کهنوج
شهر کَهنوج مرکز شهرستان کهنوج و یکی از شهرهای جنوب شرق ایران است. جمعیت شهر کهنوج بنابر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران ۵۲۶۲۴نفر بوده‌است.
| کهنوج کهنو | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | کرمان |
| شهرستان | کهنوج |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | کهن نو، کهنو |
| مردم | |
| جمعیت | 52624 نفر (۱۳۹۵)[۱] |
| رشد جمعیت | +۱۹٫۶۶٪  |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۵۰۸ متر از سطح دریا |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۲۶ درجه |
| میانگین بارش سالانه | ۱۷۵٫۷ میلی‌متر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۰ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | سیدرضا حسینی[۲] |
| ره‌آورد | خرما، مرکبات و محصولات جالیزی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۴ |
| وبگاه | |
  کهنوج روی نقشه ایران
۲۸°۰۳′شمالی ۵۷°۴۵′شرقی / ۲۸٫۰۵°شمالی ۵۷٫۷۵°شرقی | |
نام گذاری
[ویرایش]نام کهنو (ج) را به معنای کَهن نو (قنات نو) دانسته‌اند. قنات اصلی این آبادی، قنات شیخ‌آباد بوده و قنات نو پرآب در کنار قلعه قدیمی که به «کلات» مشهور بوده واقع شده و باعث پیشرفت این آبادی شده؛ کهنوج از دو واژه (کهن) و (نو) (قنات نو) تشکیل شده‌است. در مرکز این شهر قلعه ضرغام وجود دارد که هسته اولیه تشکیل این شهرستان بوده‌است. در حال حاضر قسمتی از قلعه ضرغام باقی مانده‌است، و در مجاورت شهرک ولیعصر واقع شده‌است.
موقعیت جغرافیایی
[ویرایش]شهر کهنوج از شمال با جیرفت و عنبرآباد از جنوب به منوجان، از شرق به قلعه گنج و رودبار جنوب و از غرب به فاریاب و رودان در استان هرمزگان محدود میشود. همچنین کهنوج به دلیل قرار گرفتن در مسیر اصلی زاهدان به بندرعباس و همچنین کرمان به بندرعباس از موقعیت مهمی برخوردار است.
شهرستانهای جدا شده از کهنوج
[ویرایش]چهار شهرستان فاریاب، قلعه گنج، رودبار جنوب و منوجان از شهرستان کهنوج جدا شده‌اند و به مرور از بخش به شهرستان تبدیل گشته‌اند.
به این پنج شهرستان { رودبار جنوب - منوجان - کهنوج - فاریاب - قلعه گنج } پنج گنج گفته میشود .
آب وهوا و اقلیم
[ویرایش]آب و هوای کهنوج گرم و خشک است و این شهر تابستان‌هایی گرم و زمستان‌هایی نسبتاً معتدل و تا حدودی سرد دارد. نسیم مطبوعی که شب‌ها می‌وزد خنک است و به «شوباد»، یعنی بادِ شب معروف است. این واژه، یعنی شوباد نام خود را به اسم بسیاری از مغازه‌ها و ساختمان‌ها نیز داده‌است؛ به‌طوری‌که سینمای شهرستان کهنوج به سینما «شوباد» معروف است و در محوطه پارک بزرگ شهر و نزدیک به دریاچه پارک قرار دارد. همچنین نیروگاه سیکل ترکیبی این شهر نیز شوباد نام دارد. کمترین دمای ثبت شده در شهر کهنوج تاکنون، ۲٫۴- درجه سانتیگراد زیرصفر بوده است.
