Teoiric adamhach
Is éard is an teoiric adamhach ann ná an teoiric eolaíocha a luann go bhfuil damhna comhdhéanta de cháithníní ar a dtugtar adaimh. Rianaíonn an teoiric adamhach a bunús siar go dtí traidisiún fealsúnachta ársa ar a dtugtar adamhachas. De réir an smaoinimh seo, dá dtógfadh neach cnap damhna agus é a ghearradh ina phíosaí níos lú agus níos lú fós, shroichfeadh neach pointe sa deireadh nach bhféadfaí na píosaí a ghearradh ina rud níos lú. D'ainmnigh fealsúna na Sean-Ghréige na cáithníní deiridh hipitéiseacha seo atomos, focal a chiallaigh "neamhghearrtha".
Go luath sna 1800idí, thug an t-eolaí John Dalton faoi deara gur chosúil go raibh substaintí ceimiceacha ag comhcheangal agus ag briseadh síos ina shubstaintí eile de réir meáchain i gcomhréireanna a thug le tuiscint go bhfuil gach dúil cheimiceach comhdhéanta de cháithníní beaga bídeacha de mheáchan comhsheasmhach.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tuilleadh léitheoireachta
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Bernard Pullman (1998) The Atom in the History of Human Thought, trans. by Axel Reisinger. Oxford Univ. Press.
- Eric Scerri (2007) The Periodic Table, Its Story and Its Significance, Oxford University Press, New York.
- Charles Adolphe Wurtz (1881) The Atomic Theory, D. Appleton and Company, New York.
- Alan J. Rocke (1984) Chemical Atomism in the Nineteenth Century: From Dalton to Cannizzaro, Ohio State University Press, Columbus (open access full text at http://digital.case.edu/islandora/object/ksl%3Ax633gj985).