Lanzamento de xavelina

Lanzamento de xavelina
Mellores marcas homes
Mundial	CZE Jan Železný 98,48 m (1996)
Olímpico	NOR Andreas Thorkildsen 90,57 m (2004)
Mellores marcas mulleres
Mundial	CZE Barbora Špotáková 72,28 m (2008)
Olímpico	CUB Osleidys Menéndez 71,53 m (2004)

O lanzamento de xavelina é unha proba de atletismo que, como o seu nome indica, consiste en lanzar unha xavelina. A xavelina está construída cun material regulamentario de metal ou de fibra de vidro, co obxectivo de que chegue o máis lonxe posíbel. O lanzamento de xavelina forma parte do programa de atletismo dos Xogos Olímpicos da era moderna desde 1908.

Orixe deste deporte

Tendo en conta que o lanzamento de artefactos de diferentes formas e tamaños para cazar animais a distancia para conseguir sustento remóntase a moitos miles de anos atrás, e que o home desde antigo sempre tivo unha tendencia a medirse cos demais homes para demostrar que era o mellor, pódese supoñer que a exhibición deste tipo de habilidades, lanzar máis lonxe ou con máis puntería, podería ter unha orixe moito máis distante do que mostra a historia escrita.

En concreto, o lanzamento de xavelina como deporte de competición regrado xa se realizaba na antiga Grecia, incluída dentro da proba de péntatlon, nos Xogos Olímpicos da Antigüidade.

O péntatlon era a competición por excelencia dos Xogos Olímpicos.
Incorporouse no ano 708 a. C. e consistía nas cinco probas seguientes:

O campión olímpico Erik Lemming, na proba de xavelina-estilo libre dos Xogos Olímpicos de 1908.

• Estadio (Στάδιον, Stádion), unha carreira de 180 metros a pé.
• Loita.
• Salto de lonxitude.
• Lanzamento de xavelina.
• Lanzamento de disco.

A técnica para lanzar a xavelina suponse que era diferente á actual, posto que se permitía utilizar tiras de coiro para utilizalas como propulsor, chamadas amentum en latín, e que, acabadas en dous orificios polos que se introducían dous dedos para enrolalas na xavelina, prolongaban a lonxitude do brazo do atleta e, ao mesmo tempo imprimían á xavelina un xiro que a estabilizaba no aire.

Regulamento

Para lanzar a xavelina, débese agarrar polo cordame.

A xavelina constrúese de acordo cun detallado conxunto de especificacións publicadas pola Asociación Internacional de Federacións de Atletismo (IAAF). A súa lonxitude total, para lanzadoes masculinos, debe ser de polo menos 260 cm, e o seu su peso de polo menos 800 g. Para mulleres é algo máis curta e lixeira: dun mínimo de 220 cm de longo e de 600 g de peso.

A xavelina lánzase desde un corredor dunha lonxitude de 30 m, acabado nun arco de 38 m de radio. O sector de caída está marcado con dous liñas brancas de 45 cm de anchura, de tal modo que se os bordos internos das liñas se prolongasen deberían pasar polas catro interseccións dos bordos interiores do arco e as liñas paralelas que delimitan o corredor de impulso e que se cruzan no punto central do círculo do cal o arco forma parte. O sector terá así 59º aproximadamente.

Para realizar cada intento, o atleta dispón dun minuto. Normalmente, nas probas clasificatorias, cada atleta realiza tres intentos, e os oito atletas con mellor marca válida, ou todos se son oito ou menos, realizan na fase final outros tres intentos en orde inversa á súa mellor marca na clasificación.

A xavelina débes agarrar pola cordame (ou, polo menos, a man do atleta debe tocala), e lanzarse por riba do ombro ou do brazo de lanzar; non se permite lanzala en rotación nin pode o atleta dar as costas ao sector de caída antes de soltar a xavelina; os estilos non clásicos non están autorizados. Se a xavelina rompe no intento ou no aire non se contará como lanzamento nulo; tampouco sa a rotura fai perder o equilibrio ao atleta e provoca que toque fóra do arco; neste caso permitiráselle volver a comezar. Na caída, a punta metálica debe tocar o solo antes que cualquier outra parte da xavelina.

