پرش به محتوا

پرودروم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پرودروم یا علامت اولیه بیماری (به انگلیسی: Prodrome) علامت یا مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌ها بوده که اغلب نشان دهنده شروع یک بیماری قبل از ایجاد علائم و نشانه‌های خاص تشخیصی است. این کلمه از کلمه یونانی prodromos به معنای «قبل از رخ‌داد» گرفته شده‌است.[۱] پرودروم‌ها ممکن است علائم غیر اختصاصی یا در موارد معدودی به وضوح نشان دهنده یک بیماری خاص مانند هاله میگرن پرودرومال باشند.

به عنوان مثال، تب، کسالت، بیمارگونگی، سردرد و بی اشتهایی اغلب در پرودروم بسیاری از اختلالات عفونی رخ می‌دهد. یک پرودروم می‌تواند پیش‌درآمد اولیه یک مرحله از یک اختلال عصبی مزمن مانند سردرد میگرنی یا حمله صرع باشد، که در آن علائم پرودروم به صورت سرخوشی یا سایر تغییرات در خلق و خو، بی‌خوابی، احساسات شکمی، بی‌تفاوتی، آفازی یا حساسیت به نور نمود می‌کنند.[۱]

به مرحله ای از یک بیماری یا اتفاق که علائم اولیه در آن رخ می‌دهد مرحله «پرودرومال» یا «پیش‌درآمد» می‌گویند؛ برای مثال مرحله پرودرومالِ زایمان مرحله ای است که علائم اولیه قبل از زایمان بروز می‌کند.[۲]

در سلامت روان

[ویرایش]

پرودروم دوره‌ای است که در طی آن فرد برخی علائم یا تغییرات را در وضعیت روانی خود تجربه می‌کند که می‌تواند نشانه شروع قریب‌الوقوع یک اختلال سلامت روان باشد.[۳] مرحله ساب سندرمی یا ناهنجاری‌های اولیه در رفتار، خلق و شناخت در افراد در واقع به مرحله پرودروم بیماری روانی اشاره دارد که در ابتدای بیماری بروز می‌کند.[۴] تشخیص زودهنگام پرودروم می‌تواند فرصتی برای انجام سریع مداخلات اولیه مناسب و به تأخیر انداختن یا کاهش شدت علائم بعدی به وجود آورد.[۵]

اسکیزوفرنی

[ویرایش]

اسکیزوفرنی اولین اختلالی بود که مرحله پرودرومال برای آن توصیف شد.[۶] افرادی که به اسکیزوفرنی مبتلا می‌شوند معمولاً علائم منفی غیر اختصاصی مانند افسردگی، اضطراب و انزوای اجتماعی را تجربه می‌کنند.[۶] این اغلب با ظهور علائم مثبت ضعیف مانند مشکلات ارتباطی، ادراک و افکار غیرعادی، که می‌تواند تا سطح روان پریشی نیز تشدید شود، به دنبال دارد.[۶] نزدیک به شروع روان پریشی، افراد اغلب علائم جدی تری مانند افکار غیرعادی قبل از هذیان، ناهنجاری‌های ادراکی پیش از هالوسه یا اختلالات گفتاری پیش از خیال را نشان می‌دهند.[۶] با شدیدتر شدن علائم مثبت، در ترکیب با علائم منفی، که ممکن است زودتر شروع شده باشد، فرد معیارهای تشخیصی اسکیزوفرنی را برآورده می‌کند.[۷] اگرچه اکثر افرادی که برخی از علائم اسکیزوفرنی را تجربه می‌کنند هرگز معیارهای تشخیصی کامل را ندارند اما تقریباً ۲۰ تا ۴۰٪ در نهایت مبتلا به اسکیزوفرنی تشخیص داده می‌شوند.[۸]

مدت زمان

[ویرایش]

مرحله پرودرومال در اسکیزوفرنی می‌تواند از چند هفته تا چند سال طول بکشد و اختلالات همراه مانند، اختلال افسردگی اساسی، در این دوره شایع هستند.[۹]