نواحی کوهستانی اطراف شهر
[ویرایش]وجود کوه‌های نسبتاً مرتفع در ارتفاع متوسط۲۰۰۰ متر در جنوب غربی، شمال، شمال غربی و شمال شرقی که همانند دیواری اطراف آن را فراگرفته‌است. ارتفاعات این منطقه دنبالهٔ رشته کوه‌های زاگرس و کوه‌های پراکنده مرکزی است که از شمال به جنوب از ارتفاعات شهرستان می‌توان، کوه‌های جبال بارز در شمال شرقی را نام برد. همچنین می‌توان کوه‌های کلمرز و گرم و کوه شهری و کوه شاه نیز نام برد؛ که ارتفاع متوسط آن‌ها به ۲۰۰۰متر می‌رسد به دلیل نفوذ توده‌های گرافیتی در بخشی از این ارتفاعات معادن کرومیت ایجاد شده‌است.
صنایع و کارخانه ها
[ویرایش]نیروگاه کهنوج
[ویرایش]- نیروگاه گازی کهنوج و در آینده نیروگاه1000 مگاواتی سیکل ترکیبی کهنوج از منابع تأمین انرژی این منطقه هستند.
مجتمع تیتانیوم کهنوج
[ویرایش]بزرگترین کارخانه تیتانیوم کشور است که در شهرستان کهنوج (۲۵ کیلومتری محور کهنوج- بندرعباس) واقع شده است.
دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
[ویرایش]- دانشگاه آزاد اسلامی واحد کهنوج
- دانشگاه پیام نور واحد کهنوج
- دانشگاه علمی کاربردی فرمانداری کهنوج
- پردیس دانشگاه کشاورزی علمی کاربردی جهاد کشاورزی کهنوج
- مجتمع آموزش عالی سلامت کهنوج
- حوزه علمیه ولیعصر (عج) کهنوج
مراکز فرهنگی
[ویرایش]کتابخانه‌ها
[ویرایش]- کتابخانه عمومی شهید مطهری[۴]
سینما
[ویرایش]- سینما شوباد
آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری
[ویرایش]از آثار تاریخی این شهر:
- قلعه تاریخی امیر سعید خان (صد خان)، این قلعه سالیان زیادی مرکز حکومت رودبار زمین (شهرستانهای کهنوج، منوجان، اسلام‌آباد(رودبار جنوب)، قلعه گنج، فاریاب، بشاگرد و بخشهایی از شهرستان جیرفت) بوده‌است. این قلعه در جوار شهرک ولیعصر و فاصله نزدیکی با قبرستان اصلی شهر دارد
- عمارت امیر سعیدخان مالکی که ساخته شده در دوره قاجار است ، این عمارت واقع در دامنه کوه ناصر آباد و نزدیک قبرستان میرعمر است
- تنگ رزون، در ۱۰ کیلومتری جاده کهنوج بندرعباس
- مورکردی (چاه زیارت)،
- دشت زیبای مور در نازدشت
طبیعت زیبا و رودخانه گشکندر بعد از زیارت بی بی طیبه
- پارک و شهربازی کهنوج،
- زیارت بی بی طیبه روستای ازلی، فاصله تا مرکز ۳ کیلومتر
- زیارت دیوان مراد در روستای چاه ریگان که از مناطق خوش آب و هوا و واقع در ارتفاعات کوه‌های کلمرز می‌باشد. اخیراً راه آسفالته به طرف این مکان مورد بهره‌برداری قرار گرفت و رفت و آمد بازدیدکنندگان و مسافرین به سهولت انجام میشود.
- منطقه گردشگری گشکندر وباتیلی
پارک ها و فضای سبز شهری
[ویرایش]- پارک شوباد
- پارک تامین اجتماعی
- پارک نشاط
گویش و لهجه
[ویرایش]کهنوجی ها از گویش و لهجه ی زیبایی برخوردار هستند .
فارسی کهنوجی کمی شباهت هم به زبان بلوچی و بندری دارد .
سوغات
[ویرایش]- مرکبات از جمله پرتقال، نارنگی، لیموترش ، انبه
- رطب
- شلک و سمسیل
- خرما و فرآورده های آن
- غلاتی چون گندم و ذرت
- انوع تره بارهای مرغوب از جمله خیارسبز گوجه فرنگی سیب زمینی پیاز و انواع صیفی جات می‌توان اشاره کرد
همچنین گیاهی خودرو به نام شُلَک به صورت پخته و سرخ شده، بسیار خوشمزه و مقوی است که بیشتر در گندم زارها زمینهای کشاورزی و دشتها یافت میشود.