O atleta debe termar da xavelina pola empuñadura situada no seu centro de gravidade e lanzala por riba do ombro e cerca da orella.

En Galicia

Lidia Parada no Campionato de España de 2015. Gustavo Dacal en 2010.

Atletas galegos destacados nesta disciplina son:

• Abelardo Moure, coñecido como Ladro, nado na Pobra do Caramiñal en 1979, que foi lanzador de xavelina e, na actualidade, é adestrador de atletas, no pobrense campo da Alta, en Cabío. Entre as atletas que foron, ou son, adestradas por el, destacan campioas do talle de Ana Peleteiro (hoxe dedicada ao triplo salto) e Lidia Parada. A primeira erixiuse en campioa mundial júnior de triplo salto.
• A súa pupila a lanzadora Lidia Parada, pobrense coma o seu adestrador, nada o 11 de xuño de 1993, é a actual campioa de España nesta especialidade. Foi campioa galega de lanzamento de xavelina en varias ocasións, e proclamouse tamén campioa de España de categorías de idade en seis veces distintas. Até o de agora, Parada non perdeu nin un só campionato estatal de lanzamento de xavelina.
• Gustavo Dacal, que mantén a mellor marca galega con 78,88 m e dez veces campión de España.

Récords

(Actualizado o 10 de xullo de 2018)

		Marca (m)	Atleta	País	Lugar	Data
Mundial (WR)	Homes	98,48	Jan Železný	República Checa	Jena	25-05-1996
	Mulleres	72,28	Barbora Špotáková	República Checa	Stuttgart	13-09-2008
Olímpico (OR)	Homes	90,57	Andreas Thorkildsen	Noruega	Pequín	23-08-2008
	Mulleres	71,53	Osleidys Menéndez	Cuba	Atenas	27-08-2004
Europeo (ER)	Homes	98,48	Jan Železný	República Checa	Jena	25-05-1996
	Mulleres	72,28	Barbora Špotáková	República Checa	Stuttgart	13-09-2008
Americano (AM)	Homes	91,29	Breaux Greer	Estados Unidos	Indianapolis	21-06-2007
	Mulleres	71,70	Osleidys Menéndez	Cuba	Helsinqui	14-08-2005
Africano (AF)	Homes	92,72	Julius Yego	Kenya	Pequín	26-08-2015
	Mulleres	69,35	Sunette Viljoen	Suráfrica	Nova York	09-06-2012
Asiático (AS)	Homes	91,36	Cheng Chao-Tsun	Modelo:TPE	Taipei	26-08-2017
	Mulleres	67,69	Lü Huihui	China	Halle	26-05-2018
Oceánico (OC)	Homes	89,02	Jarrod Bannister	Australia	Brisbane	29-02-2008
	Mulleres	68,92	Kathryn Mitchell	Australia	Gold Coast	11-04-2018

Atletas con mellores marcas mundiais

Homes (Actualizado o 10 de xullo de 2018).

Posto	Resultado	Atleta	País	Lugar	Data
1	98 m 48 cm	Jan Železný	República Checa	Jena	25-05-1996
2	94 m 44 cm	Johannes Vetter	Alemaña	Lucerna	11-07-2017
3	93 m 90 cm	Thomas Rohler	Alemaña	Doha	05-05-2017
4	93 m 09 cm	Aki Parviainen	Finlandia	Kuortane	26-06-1999
5	92 m 72 cm	Julius Yego	Kenya	Pequín	26-08-2015
6	92 m 61 cm	Serguéi Makárov	Rusia	Sheffield	30-06-2002
7	92 m 60 cm	Raymond Hecht	Alemaña	Oslo	21-06-1995
8	92 m 06 cm	Andreas Hofmann	Alemaña	Offenburg	02-06-2018
9	91 m 69 m	Konstadinós Gatsioúdis	Grecia	Kuortane	24-06-2000
10	91 m 59 cm	Andreas Thorkildsen	Noruega	Oslo	02-06-2006

Modelo antigo

Posto	Resultado	Atleta	País	Lugar	Data
1	104 m 80 cm	Uwe Hohn	Alemaña Oriental	Brandeburgo	20-06-1984

Ao final dos anos 1950 Miguel de la Quadra-Salcedo logrou unha marca de 112,30 m. Para iso utilizou o chamado "estilo español" ou "estilo Erausquin", técnica creada por Félix Erausquin. Pero a IAAF prohibiu a técnica por ser perigosa para os Xogos Olímpicos de Roma de 1960 e anulou todos os rexistros previos.

