Saltar ao contido

Geri e Freki

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Revisión feita o 19 de agosto de 2020 ás 17:43 por MAGHOI (conversa | contribucións)
O deus Odín no trono rodeado polos lobos Geri e Freki e os corvos Hugin e Munin nunha ilustradción de 1882 de Carl Emil Doepler.

Geri e Freki son na mitoloxía nórdica os dous lobos que acompañan ao deus Odín e figuran na Edda poética, na Edda prosaica —ámbalas dúas escritas e compiladas no século xiii por Snorri Sturluson—, así como na poesía escáldica.[1] Ámbolos dous personaxes foron comparados con outras figuras da mitoloxía grega, romana e védica; tamén foron asociados coas crenzas en torno ao mito xermánico dos «lobos guerreiros» ou Úlfheðinn, tamén coñecidos como berserker.[2]

Etimoloxía

De forma xeral, o significado dos nomes Geri e Freki en nórdico antigo, interpretouse como «voraz» ou «codicioso».[3][4][5][6] O nome Geri pode ter a súa orixe no adxectivo protoxermánico geraz, relacionado co burgundio girs, o nórdico antigo gerr e o alto alemán antigo ger ou giri; en todos estes idiomas o significado é o de «codicioso».[7] Para Bruce Lincoln, a orixe do nome atópase na raíz protoindoeuropea gher-, cuxa orixe é similar ao de Garm, nome do can que custodia o reino de Hela e que está intimamente relacionado cos eventos do Ragnarök.[8] Freki pode remontarse ao adxectivo protoxermánico frekaz, ligado co gótico faihu-friks, o frec anglosaxón e o alto alemán antigo freh; o significado de todos pode ser «ambicioso», «avarento», «desexoso», «codicioso», «larpeiro» e «audaz». John Lindow interpretou os dous nomes como adxectivos nominalizados do nórdico antigo.[9]

Referencias

No poema Grímnismál da Edda Poética, Odín —disfrazado de Grímnir—proporciónalle ao mozo Agnarr Geirröðsson información sobre os seus compañeiros. Agnarr di que Odín alimenta a Geri e Freki cando o deus consome un tipo de viño específico.

Orixinal Tradución de Benjamin Thorpe Galego Tradución de Henry Adams Bellows Galego

Gera ok Freka seðr gunntamiðr

hróðigr Herjaföður;

en við vín eitt vápngöfugr

Óðinn æ lifir.

Geri and Freki the war-wont sates,

the triumphant sire of hosts;

but on wine only the famed in arms,

Odin, ever lives[10]

Geri e Freki non pasarán pola guerra,

a triunfante xira de hosts;

pero no viño só os famosos en armas,

Odín, sempre vive

Freki and Geri does Heerfather feed,

The far-famed fighter of old:

But on wine alone does the weapon-decked god,

Othin, forever live.[11]

Freki e Geri alimentan a Heerfather,

o afamado loitador de idade:

pero no viño só o deus cuberto de armas,

Odin, sempre vive

Alúdese tamén aos lobos a través do kenning os canes de Vinðrir, no verso 13 da Helgakviða Hundingsbana I,[12] verso 13, onde é relatado que eles andan no campo "ávidos dos corpos daqueles que tombaran no campo de batalla"

Orixinal Tradución de Benjamin Thorpe Galego Tradución de Henry Adams Bellows Galego

Fara hildingar

hiorstefno til

þeirrar er la/gdo

at Logafiollom;

sleit Froþa friþ

fianda a milli,

fara Viþriss grey

valgiorn vm ey

The warriors went to the trysting place of swords,

which they had appointed at Logafiöll.

Broken was Frodi's peace between the foes:

Vidrir’s hounds went about the isle slaughter-greedy[13]

Os guerreiros foron ao lugar de probas de espadas,

que nomearon en Logafiöll;

rota foi a paz de Frodi entre os inimigos,

os ferros de Vidrir pasaron sobre os cobizosos illotes

The warriors forth to the battle went,

The field they chose at Logafjoll;

Frothi's peace midst foes they broke,

Through the isle went hungrily Vithrir's hounds.[14]

Os guerreiros que saían á batalla,

O campo que escolleron en Logafjoll;

Os inimigos de paz de Frothi romperon,

Pola illa pasaron con fame os cans de Vithrir

No capítulo 38 do libro Gylfaginning da Edda prosaica, a figura exaltada de Hár explica que Odín entrega toda a comida da mesa aos seus lobos. Para o deus, o viño substitúe a bebida e a comida, polo que non a necesita. No capítulo 75 do libro Skáldskaparmál hai unha lista de nomes de huargos e lobos, onde aparecen Geri e Freki.[15]

Na poesía escáldica, Geri e Freki úsanse como nomes comúns para «lobo», especificamente no capítulo 58 do Skáldskaparmál —citados nalgúns traballos de Þjóðólfur úr Hvini e Egill Skallagrímsson—. Geri utilízase como sinónimo do termo no capítulo 64 do Hattatal.[16][17] No capítulo 58 do Skáldskaparmál, Geri é empregado en kennings para «sangue», e «carroña» no capítulo 60 do mesmo texto. Ditas acepcións aparecen nas obras As cervexas de Geri e pedazo de Geri, escritas polos escaldos Þórðr Sjáreksson e Einarr Skúlason respectivamente.[18] Freki forma parte dun kenning para «carroña» no capítulo 58 do Skáldskaparmál.[19]

Teorías

Placa de bronce da Era de Vendel en Öland, Suecia. Nela represéntase un guerreiro cuberto cunha pel de lobo e una espada acompañado dunha figura danzante.

