Թուրքական ինքնուրույն ուղղափառ պատրիարքություն
Թուրքական ինքնուրույն ուղղափառ պատրիարքություն (թուրքերեն՝ Bağımsız Türk Ortodoks Patrikhanesi), թուրքախոս հույների ինքնուրույն անօրինական պատրիարքություն որը անջատվել է Կոստանդնուպոլսի տիեզերական պատրիարքությունից 1924 թվին գլխավորությամբ Պավլոս Գարահիսարիդիս (Էրեներոլ) կոչեցյալ հույն կղերի որը հռչակվել է պատրիարք Էֆտիմ Ա։
Պավլոս Գարահիսարիդիս (թուրք անունով՝ Զեկի Էրեներոլ) ըմբոստանալով հույն ուղղափառ եկեղեցվո հեղինակության հիմնել էր շարք մը անկախ թուրքախոս եկեղեցիներ Կեսարիայի մեջ և փոխադրվել Պոլիս պայքարելով Պատրիարք Մելետիոս Դ. և հաջորդին Պատրիարք Գրիգորիս Է. օրով։
Պատրիարք Էֆտիմ (թուրքերեն Papa Eftim կամ Patrik Eftim) որոշել է ստեղծել անօրինական ազգայնամոլ թուրք անկախ քրիստոնյա եկեղեցի և պատրիարքություն մի տասնյակ հետևորդներով և դասական հունարեն լեզվով արարողությունները լքել է թյուրքացնելով սուրբ պատարագը[1][2]։
Ամուսնացյալ պատրիարքը իշխել է անկախ առանց ճանաչումի 40 տարի և 1962 թվին առողջական պատճառներով նշանակել է իր զավակին՝ Տուրքութ Էրեներոլին (ծ. Յորկոս Գարահիսարիդիս)՝ իբր պատրիարք Էֆտիմ Բ։
1991 թվին Էֆտիմ Բ. մահացել է և իր եղբայրը Սելջուք Էրեներոլը ստանցնել է պատրիարքությունը իբր Էֆտիմ Գ։
2002 թ. սկսյալ, Թուրքական ինքնուրույն ուղղափառ պատրիարքության աթոռը ղեկավարվում է Էֆտիմ Ա. թոռան և Էֆտիմ Գ. զավկին կողմից (ծ. Պաշա Իւմիւթ Էրեներոլ) իբր պատրիարք Էֆտիմ Դ։
Թուրք կառավարությունը ամբաստանել է եկեղեցուն, որ «Էրգենեկոն» ազգայնամոլ ընդյատակեայ կազմակերպութեան մեծ աջակցություն է տվել տարիներու ընթացքում և բազմաթիվ անգամներ «Էրգենեկոն»-ի անդամներ գաղտնի ժողովներ են գումարել պատրիարքության կալվածքներից ներս։