Կրիստոբալիտ

Կրիստոբալիտ
Ընդհանուր
Կատեգորիա	միներալների տեսակ
Բանաձև (կրկնվող միավորը)	SiO₂
Նիկել-Շտրունցի դասակարգում	4.DA.15
Դանա դասակարգում	75.1.1.1
Շերտի գույն	սպիտակ
Բյուրեղային համակարգ	տետրագոնային համակարգ
Ենթակատեգորիա	դիոքսոսիլիկատային հանքանյութեր և cristobalite structural group?

Կրիստոբալիտ Մեքսիկայի Սան Կրիստոբալ (San Cristobal) հանքավայրի անունով, միներալ։ Քիմիական կազմը՝ $SiO_{2}$։ Պոլիմորֆ ձևափոխություններն են՝ ${\alpha }$—կրիտոբալիտ (խորանարդային համակարգ) և ${\beta }$—կրիստոբալիտ (տետրագոնային համակարգ)։ ${\alpha }$-կրիտոբալիտը կայուն է 1470 °C-ից բարձր ջերմաստիճանում, պաղելիս փոխակերպվում է տրիդիմիտի, իսկ վերջինս՝ քվարցի։ Արագ պաղելիս ${\alpha }$—կրիստոբալիտը 180 °C—275 °C-ում փոխարկվում է ${\beta }$—կրիստոբալիտի։ Կրիստոբալիտը առաջացնում է օքտաէդրիկ բյուրեղներ, թեփուկավոր, սֆերոլիթային, թելավոր ագրեգատներ։ Անգույն է, սպիտակ։ Փայլը՝ ապակու։ Կարծրությունը՝ 5—7, խտությունը ${\alpha }$—կրիստոբալիտի՝ 2222 կգ/քմ³, ${\beta }$—կրիստոբալիտը՝ 2292 կգ/քմ³։ Հանդիպում է էֆուզիվ ապարներում (տրախիտներում, դացիտներում, հրաբխային տուֆերում), ինչպես նաև թերմալ-մետամորֆացված ավազաքարերում, մագնեզիտի երակներում։

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 690)։