hasil mereka akan ditampal/dilekatkan di dinding dewan khas.

 Fasilitator setiap kumpulan akan memastikan setiap ahli terlibat dalam aktiviti
kumpulan. Semasa pembentangan, fasilitator boleh menimbulkan suasana
perdebatan yang tegang dan memastikan setiap ahli terlibat ketika sesi
pembentangan nanti.

4. Setiap Kumpulan diarahkan memberi perhatian terhadap pembentang yang

dibuat oleh setiap kumpulan. Setiap kumpulan hanya diberi peluang untuk
membentangkan hasil perbincangan mereka selama 5 minit sahaja.
 6

LATIHAN DALAM KUMPULAN (LDK) 2

Aktiviti 1 : FANTASI KEJAYAAN MASA : minit

Alatan : Tiada

Objektif :

1. Supaya peserta dapat meningkatkan konsep diri.

2. Supaya peserta dapat menikmati erti dan perasaan sesuatu kejayaan.

Prosedur :

1. Fasilitator mengarahkan supaya semua ahli kumpulan memejamkan mata, tarik

nafas dan hembuskan (beberapa kali). Cuba bertenang.
2. Cuba bayangkan satu hari anda berasa amat gembira sekali sepanjang hidup
anda. Tumpukan perhatian pada satu kejayaan waktu itu.
3. Cuba ingatkan kembali kejayaan itu. Di manakah ia berlaku ? Adakah anda
mencapainya secara berseorangan atau dengan bantuan orang lain ? Adakah
anda merancang untuk mencapainya atau ia berlaku secara spontan.
4. Sekarang, sedarkan diri anda.
5. Minta peserta berkongsi kejayaan masing-masing.

Falsafah :

1. Setiap manusia yang dilahirkan mahukan kejayaan di dunia dan di akhirat.

2. Setiap individu perlu yakin mereka akan berjaya jika berusaha dengan
bersungguh-sungguh.
 7

LATIHAN DALAM KUMPULAN (LDK) 2

AKTIVITI 2 : VISI HIDUP

Masa : 8.00 – 9.00 Pagi ( 09.07.2009 )

Tempat : Dewan Khas SMK Bandau

Objektif : 1. Membolehkan pelajar mengenal kekuatan yang

ada untuk mencapai visinya

2. Mengenalpasti halangan yang ada yang boleh

menghalang pelajar dalam mencapai visinya.

Peralatan : Gambarajah Visi Hidup dan Borang Visi Hidup

Langkah:
1. Fasilitator mengedarkan gambarajah Visi Hidup dan
Borang Visi kepada setiap peserta mengikut kumpulan.

2. Peserta/pelajar mengisi petak dan kotak yang disediakan

dalam gambarajah dan Borang Visi Hidup.

3. Perbincangan dalam kumpulan dijalankan berdasarkan

kepada maklumat yang telah diisi dan penekanan kepada
usaha untuk mengatasi halangan.

Contoh Gambarajah Visi Hidup

KERJAYA
EKONOMI

VISI HIDUP PENDIDIKAN

TINGGI

KELUARGA
PMR/ SPM 2008
 8

LDK 2

GAMBARAJAH VISI HIDUPKU (YANG POSITIF)

VISI HIDUP
SAYA

BORANG VISI

Berdasarkan gambarajah Visi Hidup, senaraikan kekuatan dan halangan untuk

mencapai visi kehidupan anda.

Kekuatan yang anda ada Halangan anda untuk

Visi Hidup untuk mencapainya mencapainya
 9

LDK 2 AKTIVITI 3 : KEKUATAN DAN KELEMAHAN DIRI

Tajuk : Saya Berkebolehan

ALATAN : Manila kad/kertas A4 , ‘Magic pen’ dan alat tulis.

TUJUAN : Untuk memberi keyakinan kepada para peserta tentang

kekuatan/kebolehan/kelebihan diri mereka.

OBJEKTIF: 1. Supaya peserta-peserta sedar akan keupayaan mereka untuk

menambah kebolehan diri.

2. Supaya peserta-peserta akan mencari kelebihan diri masing-masing

dan belajar untuk mengemukakan kelebihan yang terdapat pada diri
mereka itu kepada orang lain.

Prosedur:
1. Peserta di minta mengingat sesuatu yang ia tidak berkebolehan untuk
melakukannya pada masa ia di Sekolah Rendah (atau di menengah rendah)
tetapi berkebolehan melakukannya pada masa ia mula memasuki SMK
Bandau (Tingkatan Empat).
Contoh :
Dahulu saya tidak pandai mencuci baju sekolah sendiri tetapi
sekarang...

Dahulu saya tidak tahu mengguna komputer,

sekarang....

2. Setiap peserta mengemukakan perkara di atas kepada kesemua peserta di

dalam kelas.

