Cyfraith Hywel
| Cyfraith Hywel | |
|---|---|
 Parella bicándose, versión latina das leis de Hywel Dda | |
| Data | Idade Media |
| Derogación | 1285 |
| Lingua | Galés medio |
| Formato | Manuscritos en pergamiño |
| Localización | País de Gales |
| Función | Código legal |
Cyfraith Hywel (pronunciado: [ˈkəvraiθ ˈhəwɛl] ; literalmente Leis de Hywel), tamén coñecida como lei galesa (en latín: Leges Walliæ),[1] foi o sistema de dereito practicado no Gales medieval antes da conquista por Inglaterra en tempos de Eduardo I. Posteriormente, os códigos criminais da lei galesa foron substituídos polo Estatuto de Rhuddlan no ano 1284 e os seus códigos civís pola serie de Leis en Gales (Laws in Wales Acts) de Henrique VIII entre 1535 e 1542.
Resumo
[editar | editar a fonte]O dereito galés era unha forma de dereito celta con moitas semellanzas coa lei Brehon de Irlanda e en particular cos costumes e terminoloxía dos británicos de Strathclyde.[2] Foi transmitido oralmente por xuristas e bardos e, segundo a tradición, só se codificou por primeira vez durante o reinado de Hywel Dda a mediados do século X. Porén, os manuscritos máis antigos que se conservan están en latín, datan de principios do século XIII e mostran marcadas diferenzas rexionais.[3] Só se sabe que a lei foi revisada por uns poucos gobernantes (especialmente Bleddyn ap Cynfyn, a quen se lle atribuían as revisións mantidas no reino de Powys), pero obviamente foi actualizada polos xuristas en resposta aos cambios de xurisdicións e circunstancias, polo que os manuscritos superviventes non se pode considerar unha representación precisa do primeiro código de Hywel.
As características notables da lei galesa inclúen a responsabilidade colectiva dos parentes (en galés: cedenl ) polos seus membros; a herdanza marcial da terra entre todos e só os descendentes masculinos (Gavelkind); un sistema baseado no estado de diñeiro do sangue (Galanas); escravitude e servidume; a incapacidade dos estranxeiros para naturalizarse antes da cuarta xeración; e un tratamento moi laxo do divorcio e da lexitimidade que escandalizaron ao clero alóctono.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Outros nomes usados nos manuscritos inclúen Leges Howeli Boni, Leges Howeli Dha, Leges Howelda, Leges Wallicæ, &c.
- ↑ Lloyd, John Edward (1911). A history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest. Londres, Nova York [etc.] Longmans, Green, and co.
- ↑ "Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library". en.wikisource.org (en inglés). Consultado o 2023-01-30.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
A Galipedia ten un portal sobre: Celtas |
 |
A Galifontes posúe textos orixinais acerca de: Cyfraith Hywel |
- Lei celta
- Dereito galés contemporáneo
- Primeira lei irlandesa
- Leis dos bretos e escoceses
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- T.M. Charles-Edwards, Morfydd E. Owen and D.B. Walters (ed.) (1986) Lawyers and laymen: studies in the history of law presented to Professor Dafydd Jenkins on his seventy-fifth birthday (University of Wales Press) ISBN 0-7083-0925-9
- T.M. Charles-Edwards (1989) The Welsh laws Writers of Wales series (University of Wales Press) ISBN 0-7083-1032-X
- T.M. Charles-Edwards, M.E. Owen and P. Russell (eds.) (2000). The Welsh king and his court (University of Wales Press). Cardiff.
- R.R. Davies (1987) Conquest, coexistemce and change: Wales 1063–1415 (Clarendon Press, University of Wales Press) ISBN 0-19-821732-3
- Hywel David Emanuel (1967) The Latin texts of the Welsh laws (University of Wales Press)
- Daniel Huws (1980) The medieval codex with reference to the Welsh Law Books (University of Wales Press)
- A.O.H. Jarman (1981) The cynfeirdd: early Welsh poets and poetry. Writers of Wales Series. University of Wales Press. ISBN 0-7083-0813-9I
- Dafydd Jenkins (1986) The law of Hywel Dda: law texts from mediaeval Wales translated and edited (Gomer Press) ISBN 0-86383-277-6
- Dafydd Jenkins and Morfydd E. Owen (ed.) (1980) The Welsh law of women : studies presented to Professor Daniel A. Binchy on his eightieth birthday, 3 June 1980 (University of Wales Press) ISBN 0-7083-0771-X
- T. Jones Pierce Medieval Welsh society: selected essays (University of Wales Press) ISBN 0-7083-0447-8
- Kari Maund (2006) The Welsh kings: warriors, warlords and princes (Tempus) ISBN 0-7524-2973-6
- David Moore (2005) The Welsh wars of independence: c. 410 – c. 1415 (Tempus) ISBN 0-7524-3321-0
- Huw Pryce (1993) Native Law and the Church in Medieval Wales (Oxford Historical Monographs) (Clarendon Press) ISBN 0-19-820362-4
- Melville Richards (1954) The laws of Hywel Dda (The Book of Blegywryd), translated by Melville Richards (Liverpool University Press)
- David Stephenson (1984) The governance of Gwynedd (University of Wales Press) ISBN 0-7083-0850-3
- Aled Rhys William (1960) Llyfr Iorwerth: a critical text of the Venedotian code of mediaeval Welsh law (University of Wales Press) ISBN 0-7083-0114-2
- Glanmor Williams (1987) Recovery, reorientation and reformation: Wales c. 1415–1642 (Clarendon Press, University of Wales Press) ISBN 0-19-821733-1
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- The Laws of Hywel Dda (Peniarth MS 28), organizado pola Biblioteca Nacional de Gales
- Unha vista do Jesus College MS 57, organizado pola Universidade de Oxford
- The Welsh Prose 1350 – 1425 Project, un rexistro dixital de textos en galés medio (incluíndo manuscritos legais superviventes) da Universidade de Cardiff
- O Hywel Dda Center en Whitland
|
Este artigo sobre dereito é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |