Saltar ao contido

Ehmedê Xanî

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaEhmedê Xanî

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento1650 Editar o valor en Wikidata
Hakkâri, Turquía (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Morte1707 Editar o valor en Wikidata (56/57 anos)
Doğubayazıt, Turquía (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
RelixiónIslam Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónescritor, poeta, filósofo Editar o valor en Wikidata
Obra
Obras destacables

Ehmedê Xanî, nado en Hakkari en 1650 e finado en Doğubeyazıt en 1707, foi un escritor, poeta, astrónomo e filósofo kurdo.

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

Pertencía á tribo khani establecida na provincia Hakkari, na actual Turquía. Mudouse a Bayezid na provincia de Ritkan e alí se asentou. Máis tarde ensinoulles kurdo aos rapaces. Redactou un dicionario rimado árabe-kurdo co título de Nûbihar [1] en 1683 para axudar os nenos no seu proceso de aprendizaxe. A súa obra máis importante é a clásica historia de amor kurda Mem û Zin (1692), considerada un dos piares e a epopea por antonomasia da literatura kurda [2], e onde Xanî fala da opresión dos kurdos e da falta dun rei que os unifique como pobo, o que fixo que moitos o consideraran o fundador do nacionalismo kurdo[3]. Outra das súas obras é Eqîdeya Îmanê que é en parte poema e parte prosa, na obra explica os cinco piares da fe islámica. Publicouse por primeira volta en 2000, en Suecia. Tamén é autor do libro de astronomía e xeografía Erdê Xweda.

  1. Mehmed Uzun (2006) Kürt edebiyatına giriş. Ithaki Publishing, p. 27
  2. "Ahmad Khani (1651 - 1707)" Arquivado 01 de abril de 2019 en Wayback Machine. Kurdish Academy of Language
  3. F. Shakely "AḤMAD-E ḴĀNI" Encyclopaedia Iranica