3. Peserta diminta pula mengingatkan sesuatu yang ia tidak berkebolehan

melakukannya/mengerjakannya tahun lepas tetapi telah dapat dipelajarinya
tahun ini.

Contoh :
Tahun lepas saya tidak pandai menghampiri guru mendapat bantuan, tahun
ini.....

4. Peserta diberi satu situasi :

“Tidak berapa lama lagi, bumi ini akan meletup dan akan hapus. Setiap
negara telah menyediakan sebuah kapal angkasa yang akan mengangkut
penumpang-penumpang ke dunia lain. Walau bagaimanapun penumpang-
penumpang yang dipilih mestilah terdiri daripada mereka yang ada
kelebihan”.
Bahan /alat-alat seperti di atas diedarkan. Pelajar-pelajar diarah membuat/
mereka satu poster yang menceritakan dari hal kelebihan mereka dari segi
kebolehan, keupayaan dan sifat-sifat positif yang terdapat pada diri mereka.
 10

5. Setelah siap, poster-poster dipamerkan pada dinding. Pelajar-pelajar diberi

masa untuk meneliti setiap poster. Mereka berbincang dengan bantuan
Fasilitator berkenaan dengan kelebihan diri dan kelebihan rakan-rakan
mereka dan bagaimana kelebihan itu dapat membantu ke arah
kecemerlangan diri dan pasukan.
CADANGAN AKTIVITI LDK TAMBAHAN
(Persediaan sekiranya penceramah yang dijemput tidak dapat hadir pada slot
ceramah seperti dalam Jadual Aktiviti/Tentatif Seminar)

AKTIVITI 1 : SI PUTIH DAN SI HITAM (Cadangan Tambahan)

ALATAN : Alat Tulis dan Edaran

OBJEKTIF :

1. Supaya ahli kumpulan dapat mengenal pasti sifat positif dan negatif yang
terdapat dalam diri masing-masing.
2. Ahli kumpulan dapat memikirkan cara-cara memperkembangkan sifat positifnya.

PROSEDUR :

1. Fasilitator mengedarkan inventori sifat positif dan negatif kepada setiap ahli.
2. Fasilitator menerangkan sifat positif dan negatif berserta contoh.
3. Ahli menerangkan sifat positif dan negatif dalam masa 8 minit.
4. Fasilitator memilih beberapa orang ahli secara rawak dan meminta ahli
menerangkan 2 sifat positif serta contoh perlakuan atau perkara yang telah
dilakukan.
5. Seterusnya fasilitator memilih dan meminta ahli menerangkan 2 sifat negatif serta
memberikan cadangan bagaimana menghapuskan sifat-sifat tersebut.
6. Setiap ahli diberikan peluang untuk membantu dan memberikan pendapat serta
cadangan kepada ahli lain.

FALSAFAH :

1. Setiap individu mempunyai sifat positif dan negatif.

2. Sifat positif harus dikekalkan dan diperkembangkan manakala yang negatif harus
dihapuskan.
 11

LAMPIRAN (AKTIVITI 1)

INVENTORI SIFAT POSITIF DAN NEGATIF

BIL SIFAT POSITIF SAYA SIFAT NEGATIF SAYA
 12

AKTIVITI 2 : CITA-CITA SAYA (Cadangan Tambahan)

(KELOMPOK BESAR)

ALATAN : Alat Tulis, Kertas A4

OBJEKTIF :
1. Pelajar dapat menyenaraikan kaedah-kaedah yang boleh dilakukan untuk
mencapai cita-cita mereka.
2. Pelajar dapat melaksanakan kaedah yang diberi dengan jayanya.
3. Pelajar mengetahui dan boleh mengatasi masalah serta rintangan di
dalam melaksanakan kaedah-kaedah ke arah mencapai cita-cita mereka.

PROSEDUR :
1. Fasilitator mengedarkan kertas A4 kepada setiap peserta.
2. Fasilitator menerangkan tugasan yang perlu dilakukan oleh peserta.
3. Pelajar menulis dan menyenaraikan kaedah-kaedah ke arah mencapai
cita-cita tanpa pengetahuan rakan-rakan.
4. Setelah selesai, secara rawak pelajar membacakan kaedah-kaedah yang
ditulis oleh mereka.
5. Fasilitator menyenaraikan semua kaedah-kaedah tersebut di papan tulis.

FALSAFAH :
1. Untuk merealisasikan cita-cita terdapat pelbagai kaedah yang boleh
diikuti.
2. Apa juga permasalahan yang timbul semasa melaksanakan kaedah
tersebut,
perbincangan boleh dibuat dengan ibu bapa, guru-guru dan rakan-rakan.
3. Setiap usaha atau kerja perlu dilaksanakan secara terancang, teliti dan
sistematik.
4. Kejayaan boleh dicapai melalui usaha-usaha yang betul, berterusan dan
bersungguh-sungguh tanpa mengenal erti putus asa.
5. Setiap perancangan mesti dilaksanakan, dinilai, dibaiki dari masa ke
semasa untuk mencapai cita-cita.
 13

AKTIVITI 3 : BISIKAN BUTIYA BANDAU (Cadangan Tambahan)

ALATAN : Wisel, skrip mesej

OBJEKTIF :
1. Peserta dapat mengalami pengalaman bagaimana sesuatu mesej itu berubah
maksud apabila ia disampaikan oleh ramai penyampai.