Mulleres (Actualizado o 10 de xullo de 2018).

Poto	Marca	Atleta	País	Lugar	Data
1	72 m 28 cm	Barbora Špotáková	República Checa	Stuttgart	13-09-2008
2	71 m 99 cm	Maria Abakumova	Rusia	Daegu	02-09-2011
3	71 m 70 cm	Osleidys Menéndez	Cuba	Helsinqui	14-08-2005
4	70 m 20 cm	Christina Obergföll	Alemaña	Múnic	23-06-2007
5	69 m 48 cm	Trine Hattestad	Noruega	Oslo	28-07-2000
6	69 m 35 cm	Sunette Viljoen	Suráfrica	Nova York	09-06-2012
7	68 m 92 cm	Kathryn Mitchell	Australia	Gold Coast	11-04-2018
8	68 m 43 cm	Sara Kolak	Croacia	Lausana	06-07-2017
9	68 m 34 cm	Steffi Nerius	Alemaña	Elstal	31-08-2008
10	67 m 69 cm	Katharina Molitor	Alemaña	Pequín	30-08-2015
10	67 m 69 cm	Lü Huihui	China	Halle	26-05-2018

Medallas olímpicas

Homes

Edición	Ouro	Prata	Bronce
Londres 1908	Suecia Eric Lemming (54,83 m)	Noruega Arne Halse	Suecia Otto Nilsson
Estocolmo 1912	Suecia Eric Lemming (60,64 m)	Rusia Juho Saaristo	Hungría Mór Kóczán
Antuerpen 1920	Finlandia Jonni Myyrä (65,78 m)	Finlandia Urho Peltonen	Finlandia Pekka Johansson
París 1924	Finlandia Jonni Myyrä (62,96 m)	Suecia Gunnar Lindström	Estados Unidos Eugene Oberst
Ámsterdam 1928	Suecia Erik Lundqvist (66,60 m)	Hungría Béla Szepes	Noruega Olav Sunde
Los Ángeles 1932	Finlandia Matti Järvinen (72,71 m)	Finlandia Matti Sippala	Finlandia Eino Penttilä
Berlín 1936	Alemaña Gerhard Stock (71,84 m)	Finlandia Yrjö Nikkanen	Finlandia Kalervo Toivonen
Londres 1948	Finlandia Tapio Rautavaara (69,77 m)	Estados Unidos Steve Seymour	Hungría József Várszegi
Helsinqui 1952	Estados Unidos Cyrus Young (73,78 m)	Estados Unidos Bill Miller	Finlandia Toivo Hyytiäinen
Melbourne 1956	Noruega Egil Danielsen (85,71 m)	Polonia Janusz Sidło	Unión Soviética Viktor Tsybulenko
Roma 1960	Unión Soviética Viktor Tsybulenko (84,64 m)	Alemaña Walter Krüger	Hungría Gergely Kulcsár
Toquio 1964	Finlandia Pauli Nevala (82,66 m)	Hungría Gergely Kulcsár	Unión Soviética Jānis Lūsis
México 1968	Unión Soviética Jānis Lūsis (90,10 m)	Finlandia Jorma Kinnunen	Hungría Gergely Kulcsár
Múnic 1972	Alemaña Klaus Wolfermann (90,48 m)	Unión Soviética Jānis Lūsis	Estados Unidos Bill Schmidt
Montreal 1976	Hungría Miklos Németh (94,58 m)	Finlandia Hannu Siitonen	Romanía Gheorghe Megelea
Moscova 1980	Unión Soviética Dainis Kūla (91,20 m)	Unión Soviética Aleksandr Makarov	Alemaña Oriental Wolfgang Hanisch
Los Ángeles 1984	Finlandia Arto Härkönen (86,76 m)	Reino Unido Dave Ottley	Suecia Kenth Eldebrink
Seúl 1988	Finlandia Tapio Korjus (84,28 m)	Checoslovaquia Jan Železný	Finlandia Seppo Räty
Barcelona 1992	Checoslovaquia Jan Železný (89,66 m)	Finlandia Seppo Räty	Reino Unido Steve Backley
Atlanta 1996	República Checa Jan Železný (88,16 m)	Reino Unido Steve Backley	Finlandia Seppo Räty
Sidney 2000	República Checa Jan Železný (90,17 m)	Reino Unido Steve Backley	Rusia Sergey Makarov
Atenas 2004	Noruega Andreas Thorkildsen (86,50 m)	Lituania Vadims Vasiļevskis	Rusia Sergey Makarov
Beijing 2008	Noruega Andreas Thorkildsen (90,57 m)	Lituania Ainārs Kovals	Finlandia Tero Pitkämäki
Londres 2012	Keshorn Walcott (84,58 m)	Finlandia Antti Ruuskanen	República Checa Vítězslav Veselý
Río de Janeiro 2016	Alemaña Thomas Röhler (90,30 m)	Kenya Julius Yego	Keshorn Walcott

Mulleres

Edición	Ouro	Prata	Bronce
Los Ángeles 1932	Estados Unidos Mildred Didrikson (43,69 m)	Alemaña Ellen Braumüller	Alemaña Tilly Fleischer
Berlín 1936	Alemaña Tilly Fleischer (45,18 m)	Alemaña Luise Krüger	Polonia Maria Kwasniewska
Londres 1948	Austria Herma Bauma (45,57 m)	Finlandia Kaisa Parviainen	Dinamarca Lily Carlstedt
Helsinqui 1952	Checoslovaquia Dana Zátopková (50,47 m)	Unión Soviética Aleksandra Chudina	Unión Soviética Yelena Gorchakova
Melbourne 1956	Unión Soviética Inese Jaunzeme (53,86 m)	Chile Marlene Ahrens	Unión Soviética N. Konyayeva
Roma 1960	Unión Soviética Elvira Ozolina (55,98 m)	Checoslovaquia Dana Zátopková	Unión Soviética Birutė Kalėdienė
Toquio 1964	Romanía Mihaela Peneș (60,54 m)	Hungría Márta Rudas	Unión Soviética Yelena Gorchakova
México 1968	Hungría Angéla Németh (60,36)	Romanía Mihaela Peneș	Austria Eva Janko
Múnic 1972	Alemaña Oriental Ruth Fuchs (60,36 m)	Alemaña Oriental Jacqueline Todten	Estados Unidos Kate Schmidt
Montreal 1976	Alemaña Oriental Ruth Fuchs (65,94 m)	Alemaña Occidental Marion Becker	Estados Unidos Kate Schmidt
Moscova 1980	Cuba María Caridad Colón (68,40 m)	Unión Soviética Saida Gunba	Alemaña Oriental Ute Hommola
Ángeles 1984	Reino Unido Tessa Sanderson (69,56 m)	Finlandia Tiina Lillak	Reino Unido Fatima Whitbread
Seúl 1988	Alemaña Oriental Petra Felke (74,68 m)	Reino Unido Fatima Whitbread	Alemaña Oriental Beate Koch
Barcelona 1992	Alemaña Oriental Silke Renk (68,34 m)	Equipo Unificado Natalya Shikolenko	Alemaña Oriental Karen Forkel
Atlanta 1996	Finlandia Heli Rantanen (67,94 m)	Australia Louise McPaul	Noruega Trine Hattestad
Sidney 2000	Noruega Trine Hattestad (68,91 m)	Grecia Mirela Maniani	Cuba Osleidys Menéndez
Atenas 2004	Cuba Osleidys Menéndez (71,53 m)	Alemaña Steffi Nerius	Grecia Mirela Maniani
Beijin 2008	República Checa Barbora Špotáková (71,42 m)	Rusia Mariya Abakumova	Alemaña Christina Obergföll
Londres 2012	República Checa Barbora Špotáková (69,55 m)	Alemaña Christina Obergföll	Alemaña Linda Stahl
Río de Janeiro 2016	Croacia Sara Kolak (66,18 m)	Suráfrica Sunette Viljoen	República Checa B. Špotáková

