Contaminación acústica

O medio ambiente non só esta contaminado pola polución, senón que tamén se ve afectado pola denominada contaminación acústica, que altera as condicións de son normais do medio ambiente nunha determinada zona. Se ben o ruído non se acumula, traslada ou mantén no tempo como as outras contaminacións, tamén pode causar grandes danos na calidade de vida das persoas se non é controlado.

O termo contaminación acústica fai referencia ó ruído (entendido como son excesivo e molesto), provocado polas actividades humanas (tráfico, industrias, locais de lecer etc), que produce efectos negativos sobre a saúde auditiva, física e mental das persoas.

Un informe da Organización Mundial da Saúde (OMS), considera os 50 $dB_{a}$ , como o límite superior desexable.

En España, establécese como nivel de confort acústico os 55 $dB_{a}$ . Por enriba deste nivel, o son resulta pernicioso para o descanso e a comunicación.

Segundo estudos recentes da Unión Europea (2005): 80 millóns de persoas están expostos diariamente a niveis de ruído ambiental superiores a 65 $dB_{a}$ e outros 170 millóns, o están a niveis ente 55-65 $dB_{a}$ .

Niveis de ruído

Para medir o impacto do ruído ambiental (contaminación acústica) utilízanse varios indicadores que están en continuo desenvolvemento, a partir de Lp:

Lp "Nivel de presión sonora"
LEQ, Leq, T "Nivel de presión sonora continuo equivalente"
SEL Sound Exposure Level ou Nivel de Exposición de Son.
LAmax
LKeq, T "Nivel de presión sonora continuo equivalente ponderado A corrixido"
LDN

LEQ ou Nivel continúo equivalente ou Nivel medio equivalente

O LEQ é o nivel de ruído constante. Mide en decibelios o nivel de ruído dun determinado lugar, durante un período de tempo.

LDN ou Nivel equivalente Día-Noite

O LDN mide o nivel de ruído LEQ que se produce en 24 horas. Ó calcular o ruído nocturno, como non debe haber, penalízase con 10 $dB_{a}$ ós ruídos que se producen entre as 10 da noite e as 7 da mañá).

SEL ou Sound Explousure level

O SEL é o nivel LEQ dun ruído de 1 segundo duración. O SEL emprégase para medir o número de ocasións en que se superan os niveis de ruído tolerado en sitios específicos: barrios residenciais, hospitais, escolas etc.

Lp

Nivel de presión sonora. Defínese como 20 veces a relación logarítmica da presión sonora eficaz (prms) respecto dunha presión de referencia p0, de valor p0= 2 10-5 N/m², obtida mediante unha ponderación normalizada de frecuencias e unha ponderación exponencial normalizada de tempos.

Se non se mencionan explicitamente, debe sobreentenderse que se trata da ponderación temporal FAST e da ponderación de frecuencias A, adoptando a seguinte nomenclatura LpA

Leq, T

O nivel de presión sonora continuo equivalente (dB), defínese como o nivel de presión sonora que tería un son hipotético en réxime permanente, con igual enerxía que o son flutuante que se trata de medir, nun punto determinado e durante un mesmo período de tempo.

Representa a media enerxética do nivel de ruído promediado no intervalo de tempo de medida.

Se a medida obtívose mediante unha rede de ponderación A, se identifícase por LAeq, T

LAmax

É o máis alto nivel de presión sonora continuo equivalente ponderado A, en decibelios, determinado sobre un intervalo temporal de 1 segundo (LAeq,1) rexistrado no período temporal de avaliación.

LKeq, T

É o nivel de presión sonora continuo equivalente ponderado A, corrixido polo tipo de fonte de ruído (tráfico ou industrial), polo carácter do ruído (impulsivo, tonal) e polo período de tempo considerado (nocturno, vespertino, fin de semana). LKeq, T = LAeq, T Kj

Efectos do ruído sobre a saúde

Efectos Auditivos

O sistema auditivo reséntese ante unha exposición prolongada a unha fonte dun ruído, inda que esta sexa de baixo nivel.

O déficit auditivo provocado polo ruído ambiental chámase socioacusia.

Unha persoa cando se expón prolongadamente a un nivel de ruído excesivo, nota un asubío no oído, este é un sinal de alarma. Inicialmente, os danos producidos por unha exposición prolongada non son permanentes, sobre os 10 días desaparecen. Así a todo, se a exposición á fonte de ruído non cesa, as lesións serán definitivas. A xordeira irá crecendo ata que se perda totalmente a audición.

Non só o ruído prolongado é prexudicial, un son repentino de 160 $dB_{a}$ , como o dunha explosión ou un disparo, poden chegar a perforar o tímpano ou causar outras lesións irreversibles. Citando puntualmente as afeccións auditivas que produce o ruído, temos: Desprazamento Temporal Do Limiar De Audición e o Desprazamento Permanente do limiar de audición

Desprazamento temporal do limiar de audición (TTS:Temporary threshold shift)

Consiste nunha elevación temporal do limiar producida pola presenza dun ruído, existindo recuperación total ó cabo dun período de tempo, a condición de que non se repita a exposición ao mesmo. Prodúcese habitualmente durante a primeira hora de exposición ao ruído.

Desprazamento permanente do limiar de audición (PTS:Permanent threshold shift)

Corresponde ó mesmo efecto anterior pero agravado polo paso do tempo e a exposición ó ruído. Cando alguén se somete a numerosos TTS e durante longos períodos de tempo (varios anos), a recuperación do limiar vai sendo cada vez máis lenta e dificultosa, ata volverse irreversible.

O desprazamento permanente do limiar de audición esta directamente vinculado coa presbiacucia (perda da sensibilidade auditiva debida aos efectos da idade).