PROSEDUR :
1. Peserta berada dalam satu barisan.
2. Peserta di belakang sekali diberi skrip mesej.
3. Selepas 1 minit skrip mesej diambil semula.
4. Peserta tadi membisikkan mesej kepada peserta di hadapan setiap kali wisel
dibunyikan.
    Peserta-peserta lain tidak boleh menoleh ke belakang.
5. Peserta yang menerima mesej tidak boleh bertanya.
6. Setelah selesai, Fasilitator :
    a. Bertanya peserta di hadapan sekali apakah mesej yang diterima.
    b. Bertanya kepada peserta-peserta lain tentang mesej yang diterima.
    c. Meminta peserta pertama membaca skrip mesej yang diberikan.

FALSAFAH :
1. Kejujuran dalam menyampaikan maklumat akan menentukan keberkesanan
sesuatu maklumat.
2. Mesej yang tidak jelas dan tidak lengkap akan menimbulkan kekeliruan kepada
penerima mesej.

LAMPIRAN (LDK 2 : AKTIVITI 1)

SKRIP MESEJ BISIKAN:

“Ali budak pandai. Ibunya bernama Iyai.
Iyai suruh Ali belajar hari- hari.
Tapi Ali jadi lalai tak dengar cakap Iyai.
Akhirnya impian Ali tak tercapai.”
 14

AKTIVITI 4 : KAPAL KARAM (Cadangan Tambahan)

ALATAN : Lampiran

OBJEKTIF :
1. Supaya peserta dapat bertindak dengan pantas berserta dengan pemikiran yang
tajam.
2. Keputusan mestilah dibuat secara tepat dan tidak terburu-buru.

PROSEDUR :
1. Fasilitator mengedarkan lampiran kepada peserta.
2. Peserta dikehendaki menyenaraikan 6 orang yang perlu diselamatkan mengikut
keutamaan.
3. Setelah itu fasilitator meminta ahli-ahli menyatakan pendapat mereka tentang
penyusunan nama tersebut.
4. Peserta-peserta lain diminta memberi pendapat.

FALSAFAH :
1. Seseorang itu perlu bijak bertindak.
2. Tenang menghadapi saat-saat genting.
3. Keputusan yang baik hasil pemikiran yang tajam.
 15

LAMPIRAN ( AKTIVITI 4 )

Senarai 10 orang terapung-apung di laut kerana kapal yang mereka

naiki telah pecah dilanda ombak dan karam di lautan. Kapal anda
hanya ada ruang untuk 6 orang sahaja.
Tugas Anda !
Senaraikan 6 orang mengikut keutamaan, orang yang akan
diselamatkan.

ORANG KAYA YANG BUDIMAN

KAWAN KARIB

IBU YANG SAKIT TUA

PENCURI YANG INSAF

ABANG YANG BUTA

GURU KELAS ANDA

BAPA YANG TIDAK BEKERJA

ORANG MISKIN

PEMUDA YANG BAIK HATI

ADIK YANG NAKAL

 16

AKTIVITI 5 : TAK KENAL TAK CINTA (Cadangan Tambahan)

ALATAN : Tiada

OBJEKTIF :
1. Supaya peserta dapat memberikan maklum balas terhadap diri orang lain.
2. Supaya peserta sedar tentang diri sendiri dari sudut pandangan orang lain.

PROSEDUR :
1. Fasilitator mengarahkan supaya ahli kumpulan duduk dalam satu bulatan kecil.
2. Fasilitator meminta seorang ahli duduk di tengah-tengah bulatan.
3. Setiap ahli diminta memberi impresi (tanggapan) tentang individu di tengah-
tengah bulatan.
4. Apabila semua ahli kelompok telah memberikan impresi mereka seorang ahli
baru mengambil alih tempat di tengah-tengah dan menggantikan ahli tadi.
5. Proses tadi diulang sehingga semua ahli dapat maklum balas daripada ahli-ahli
lain.
6. Setelah selesai minta ahli-ahli kelompok memberi pendapat tentang aktiviti
tersebut.

FALSAFAH :
1. Dapat menguji ketahanan diri apabila berhadapan dengan kritikan daripada
orang lain secara berdepan.
2. Dapat menilai kembali sifat-sifat yang ada dalam diri dan yang baik dikekalkan
manakala yang tidak baik diperbaiki.
17