Papers by Pelin Helvaci
Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Osmanlı’dan Cumhuriyete: Siyaset, Toplum ve İTÜ, 2023
Bu kitabın her hakkı saklıdır ve tüm yayın hakları "İTÜ Yayınevi"ne aittir. Bu kitabın tamamı ya ... more Bu kitabın her hakkı saklıdır ve tüm yayın hakları "İTÜ Yayınevi"ne aittir. Bu kitabın tamamı ya da herhangi bir bölümü, yayınevinin izni olmaksızın yayınlanamaz, basılamaz, mikrofilme çekilemez, doğrudan veya dolaylı olarak kullanılamaz. Teksir, fotokopi veya başka teknikle çoğaltılamaz, bilgisayarda veya dizgi makinelerinde işlenebilecek bir ortama aktarılamaz. Kitapta yayınlanan tüm metin ve görsellerin sorumluluğu yazar/yazarlara aittir.
Tarih ve Tarihçi, 2023
Müttefik Devletler, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Almanya ile Versailles, Avusturya ile St. G... more Müttefik Devletler, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Almanya ile Versailles, Avusturya ile St. Germain, Bulgaristan ile Neuilly ve Macaristan ile Trianon Antlaşması imzalamıştı. Osmanlı Devleti ile ise 10 Ağustos 1920’de Sèvres Antlaşması imzalanmıştı. Milli Mücadeleden sonra Misak-ı Milli olarak kabul edilen gerçekçi sınırların çizilmesini sağlamak üzere Mudanya Mütarekesi’ni takiben tarafsız olan İsviçre’nin Lozan şehrinde bir barış konferansı toplanmıştı. Dünya basınından gazetecilerin takip ettiği konferansa Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gözlemci olarak katılmış, Amerikan basını da konferansı yakından takip etmiştir. ABD’nin kuzeydoğusunda yer alan Ohio eyaletinin gazeteleri The Alliance Review ve Daily Journal da çeşitli ajanslar aracılığıyla konferansla ilgili haberleri okuyucularına vermiştir. Konferansın kesilmesi sürecinde zaman zaman gözlemci statüsünden çıkarak arabulucu olan ABD, konferans boyunca “açık kapı” politikasını benimsemiş, Müttefiklere sağlanan ayrıcalıklardan yararlanmayı hedeflemiştir. Amerikan Senatosu bu antlaşmayı onaylamasa da Türk heyeti antlaşmanın imzalanmasının ardından Lozan’dan hemen dönmemiş, 6 Ağustos 1923’te ABD ile dostluk antlaşması imzalamıştır.
This article examines Prince Sabahattin's place in Ottoman intellectual development that started ... more This article examines Prince Sabahattin's place in Ottoman intellectual development that started to flourish in Tanzimat era. Prince Sabahattin is portrayed with his intellectual capacity and his lead in social sciences, rather than his political stance. As an intellectual, Prince Sabahattin was misunderstood in his own period due to his close association to Anglo-Saxon system with decentralization and private initiative issues that were pillars of liberalism. Although he did not involve actively in politics, he influenced the formation of opposition party, Ahrar (Liberal Party). But his main impact was putting individual development to the core for the advancement of the society, which, according to him, was possible only by inner dynamics, rather than applying top-down reforms. For this, he outlined a social program, Meslek-i İçtimai (Profession of Sociology), which was the first attempt to look for the solutions of social problems, like administration, education and village development in a systematic way that he learned from the French sociologist, Le Play. In this program, which was shaped around the belief in the superiority of Anglo-Saxon system, he emphasized the importance of individualistic form of society, rather than communitarian one and for the advancement of society, he put the British type of education to the core, which led the prospering of individual by himself rather than kinship ties or community bonds. The Village Institutes of the 1940s could be traced back him, since he was the first one to mention the importance of village development and was included in his program. Although his distance to Ottoman society could not be ignored because of his belonging to the Ottoman dynasty, as a son of Mahmud Celaleddin Paşa and Seniha Sultan (Abdulhamid II's sister), compared to his contemporaries, his program was a permanent and a projectionist one, which left an imprint in both Ottoman/Turkish politics and social sciences. Words: Ottoman Sociology, Ottoman intellectuals, Ottoman Liberalism, Le Play, Meslek-i İçtimai, Prince Sabahattin. Özet: Bu makale Prens Sabahattin'in