O nome Freki tamén se aplica ao lobo Fenrir no poema Völuspá, dentro da Edda poética. O folclorista John Lindow viu isto como unha ironía, xa que segundo a mitoloxía nórdica Fenrir mataría e devoraría a Odín durante o Ragnarok.[20] O historiador Michael Spiedel relacionou a Geri e Freki con restos arqueolóxicos que representan figuras vestidas con peles de lobos, e frecuentemente atopados xunto a nome relacionados con «lobo» entre os pobos germánicos, incluíndo: Wulfhroc, Wolfhetan, Isangrim, Scrutolf, Wolfgang, Wolfdregil e Vulfolaic. Tamén poden estar ligados aos mitos sobre guerreiros-lobos da mitoloxía nórdica, como os berserker. Spiedel cre que isto apunta ao culto pan-germánico dos guerreiros lobos, que vira ao redor de Odín, e que diminuíu logo da cristianización.[21]

Crese tamén que os lobos poderían ser deidades das relixións protoindoeuropeas. O especialista Jacob Grimm atopou unha suposta conexión entre Odin e o deus grego, para quen os lobos e os corvos eran sagrados.[22] O filólogo Maurice Bloomfield relacionou a Geri e Freki cos dous cans do Iama pertencentes á mitoloxía védica temperá, que viu como unha adaptación xermánica do grego Cerberus.[23] Michael Spiedel comentou a conexión entre os lobos e as figuras dun gran poderío: "Por iso Geri e Freki, os lobos que están ao lado de Odin, tamén estaban a carón dos tronos dos reis anglosaxóns. Os lobos guerreiros como Geri e Freki non eran simples animais, senón seres míticos; como compañeiros de Odin, eles forman parte do seu poder, e el fíxoos lobos guerreiros".[24]

Notas

  1. ↑ Simek (2007), pp. 90-106
  2. ↑ San José Beltrán ( 2015), p. 328
  3. ↑ Simek 2007, p. 90—106
  4. ↑ Lindow 2001, p. 120—139
  5. ↑ Simek (2007), p. 90, 106
  6. ↑ Lindow (2001), pp. 120, 139
  7. ↑ Orel (2003), p. 132
  8. ↑ Lincoln (1991), p. 99
  9. ↑ Lindow (2001) pp. 120, 139
  10. ↑ Thorpe (1907), p. 21
  11. ↑ Bellows (1923), p. 92
  12. ↑ Lincoln ve esa actividade como a razón qu explica os adxectivos "voraces" ou "gulosos". Lincoln 1991, p. 99
  13. ↑ Thorpe (1907), p. 138
  14. ↑ Bellows (1936), pp. 295-296
  15. ↑ Faulkes (1995), p. 64
  16. ↑ Faulkes (1995), p. 135
  17. ↑ Faulkes (1995), p. 204
  18. ↑ Faulkes (1995), pp. 136, 138
  19. ↑ Faulkes (1995), p. 136
  20. ↑ Lindow (2001), p. 120
  21. ↑ Speidel (2004), p. 24-28
  22. ↑ Grimm (1882), p. 147
  23. ↑ Bloomfield menciona, tamén, outra parella nórdica nesa conexión: Geri "Greedy" e Gifr "Violent" son dous cans que custodian á xovenca Menglöð no Fjölsvinnsmál. Véxase Bloomfeld (1908), pp. (316–318)
  24. ↑ Speidel (2004), pp. 24-28

Véxase tamén

Bibliografía

  • Bellows, Henry Adams (1923). The Poetic Edda (en inglés). American-Scandinavian Foundation. 
  • Bellows, Henry Adams (1936). The Poetic Edda (en inglés). Princeton: Princeton University Press. 
  • Lindow, John (2001). Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs (en inglés). Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-515382-0. 
  • Orel, Vladimir (2003). A Handbook of Germanic Etymology (en inglés). Leiden: Brill. ISBN 90-04-12875-1. 
  • San José Beltrán, Laia (2015). Quienes fueron realmente los vikingos (en castelán). Quarentena. ISBN 978-84-16229-16-1. 
  • Simek, Rudolf (2007). Dictionary of Northern Mythology (en inglés). (tradución de Angela Hall). Woodbridge, Suffolk, (Gran Bretaña): D.S. Brewer. ISBN 0-85991-513-1. 
  • Spiedel, Michael (2004). Ancient Germanic Warriors: Warrior Styles from Trajan's Column to Icelandic Sagas. Londres: Routledge. ISBN 0-415-31199-3. 
  • Sturluson, Snorri (1995). Edda (en inglés). (tradución de Anthony Faulkes). Londres: Everyman Paperbacks. ISBN 978-0460876162. 

Outros artigos

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Geri_e_Freki&oldid=5564252»