Seasamh na dTréan
Is frása agus coincheap é Seasamh na dTréan[1] (nó bua na hoiriúnachta[2]) a úsáidtear go coitianta i gcomhthéacsanna nó chun críocha eile seachas iad sin a bhí ceaptha ag an mbeirt a chéad mhol an téarma, an t-ileolaí agus fealsamh Herbert Spencer agus Charles Darwin. Ba é Herbert Spencer a chéad d'úsáid an téarma tar éis dó an leabhar le Charles Darwin On the Origin of Species i bPrionsabail na Bitheolaíochta (1864) a léamh. Cheap Spencer go raibh smaointe cosúla ó thaobh na heacnamaíochta agus teoiric na héabhlóide de aige féin agus ag Charles Darwin. Scríobh Spencer:
- " 'Seasamh seo na dTréan' a bhí mé ag iarraidh a chur in iúl i dtéarmaí meicniúla, is é an rud céanna ar thug an tUasal Darwin 'roghnú nádúrtha' air, nó caomhnú ciníocha a bhfuil fabhar acu sa streachailt ar son na beatha."
- ("This survival of the fittest, which I have here sought to express in mechanical terms, is that which Mr. Darwin has called 'natural selection', or the preservation of favoured races in the struggle for life.")
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Tomás de Bhaldraithe, eag.: “English-Irish Dictionary (de Bhaldraithe): survival of the fittest” (ga). Teanglann.ie. An Gúm (1959). Dáta rochtana: 2024-03-24.
- ↑ ““bua na hoiriúnachta” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2024-03-24.