Tanzimat ile başlayan Osmanlı entellektüel gelişimindeki yerini incelemektedir. Prens Sabahattin, bir liberal olarak siyasetteki duruşundan çok sosyal bilimlerdeki yerine göre bir aydın olarak ele alınmıştır. Liberalizmin ana maddeleri olan adem-i merkeziyet ve şahsi teşebbüse inanarak İngiliz sistemiyle yakından ilgilendiği için Prens Sabahattin kendi zamanında anlaşılamamış bir aydındır. Siyasette aktif olarak yer almamasına karşın düşünceleri liberal bir muhalefet partisi (Ahrar) oluşturmuştur. Prens Sabahattin'in asıl etkisi, toplumun gelişimi için yukarıdan uygulanan ihraç edilmiş reformların yerine, kişisel gelişimi savunmasıdır. Fransız sosyolog Le Play'den etkilenerek yönetim biçimi, eğitim ve köy gelişimi gibi sosyal problemlere çözüm aramış ve Meslek-i İçtimai programıyla Osmanlı aydınları arasında ilk defa sistemli bir program uygulamıştır. Anglo-Sakson sisteminin üstünlüğünü savunduğu programında, tecemmüi (komuniter) yerine infiradi (ferdiyetçi) toplum yapısını benimsemiş ve aile ve toplum ilişkileri yerine bireysel gelişimi ön planda tutan İngiliz eğitim sisteminin önemini vurgulamıştır. Prens Sabahattin köylerin gelişimini göz önünde tutan ve programında bunu da kapsayan ilk aydın olduğu için 1940larda gelişen Köy Enstitülerinin oluşumu Prens Sabahattin'e kadar getirilebilir. Mahmud Celaleddin Paşa ve II. Abdülhamid'in kız kardeşi Seniha Sultan'ın oğlu olarak kendisinin Osmanlı toplumuna mesafesi gözden kaçırılamaz, fakat çağdaşlarına göre sosyal programı kalıcı ve ileri görüşlü olması sebebiyle Prens Sabahattin, Osmanlı/Türk siyasetinde ve sosyal bilimlerinde iz bırakmıştır.
The sole elements of modernization, "enlightenment" and "progress" were dominant and problematic ... more The sole elements of modernization, "enlightenment" and "progress" were dominant and problematic in the Ottoman/Turkish modernization period, ever since "liberated" minds of the West started to question the accustomed ways of thinking and maintained a critical attitude toward inherited authority. The Ottoman intellectuals admitted the superiority of the West, that came from a long process starting with the Enlightenment and culminated in the French Revolution. This period had brought science, positivism and critical thinking and had ushered in political reforms by introducing Western concepts like egalitarianism and liberalism. Questioning the reasons for Ottomans' lagging behind in the modernization period and losing their reputation both in the Western world and in internal affairs, a group of Ottoman intellectuals, called themselves Young Ottomans and supported and championed Westernization. This paper aims to shed light on the thoughts of Young Ottomans and their seeking of a unique Ottoman reformation with indispensable Western values as well as Islamic and Ottoman character appropriate to the Ottoman society.
Conference Presentations by Pelin Helvaci
Uluslararası Erzincan Sempozyumu Bildiri Kitabı, 2016
Özet:
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Parti Müfettişliği parti üst yönetiminin teşkilat üzerinde d... more Özet:
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Parti Müfettişliği parti üst yönetiminin teşkilat üzerinde denetim sağlamak ve partinin merkeziyetçi yapısını güçlendirmek amacıyla 1923 yılında oluşturmuş olduğu bir kurumdur. Parti Müfettişliği, 1931 yılında kaldırılmış, 1935 yılında yeniden kurulmuştur. Müfettişlik, yerel parti teşkilatlarının yanında görev alanında bulunan Halkevlerini ve Halkodalarını denetlemekle vilayetin siyasi, ekonomik, sosyal yapısı hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
CHP talimatnamesi gereğince Parti Müfettişleri hazırladıkları raporları bir yıl içerisinde CHP Genel Sekreterliğine sunmak zorundaydılar. 1 Eylül 1940 tarihinde yapılan bir değişiklikle Parti Müfettiş sayısı yirmi beşe çıkarılmıştır. Makalenin konusu olan 1940-1941 döneminde Erzincan’a Parti Müfettişi olarak Balıkesir milletvekili Muzaffer Akpınar görevlendirilmiş, raporlarını adı geçen dönem içerisinde Parti üst kurullarına sunmuştur.
Bu makalede merkeze uzak bir şehir olan Erzincan’ın ihtiyaçları, CHP teşkilatının sorunları ve iktidarın Erzincan’a bakışı Başbakanlık Cumhuriyet Arşivleri CHP parti teftiş raporları, CHP parti talimatnamesi ve ikinci el kaynaklar ışığında incelenecektir.