Medallas nos Campionatos Mundiais de Atletismo

Homes

Edición	Ouro	Prata	Bronce
Helsinqui 1983	Alemaña Oriental Detlef Michel	Estados Unidos Tom Petranoff	Unión Soviética Dainis Kūla
Roma 1987	Finlandia Seppo Räty	Unión Soviética Viktor Yevsyukov	Checoslovaquia Jan Železný
Toquio 1991	Finlandia Kimmo Kinnunen	Finlandia Seppo Räty	Unión Soviética Vladimir Sasimovich
Stuttgart 1993	República Checa Jan Železný	Finlandia Kimmo Kinnunen	Reino Unido Mick Hill
Gotemburgo 1995	República Checa Jan Železný	Reino Unido Steve Backley	Alemaña Boris Henry
Atenas 1997	Suráfrica Marius Corbett	Reino Unido Steve Backley	Grecia Konstadinos Gatsioudis
Sevilla 1999	Finlandia Aki Parviainen	Grecia Konstadinos Gatsioudis	República Checa Jan Železný
Edmonton 2001	República Checa Jan Železný	Finlandia Aki Parviainen	Grecia Konstadinos Gatsioudis
París 2003	Rusia Sergey Makarov	Estonia Andrus Värnik	Alemaña Boris Henry
Helsinqui 2005	Estonia Andrus Värnik	Noruega Andreas Thorkildsen	Rusia Sergey Makarov
Osaka 2007	Finlandia Tero Pitkämäki	Noruega Andreas Thorkildsen	Estados Unidos Breaux Greer
Berlín 2009	Noruega Andreas Thorkildsen	Cuba Guillermo Martínez López	Xapón Yukifumi Murakami
Daegu 2011	Alemaña Matthias de Zordo	Noruega Andreas Thorkildsen	Cuba Guillermo Martínez López
Moscova 2013	República Checa Vítězslav Veselý	Finlandia Tero Pitkämäki	Rusia Dmitriy Tarabin
Beijin 2015	Kenya Julius Yego	Exipto Ihab El-Sayed	Finlandia Tero Pitkämäki
Londres 2017	Alemaña Johannes Vetter	República Checa Jakub Vadlejch	República Checa Petr Frydrych

Mulleres

Edición	Ouro	Prata	Bronce
Helsinqui 1983	Finlandia Tiina Lillak	Reino Unido Fatima Whitbread	Grecia Anna Verouli
Roma 1987	Reino Unido Fatima Whitbread	Alemaña Oriental Petra Felke	Alemaña Oriental Beate Peters
Toquio 1991	China Xu Demei	Alemaña Petra Felke	Alemaña Silke Renk
Stuttgart 1993	Noruega Trine Hattestad	Alemaña Karen Forkel	Belarús Natalya Shikolenko
Gotemburgo 1995	Belarús Natalya Shikolenko	Romanía Felicia Ţilea	Finlandia Mikaela Ingberg
Atenas 1997	Noruega Trine Hattestad	Australia Joanna Stone	Alemaña Tanja Damaske
Sevilla 1999	Grecia Miréla Manjani	Rusia Tatyana Shikolenko	Noruega Trine Hattestad
Edmonton 2001	Cuba Osleidys Menéndez	Grecia Miréla Manjani	Cuba Sonia Bisset
París 2003	Grecia Miréla Manjani	Rusia Tatyana Shikolenko	Alemaña Steffi Nerius
Helsinqui 2005	Cuba Osleidys Menéndez	Alemaña Christina Obergföll	Alemaña Steffi Nerius
Osaka 2007	República Checa B. Špotáková	Alemaña Christina Obergföll	Alemaña Steffi Nerius
Berlín 2009	Alemaña Steffi Nerius	República Checa Barbora Špotáková	Rusia Maria Abakumova
Daegu 2011	Rusia Maria Abakumova	República Checa Barbora Špotáková	Suráfrica Sunette Viljoen
Moscova 2013	Alemaña Christina Obergföll	Australia Kimberley Mickle	Rusia Maria Abakumova
Beijin 2015	Alemaña Katharina Molitor	China Lü Huihui	Suráfrica Sunette Viljoen
Londres 2017	República Checa B. Špotáková	China Li Lingwei	China Lü Huihui

Véxase tamén

Outros artigos

• Xavelina

Ligazóns externas

• Javelin Throw (Lanzamento de xavelina) na web da IAAF (en inglés).