Hûnkpapa
De Hûnkpapa (Ingelsk: Hunkpapa, útspr.: ['hʌŋkpəpɑ]; Lakota: Húŋkpapȟa, útspr.: ['hũ:kpapˣa]) binne ien fan 'e sân substammen fan 'e Lakota of Titon (Teton). Yn 'e mande mei de Dakota foarmje de Lakota de gruttere etnyske groep fan 'e Sû, in Yndiaanske konfederaasje dy't fan likernôch 1730 oant 1880 oardel iuw lang it noardlike part fan 'e Grutte Flakten fan Noard-Amearika behearske. De Sû binne ferneamd wurden om 'e oarloggen dy't se yn 'e twadde helte fan 'e njoggentjinde iuw mei it Amerikaanske leger útfochten, en de Hûnkpapa wiene dêr oan kop en earen ta yn behelle.
Etymology
bewurkje seksjeDe eigen namme fan 'e Hûnkpapa, Húŋkpapȟa, kin oerset wurde as "Dy't Har Kamp by de Doar Meitsje" – d.w.s. "Swalkers". Mei de Swartfuotten, in oare substamme fan 'e Lakota (net te betiizjen mei it Algonkwynske folk fan 'e Swartfuotten), binne de Hûnkpapa it naust besibbe, en tegearre wurde de beide substammen wol de Noardlike Lakota neamd.
Skiednis
bewurkje seksjeIt is net ûnmooglik dat de Hûnkpapa as substamme noch mar frij resint ta wurding kommen binne, yn acht nommen dat se pas yn 1825 foar it earst yn Jeropeeske en Amerikaanske dokuminten neamd wurde. Se hawwe nea in manmachtige stamme west; yn 1855 waard harren oantal troch de Amerikaanske generaal Warren rûsd op in 3.000, wylst er harren wengebiet omskreau as "fan 'e Grutte Cheyenne noardlik oan 'e Yellowstone ta, en westlik oan 'e Black Hills ta." Hy fernijde ek dat se foarhinne gauris mei de Sjajinnen yninoar omtrouden. Under de ferneamde Flakte-Yndiaanske Oarloggen fan 'e 1860-er en 1870-er jierren (en dêrnei noch oant 1890) waarden de Hûnkpapa oanfierd troch Sittende Bolle, ien fan 'e bekendste Yndiaanske opperhaden út 'e skiednis fan Noard-Amearika. Yn 'e mande mei de Oglala, in oare substamme fan 'e Lakota, wiene hja de lêsten fan 'e Sû dy't harren ûnder it Amerikaanske bewâld yn 'e reservaten deljoegen.
Demografy
bewurkje seksjeYn 1891 libbe de mearderheid fan 'e Hûnkpapa, 571 minsken, yn it Standing Rock Yndianereservaat (Standing Rock Indian Reservation), op 'e grins fan 'e steaten Noard- en Súd-Dakota. Sûnt binne se nea mear apart teld fan 'e oare Lakota, dat it is dreech om harren hjoeddeistige oantal fêst te stellen. De measte Hûnkpapa libje nei alle gedachten noch altiten yn it Standing Rock-reservaat, as leden fan 'e federaal erkende Standing Rock Sû Stamme (Standing Rock Sioux Tribe). Party meitsje fierders diel út fan 'e Assiniboin en Sû fan it Fort Peck Yndianereservaat fan Montana (Assiniboine and Sioux of the Fort Peck Indian Reservation of Montana), yn 'e mande mei folle gruttere oantallen Dakota en Assiniboin. Yn 'e Kanadeeske provinsje Saskatchewan bestiet fierders ek noch in lytse Hûnkpapa-stamme (of "earste naasje", sa't men stammen yn Kanada neamd), de Wood Mountain Earste Naasje (Wood Mountain First Nation), mei 210 leden.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. |