Anahtar Kelimeler:
Cumhuriyet Halk Partisi, Erzincan, Parti Müfettişliği, Muzaffer Akpınar.
Abstract:
The Republican People’s Party Inspectorship has been established by the party elite in 1923 in order to control regional and provincial party organizations and to enable centralization within the party. Although the establishment has been closed down in 1931, it has been reopened in 1935 with the same aims, yet expanding its scope of control and examination. This time, the inspectorships were to examine not only the provincial party organizations, but the political, economic and cultural aspects of the province as well as “the People’s Houses” and the relations of the local party elite with “the masses.”
The inspectors were supposed to report the facts and the questionnaire twice a year to the Secretariat General of the RPP. In 1940, there were twenty five party inspectorships in the entire country, where the inspectors were the members of the parliament (MP) whom were assigned by the Party Secretariat. In 1940-1941, Balıkesir MP Muzaffer Akpınar was assigned as the inspector to Erzincan region, where he accomplished his mission and documented the required information twice a year to the Party Secretariat.
In this article, a distanced province of Erzincan, will be examined in the inspector reports of 1940-1941. This eastern province’s status, the relations among the local party elite, the People’s Houses and the provincial party organization will be shed light upon with reference to the primary sources provided from the RPP Inspector Reports in the Prime Ministerial Archives in addition to the secondary sources.
Key words:
Erzincan, Party Inspectorship, the Republican People’s Party Erzincan Province, Muzaffer Akpınar.
Ordu Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu Bildirileri, 2011
Book Reviews by Pelin Helvaci
Helvacı, Pelin. “Kitap Tanıtımı: Mehmed Çetin Börekçi (der.), Anadolu’da Tanin, I. Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999”. Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi 9, sy. 1 (Mart 2024): 925-31., 2024
Öz: Mehmed Çetin Börekçi tarafından yayına hazırlanan ve iki ciltten oluşan Anadolu'da Tanin kita... more Öz: Mehmed Çetin Börekçi tarafından yayına hazırlanan ve iki ciltten oluşan Anadolu'da Tanin kitabının birinci cildinde İttihatçı olan gazeteci Ahmet Şerif Bey'in 1909-1914 yılları arasında Anadolu'ya yaptığı geziler değerlendirilmektedir. Ahmet Şerif Bey'in Tanin gazetesi sahibi ve başyazarı Hüseyin Cahit Yalçın Bey'in teşvikiyle yaptığı gezileri sonucu oluşan ve Tanin'de yayınlanan bu makaleler II. Meşrutiyet'ten sonra Anadolu'nun toplumsal, siyasal ve ekonomik koşulları hakkında geniş bilgi vermektedir.
Kitap İncelemesi: A Global History of Modern Historiography, 2021
Pelin Helvacı1 Öz: Georg Iggers bu kitabında Batı tarihçiliğinin dışındaki alternatif tarihçilikl... more Pelin Helvacı1 Öz: Georg Iggers bu kitabında Batı tarihçiliğinin dışındaki alternatif tarihçiliklere de değinerek geniş kapsamlı bir tarih yazımının nasıl olabileceğini sorguluyor. Kitap, belge tarihçiliğinden günümüze kadar gelen süreçteki tarih yazımını ayrıntılarıyla inceliyor.
Uploads
Papers by Pelin Helvaci
Conference Presentations by Pelin Helvaci
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Parti Müfettişliği parti üst yönetiminin teşkilat üzerinde denetim sağlamak ve partinin merkeziyetçi yapısını güçlendirmek amacıyla 1923 yılında oluşturmuş olduğu bir kurumdur. Parti Müfettişliği, 1931 yılında kaldırılmış, 1935 yılında yeniden kurulmuştur. Müfettişlik, yerel parti teşkilatlarının yanında görev alanında bulunan Halkevlerini ve Halkodalarını denetlemekle vilayetin siyasi, ekonomik, sosyal yapısı hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
CHP talimatnamesi gereğince Parti Müfettişleri hazırladıkları raporları bir yıl içerisinde CHP Genel Sekreterliğine sunmak zorundaydılar. 1 Eylül 1940 tarihinde yapılan bir değişiklikle Parti Müfettiş sayısı yirmi beşe çıkarılmıştır. Makalenin konusu olan 1940-1941 döneminde Erzincan’a Parti Müfettişi olarak Balıkesir milletvekili Muzaffer Akpınar görevlendirilmiş, raporlarını adı geçen dönem içerisinde Parti üst kurullarına sunmuştur.
Bu makalede merkeze uzak bir şehir olan Erzincan’ın ihtiyaçları, CHP teşkilatının sorunları ve iktidarın Erzincan’a bakışı Başbakanlık Cumhuriyet Arşivleri CHP parti teftiş raporları, CHP parti talimatnamesi ve ikinci el kaynaklar ışığında incelenecektir.
