Atol Tetiaroa

Atol Tetiaroa

Localización
17°00′S 149°33′O
Colectividade	Polinesia Francesa
Comuna da Polinesia Francesa	Arue
Poboación
Poboación	0 (2007) (0 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Illas do Vento
Superficie	6 km²
Bañado por	Océano Pacífico
Altitude	17 m
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC−10:00

Tetiaroa (Teti´aroa en tahitiano) é o único atol do grupo das illas de Barlovento no Arquipélago da Sociedade, na Polinesia Francesa, unha colectividade de ultramar de Francia no océano Pacífico. Antigamente era o lugar de vacacións da realeza tahitiana. Actualmente é un atol privado coñecido por ser comprado por Marlon Brando.

Xeografía

O atol é de propiedade privada e forma parte administrativamente da comuna (municipio) de Arue, ao norte de Tahití. Atópase a 53 km. ao norte de Tahití. O atol esténdese sobre unha superficie total de 6 km², as aproximadamente 585 hectáreas de superficie están divididas en 13 motus (illotes) con diferentes superficies. A lagoa ten aproximadamente 7´2 km. e 30 m de profundidade. A lagoa, que non ten ningún paso navegable ao océano, facendo o acceso en barco case imposible. En varios illotes illados, como Tahuna Iti e Tahuna Rahi, hai importantes colonias de aves.

Hai unha cincuentena de habitantes no illote do oeste, motu Onetahi. Dispón dun aeródromo e dun pequeno hotel pechado ao turismo. Fóra do hotel só se permiten excursións organizadas ao illote Tahuna Iti. En 1983 sufriu serias desfeitas provocadas por un furacán.

Os illotes (ou motus), en orde á dereita a partir da esquina suroeste, son:

1. Onetahi (con pista de aterraxe regulada e o sitio de The Brando Resort)
2. Honuea
3. Tiaruanu
4. Motu Tauvini (Tauini)
5. Motu Ahurea (Auroa)
6. Hiraanae
7. Horoatera (Oroatera)
8. Motu 'Ā'i.e.
9. Tahuna Iti (case fóra da vista, mergullado)
10. Tahuna Rahi
11. Reiono
12. Motu One
13. Rimatu'u (cunha reserva ornitolóxica)

Historia e propiedade

Mapa de Tetiaroa

En tempos históricos, o atol utilizouse como residencia de verán polos grandes xefe do distrito de Arue, de Tahití, e posteriormente pola familia real Pomare, gobernantes de Tahití. A familia real deixaba Teti'aroa ao coidado dos serventes fieis que vivían alí. Antigamente chamábase Teturoa. Logo da investidura de Tu como rei de Tahití, e de acordo co chamado costume pi'i, foron prohibidas todas as palabras que tivesen a sílaba " tu" e, desta forma, Teturoa foi cambiado por Tetiaroa.

Os membros da familia real residían en Teti'aroa cando necesitaban tranquilidade e relaxación. Os membros femininos da familia dise que han ir alí a comer (aumento de peso) e permanecer á sombra (branqueando a súa pel) "a efectos de embelecer a súa persoa." Segundo a lenda, en tempos de guerra o rei levou os seus tesouros alí para a súa custodia.

Tetiaroa xa fora visto polos primeiros descubridores de Tahití, pero non puido ser explorado ata o 1789 polo inglés William Bligh que foi o primeiro europeo en visitar o atol na procura dos primeiros amotinados antes da saída da HMS Bounty que co tempo sufriu un motín completo. O español Domingo Bonaechea chamouno Os Tres Irmáns.

En 1904 a familia Pomare cedeu Tetiaroa ao canadense Johnston W. Williams, o único dentista en Tahití, como recoñecemento polos seus servizos. Posteriormente Williams converteuse en cónsul do Reino Unido de 1916 a 1935. Williams administrou Teti'aroa como unha residencia e como unha plantación de copra.

