Թխենի
| Թխենի | |
 Թխենի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Վարդածաղկավորներ (Rosales) |
| Ընտանիք | Վարդազգիներ (Rosaceae) |
| Ենթաընտանիք | Սալորայիններ (Amygdaloideae) |
| Տրիբա | Amygdaleae |
| Ցեղ | Սալորենի (Prunus) |
| Տեսակ | Թխենի (P. padus) |
| Միջազգային անվանում | |
| Prunus padus | |
| Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ  Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Թխենի (լատին․՝ Padus), վարդազգիների (վարդածաղկավորներ) ընտանիքի տերևաթափ ծառերի կամ թփերի ցեղ։
Տարածում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Տարածված է Հայաստանի գրեթե բոլոր անտառներում։
Կենսաբանական նկարագիր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բարձր, մինչև 8 մ է։ Տերևները հերթադիր են, ամբողջական, էլիպսաձև։ Ծաղկաբույլը երկարավուն է, ողկուզանման, ծաղիկները՝ բուրավետ, մանր, սպիտակ։ Ծաղկում է ապրիլ-մայիսին։ Պտուղը սև, կլորավուն, կնճռոտ, քաղցրադառնահամ կորիզապտուղ է։
Նշանակություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պարունակում է թթուներ, շաքարներ, աղաղանյութեր, ներկանյութ և այլն։ Պատրաստուկներն օգտագործում են բժշկության մեջ, մանրաշերտ բնափայտը՝ տարբեր մանր շինվածքների, իրերի արտադրության մեջ։ Ցրտադիմացկուն է։ Գեղազարդիչ է և մեղրատու։ Աճեցվում է այգիներում և պուրակներում։
Դասակարգում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հայտնի է մոտ 20, Հայաստանում՝ 1 տեսակ՝ թխենի սովորական (P. racemosa)։
Տաքսոնոմիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թխկենու տեսակը մտնում է Բալենիների (Cerasus) ենթադասի մեջ դաս Սալորենիներ (Prunus), ենթաընտանիք Spiraeoideae, Վարդազգիների (Rosaceae) ընտանիք, կարգ Վարդածաղկավորներ (Rosales)[1]։.
| ևս 25 ընտանիք 25 (համաձայնAPG II Համակարգի) | ևս 100-250 տեսակ (համաձայնAPG II Համակարգի) | |||||||||||||||
| կարգ Վարդածաղկավորներ | դասՍալորենիներ | f1 | ||||||||||||||
| բաժին Ծաղկավորներ կամ Ծածկասերմեր |
ընտանիք Վարդազգիներ | տեսակ Թխենի սովորական | ||||||||||||||
| ավելի քան 44 կարգի ծաղկավոր բույսեր (համաձայնAPG II Համակարգի) |
ևս 7-ից մինչև 40 դաս (համաձայնAPG II Համակարգի) | f2 | ||||||||||||||
Հոմանիշներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ըստ 2013 թվականի տվյալների The Plant List
- Cerasus padus (L.) Delarbre
- Cerasus padus (L.) DC.
- Druparia padus (L.) Clairv.
- Padus asiatica Kom.
- Padus avium Mill.
- Padus borealis (Schübeler) N.I.Orlova
- Padus racemosa (Lam.) Gilib.
- Padus vulgaris Borkh.
- Padus vulgaris Host
- Prunus fauriei H.Lev.
- Prunus germanica Borkh.
- Prunus racemosa Lam.
Ենթատեսակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Տեսակների սահմաններում բաժանվում են տարբեր տեսակների[2]։
- Prunus padus var. commutata Dippel
- Prunus padus var. glauca Nakai
- Prunus padus var. laxa Rehder
- Prunus padus var. padus
- Prunus padus var. pubescens Regel & Tiling
- Prunus padus var. seoulensis (H.Lév.) Nakai
 |
 |
 |
 |
 |
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Черёмуха на сайте USDA NRCS(անգլ.)
- Tips to identify bird cherry Արխիվացված 2012-03-16 Wayback Machine from btcv Արխիվացված 2010-04-18 Wayback Machine
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թխենի» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թխենի» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||
| Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 191)։
|
|