Anahtar Kelimeler:
Cumhuriyet Halk Partisi, Erzincan, Parti Müfettişliği, Muzaffer Akpınar.
Abstract:
The Republican People’s Party Inspectorship has been established by the party elite in 1923 in order to control regional and provincial party organizations and to enable centralization within the party. Although the establishment has been closed down in 1931, it has been reopened in 1935 with the same aims, yet expanding its scope of control and examination. This time, the inspectorships were to examine not only the provincial party organizations, but the political, economic and cultural aspects of the province as well as “the People’s Houses” and the relations of the local party elite with “the masses.”
The inspectors were supposed to report the facts and the questionnaire twice a year to the Secretariat General of the RPP. In 1940, there were twenty five party inspectorships in the entire country, where the inspectors were the members of the parliament (MP) whom were assigned by the Party Secretariat. In 1940-1941, Balıkesir MP Muzaffer Akpınar was assigned as the inspector to Erzincan region, where he accomplished his mission and documented the required information twice a year to the Party Secretariat.
In this article, a distanced province of Erzincan, will be examined in the inspector reports of 1940-1941. This eastern province’s status, the relations among the local party elite, the People’s Houses and the provincial party organization will be shed light upon with reference to the primary sources provided from the RPP Inspector Reports in the Prime Ministerial Archives in addition to the secondary sources.
Key words:
Erzincan, Party Inspectorship, the Republican People’s Party Erzincan Province, Muzaffer Akpınar.
Book Reviews by Pelin Helvaci
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Parti Müfettişliği parti üst yönetiminin teşkilat üzerinde denetim sağlamak ve partinin merkeziyetçi yapısını güçlendirmek amacıyla 1923 yılında oluşturmuş olduğu bir kurumdur. Parti Müfettişliği, 1931 yılında kaldırılmış, 1935 yılında yeniden kurulmuştur. Müfettişlik, yerel parti teşkilatlarının yanında görev alanında bulunan Halkevlerini ve Halkodalarını denetlemekle vilayetin siyasi, ekonomik, sosyal yapısı hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
CHP talimatnamesi gereğince Parti Müfettişleri hazırladıkları raporları bir yıl içerisinde CHP Genel Sekreterliğine sunmak zorundaydılar. 1 Eylül 1940 tarihinde yapılan bir değişiklikle Parti Müfettiş sayısı yirmi beşe çıkarılmıştır. Makalenin konusu olan 1940-1941 döneminde Erzincan’a Parti Müfettişi olarak Balıkesir milletvekili Muzaffer Akpınar görevlendirilmiş, raporlarını adı geçen dönem içerisinde Parti üst kurullarına sunmuştur.
Bu makalede merkeze uzak bir şehir olan Erzincan’ın ihtiyaçları, CHP teşkilatının sorunları ve iktidarın Erzincan’a bakışı Başbakanlık Cumhuriyet Arşivleri CHP parti teftiş raporları, CHP parti talimatnamesi ve ikinci el kaynaklar ışığında incelenecektir.
Anahtar Kelimeler:
Cumhuriyet Halk Partisi, Erzincan, Parti Müfettişliği, Muzaffer Akpınar.
Abstract:
The Republican People’s Party Inspectorship has been established by the party elite in 1923 in order to control regional and provincial party organizations and to enable centralization within the party. Although the establishment has been closed down in 1931, it has been reopened in 1935 with the same aims, yet expanding its scope of control and examination. This time, the inspectorships were to examine not only the provincial party organizations, but the political, economic and cultural aspects of the province as well as “the People’s Houses” and the relations of the local party elite with “the masses.”
The inspectors were supposed to report the facts and the questionnaire twice a year to the Secretariat General of the RPP. In 1940, there were twenty five party inspectorships in the entire country, where the inspectors were the members of the parliament (MP) whom were assigned by the Party Secretariat. In 1940-1941, Balıkesir MP Muzaffer Akpınar was assigned as the inspector to Erzincan region, where he accomplished his mission and documented the required information twice a year to the Party Secretariat.
In this article, a distanced province of Erzincan, will be examined in the inspector reports of 1940-1941. This eastern province’s status, the relations among the local party elite, the People’s Houses and the provincial party organization will be shed light upon with reference to the primary sources provided from the RPP Inspector Reports in the Prime Ministerial Archives in addition to the secondary sources.
Key words:
Erzincan, Party Inspectorship, the Republican People’s Party Erzincan Province, Muzaffer Akpınar.