A xordeira producida polo desprazamento permanente do limiar de audición afecta a ambos oídos e con idéntica intensidade se a intensidade é semellante en ambos.

Interferencia na comunicación oral

A intelixibilidade da comunicación redúcese debido ó ruído de fondo. O oído é un transdutor e non discrimina entre fontes de ruído; a separación e identificación das fontes sonoras dáse no cerebro. Como xa é sabido, a voz humana produce son no rango aproximado de 100 a 10000 Hz, pero a información verbal atópase no rango dos 200 a 6000 Hz. A banda de frecuencia determinada para a intelixibilidade da palabra, é dicir entender palabra e frase, está entre 500 e 2500 Hz. A interferencia na comunicación oral durante as actividades laborais pode provocar accidentes causador pola incapacidade de oír chamados de advertencia ou outras indicacións. En oficinas, como en escolas e fogares, a interferencia na conversación constitúe unha importante fonte de molestias.

Efectos non auditivos

A contaminación acústica, amais de afectar ó oído pode provocar efectos psicolóxicos negativos e outros efectos fisiopatolóxicos. Naturalmente, o ruído e os seus efectos negativos non auditivos sobre o comportamento e a saúde mental e física dependen das características persoais, ó parecer a tensión xerada polo ruído modúlase en función de cada individuo e de cada situación.

Efectos psicopatolóxicos

A máis de 60 $dB_{a}$ $dB_{a}$ .
1. Dilatación das pupilas e pestanexo acelerado.
2. Axitación respiratoria, aceleración do pulso e taquicardias.
3. Aumento da presión arterial e dorde cabeza.
4. Menor irrigación sanguínea e maior actividade muscular. Os músculos póñense tensos e dolorosos, sobre todo os do pescozo e costas.
A máis de 85 $dB_{a}$ $dB_{a}$ .
1. Diminución da secreción gástrica, gastrite ou colite.
2. Aumento do colesterol e dos triglicéridos, co conseguinte risco cardiovascular. En enfermos con problemas cardiovasculares, arteriosclerose ou problemas coronarios, os ruídos fortes e súbitos poden chegar a causar ata un infarto.
3. Aumenta a glicosa en sangre. Nos enfermos de diabetes, a elevación do azucre (ver glicemia) pode ocasionar estados de coma e ata a morte.

Efectos psicolóxicos

Insomnio e dificultade para conciliar o sono.
Fatiga.
Estrés (polo aumento das hormonas relacionadas co estrés como a adrenalina).
Depresión e ansiedade.
Irritabilidade e agresividade.
Histeria e necrose.
Illamento social.
Falta de desexo sexual ou inhibición sexual.

Tódolos efectos psicolóxicos están intimamente relacionados, por exemplo:

O illamento conduce á depresión.
O insomnio produce fatiga; a fatiga, falta de concentración; a falta de concentración, baixa produtividade; a falta de produtividade, estrés.

Efectos sobre o soño

O ruído produce dificultades para conciliar o sono e esperta a quen están durmido. O sono é unha actividade que copa un terzo das nosas vidas e permítenos descansar, ordenar e proxectar o noso consciente. O sono esta constituído por dous tipos: o sono clásico profundo(Non REM (etapa de soño profundo), o que á súa vez divídese en catro fases distintas), e doutra banda esta o sono paradoxal (REM). Demostrouse que sons da orde de aproximadamente 60 dBA, reducen a profundidade do sono, acrecentándose dita diminución a medida que crece a amplitude da banda de frecuencias, as cales poden espertar ao individuo, dependendo da fase do sono en que se atope e da natureza do ruído. É importante ter en conta que estímulos débiles sorpresivos tamén poden perturbar o soño.

Efectos sobre a conduta

O ruído produce alteracións na conduta momentáneas, as cales consisten en agresividade ou amosar un individuo cun maior grao de desinterese ou irritabilidade. Estas alteracións, que xeralmente son pasaxeiras, prodúcense a consecuencia dun ruído que provoca inquietude, inseguridade ou medo nalgúns casos.

Efectos na memoria

Naquelas tarefas onde se utiliza a memoria demostrouse que existe un maior rendemento naqueles individuos que non están sometidos ó ruído, debido a que este produce crecemento na activación do suxeito e isto en relación co rendemento en certo tipo de tarefas, produce unha sobre activación traducida no descenso do rendemento. O ruído fai que a articulación nunha tarefa de repaso sexa máis lenta, especialmente cando se tratan palabras descoñecidas ou de maior lonxitude; é dicir, en condicións de ruído, o individuo desgástase psicoloxicamente para manter o seu nivel de rendemento.

Efectos na atención

O ruído fai que a atención se localice naqueles aspectos máis importantes da tarefa, facendo que esta pérdase noutros considerados, de menor relevancia.

Efectos no embarazo

Observouse que as nais embarazadas que estiveron desde comezos do seu embarazo en zonas moi ruidosas, teñen pícaros que non sofren alteracións, pero se a exposición ocorre logo dos 5 meses de xestación, despois do parto os nenos non soportan o ruído, choran cando o senten, e ó nacer teñen un tamaño inferior ao normal.

Efectos sobre os nenos

O ruído repercute negativamente sobre a aprendizaxe e a saúde dos nenos. Cando os nenos son educados en ambientes ruidosos, estes perden a súa capacidade de atender sinais acústicos, sofren perturbacións na súa capacidade de escoitar, así como un atraso na aprendizaxe da lectura e a comunicación verbal. Todos estes factores favorecen o illamento do neno, facéndoo pouco sociable.

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas

ruidos.org