En 1960, Marlon Brando "descubriu" Teti'aroa mentres buscaba localizacións para a rodaxe de Rebelión a bordo , que foi rodada en Tahití e na veciña Moorea. Unha vez terminada a filmación, Brando contratou a un pescador local que levouno a Teti'aroa. Foi "máis magnífico que todo o que anticipara", marabillouse na súa autobiografía de 1994 Songs My Mother Taught Me, (As cancións que ensinoume a miña nai).

Brando finalmente adquiriu por 99 anos os motus de Teti'aroa a un dos descendentes directos de Williams, a señora Durán. O arrecife e a lagoa pertencen á Polinesia Francesa. (Williams e a súa esposa están enterrados no motu Rimatuu). Comprou a maior parte do atol en 1966 por 200.000 $ e a outra parte en 1967 por 70.000. $ Tivo que superar a interferencia política e a resistencia local á venda do atol. Localizáronse, moitos sitios arqueolóxicos importantes que foron identificados e estudados. Polo tanto, a importancia histórica de Teti'aroa fan que o pobo e o goberno da Polinesia Francesa continúen cuestionando a venda para o seu desenvolvemento futuro.

Para vivir no atol, Brando construíu unha pequena aldea no Motu Onetahi en 1970. Consistía nunha pista de aterraxe para chegar alí sen romper o arrecife, 12 bungalows sinxelos, unha cabana cociña, comedor e bar, todo iso construído con materiais locais, madeira de coco, teitos de palla e ata grandes cunchas de mar para os sumidoiros. A aldea converteuse nun sitio para os amigos, a familia e os científicos que estudaban a ecoloxía e arqueoloxía do atol.

Cos anos, Brando pasou tanto tempo como puido alí e utilizouno como escapada da súa axitada vida en Hollywood. Malia que non pasaba tanto tempo alí como el desexaba, dise que sempre apreciaba os seus momentos en Teti'aroa. Durante a súa estancia na illa era visitado a miúdo polos seus fillos, netos e bisnetos. Á súa morte, o fillo de Brando Teihotu viviu na illa durante algún tempo.

Finalmente, a aldea converteuse nun modesto hotel xestionado pola súa esposa tahitiana, Tarita Teriipaia, que interpretara o seu amor na pantalla en Rebelión a bordo. O hotel funcionou durante máis de 25 anos, logo de que Brando deixou a Polinesia Francesa a regresar a Os Ánxeles. Moitos dos hóspedes do hotel lamentábanse a falta de servizos que normalmente atópanse nunha illa resort.".

En 1980, o famoso maxi iate S/Y Condor of Bermuda encallou no arrecife Onetahi. O iate foi rescatado e enviado a Nova Zelandia para a súa reparación.

En 2002, dous anos antes da morte do actor, Brando asinou un novo testamento e non deixou instrucións para Teti'aroa. Logo da súa morte en 2004, o atol é propiedade do seu fillo Teihotu Brando, os executores do testamento outorgaron os dereitos de desenvolvemento a Pacific Beachcomber SC, unha empresa de Tahití que posúe hoteis en toda a Polinesia Francesa.

Futuro de Teti'aroa

Teti'aroa Pacific Beachcomber SC comezou a construción en Teti'aroa en 2009. A primeira fase da construción incluía a reconstrución e a reorientación da pista de aterraxe, xa que a superficie orixinal estaba en mal estado e non cumpría coas regulacións actuais da aviación. Ademais, foi construído un peirao no arrecife para permitir a transferencia de subministracións desde o lado do océano do arrecife á beira da lagoa.

O motu Onetahi inclúe un eco-hotel de luxo (The Brando), spa, centro de investigación, aldea para o persoal e pista de aterraxe privada.

En febreiro de 2014, anunciábase que o edificio do resort terminárase. The Brando abriuse oficialmente ao público en xullo de 2014. The Brando Estate e oito dos dezaseis fillos de Marlon Brando están involucrados no proxecto.

Notas

Waltzing with Brando by Bernard Judge

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Teti'aroa Island at NASA Earth Observatory
• The Brando Teti'aroa resort web site