همچنین شهرستان کهنوج و شش شهرستان همجوارش،در زمستان بار اصلی محصولات صیفی و سبزیجات کشور را تامین می کنند.
همچنین شهرستان کهنوج غذای خوشمزه ی دیگری را هم درست می کند که کهنوجی ها آن را رَنگینَک نامیده اند . این غذای خوشمزه با خرما و شکر و .... درست می شود .
منابع
[ویرایش]- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ محمودی شهردار کهنو[پیوند مرده]
- ↑ «نتایج نهایی انتخابات مجلس در کرمان». ایسنا. ۹ اسفند ۱۳۹۴–۱۲:۴۳. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ کل کتابخانه‌های عمومی استان کرمان-کتابخانه عمومی شهید مطهری کهنوج[پیوند مرده]
- بختیاری، سعید (۱۳۸۳ خورشیدی)، اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، شابک شابک: &#۸۲۰۶;۹۶۴–۳۴۲–۱۶۵–۱&#۸۲۰۷; مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid character (کمک) از پارامتر ناشناخته|محقق=صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در|سال=را بررسی کنید (کمک) - آمار و اطلاعات جهاد کشاورزی شهرستان کهنوج سال ۱۳۸۳
- آمار و اطلاعات روابط عمومی بخشداری کهنوج سال ۱۳۸۳
- جامعه‌شناسی روستایی، مؤلف: نعمت‌الله تقوی چاپ دانشگاه پیام نور.
- خدامراد میرابادی مدرس دانشگاه چاپ شده در نشریه مینوجهان
| سوغات شهرهای استان کرمان | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ردیف | شهر | سوغات | |||||||||
| ۱ | کرمان | زیره • کلمپه • قاووت • خشکبار • فالوده کرمانی • پسته • کماچ سهن • فرش • پته • ظروف مسی • | |||||||||
| ۲ | بافت | گردو • زیره • خشکبار • بادام • کشک • گلیم • بنه • عسل • کنگر • لبنیات • کلمپه • قاووت • کماچ سهن | |||||||||
| ۳ | سیرجان | پسته • مسقطی • کلمپه • کماچ سهن • قاووت • قالی • گلیم • بادام • کنگر • لبنیات | |||||||||
| ۴ | رفسنجان | پسته • کلمپه • قاووت | |||||||||
| ۵ | بم | خرما • مرکبات • کلمپه • قاووت | |||||||||
| ۶ | جیرفت | خرما • مرکبات • صیفی جات • کلمپه • کماچ سهن | |||||||||
| ۷ | زرند | پسته • قاووت • سوهان • کماچ سهن | |||||||||
| ۸ | راین | چاقو • کلمپه • قاووت | |||||||||
| ۹ | بردسیر | گلاب • عسل | |||||||||
| ۱۰ | شهربابک | ریواس • کشک • زعفران • نان کرنون • لبنیات | |||||||||
| ۱۱ | انار | انار • پسته | |||||||||
| ۱۲ | کوهبنان | زیره | |||||||||
| ۱۳ | رابر | کلمپه • گردو • سیب • عسل • لبنیات • خشکبار | |||||||||
| ۱۴ | لاله زار (بردسیر) | گلاب • عرقیات • عسل • سیب • لبنیات • خشکبار | |||||||||
| ۱۵ | ارزوئیه | مرکبات • ذرت • کلمپه | |||||||||
| ۱۶ | کهنوج | مرکبات • خرما • سهن • انبه • ذرت • گندم | |||||||||
| ۱۷ | قلعه گنج | مرکبات • خرما | |||||||||
| ۱۸ | راور | کلمپه • پسته • قالی | |||||||||
| ۱۹ | عنبرآباد | مرکبات • خرما | |||||||||
| ۲۰ | ماهان | کلمپه • قاووت | |||||||||