شناسایی/ارزیابی

[ویرایش]

ابزارهای غربالگری بیماری عبارتند از مقیاس علائم پیشرونده[۱۰][۱۱] و غربال گری PROD است.[۱۲][۱۳]

علائم و نشانه‌های پیشروی اسکیزوفرنی را می‌توان با استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد به‌طور کامل ارزیابی کرد؛ به عنوان مثال، مصاحبه ساختاریافته برای سندروم‌های پرودرومال،[۱۱][۱۴] و ارزیابی جامع حالات روانی در معرض خطر (CAARMS)[۱۵] روش‌های معتبر و قابل اعتمادی برای شناسایی افرادی هستند که احتمالاً ابتلا به پرودروم اسکیزوفرنی یا روان پریشی را بررسی می‌کنند.

تلاش‌های تحقیقاتی برای توسعه ابزارهایی برای تشخیص زودهنگام افراد در معرض خطر ابتلا نیز وجود دارد. این تحقیقات شامل توسعه دستگاه‌های محاسبه کننده ریسک ابتلا[۱۶] و روش‌هایی برای غربالگری جمعیت در مقیاس بزرگ است.[۱۷]

مداخلات پزشکی

[ویرایش]

اگرچه همه افرادی که علائم منطبق با پرودروم بیماری را تجربه می‌کنند به اسکیزوفرنی مبتلا نمی‌شوند اما توصیف پرودروم اسکیزوفرنی در ترویج مداخله زودهنگام مفید بوده‌است. کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده نشان می‌دهند که مداخله با دارو یا روان‌درمانی می‌تواند نتایج را بهبود بخشد.[۸] مداخلات دارای شواهد اثربخشی شامل داروهای ضد روان پریشی و ضد افسردگی است که می‌تواند ایجاد روان پریشی را به تأخیر بیندازد و علائم را بهبود بخشد؛ هرچند مصرف طولانی مدت داروهای ضد روان پریشی با عوارض جانبی از جمله دیسکینزی دیررس (اختلال حرکتی عصبی غیرقابل برگشت) همراه است.[۸] روان درمانی برای افراد و خانواده‌ها ممکن است برای بهبود شرایط بیماری مفید باشد. به‌طور خاص درمان شناختی رفتاری (CBT) به بهبود استراتژی‌های مقابله ای برای کاهش علائم روان پریشی مثبت کمک می‌کند.[۸] علاوه بر این موارد فوق، مکمل‌های روغن ماهی امگا ۳ نیز می‌تواند به کاهش علائم پرودرومال کمک کنند.[۸] دستورالعمل‌های کنونی نشان می‌دهند که افرادی که در خطر ابتلا به اسکیزوفرنی هستند، باید حداقل یک تا دو سال در حین دریافت روان‌درمانی و دارو، در صورت لزوم، برای درمان علائم خود تحت نظر باشند.[۱۸]

در اختلالات عصبی

[ویرایش]

بیماری‌های عصبی

[ویرایش]

چندین بیماری نورودژنراتیو دارای فاز پرودرومال هستند. اختلالات اولیه در رفتار، شخصیت و زبان ممکن است در بیماری آلزایمر شناسایی شود.[۱۹] در زوال عقل با اجسام لویی (DLB)، مجموعه ای قابل شناسایی از علائم و نشانه‌های اولیه وجود دارد که می‌تواند ۱۵ سال یا بیشتر، قبل از ایجاد دمانس ظاهر شود.[۲۰] اولین علائم این بیماری عبارتند از یبوست و سرگیجه ناشی از اختلال عملکرد اتونوم، هیپوسمی (کاهش توانایی بویایی)، توهمات بینایی و اختلال رفتاری خواب REM که ممکن است سالها یا دهه‌ها قبل از علائم دیگر ظاهر شوند.[۲۱][۲۲] در بیماری پارکینسون از دست دادن حس بویایی ممکن است به تشخیص زودهنگام کمک کند.[۲۳] ام‌اس نیز در مواردی دارای مرحله پرودرومال است.[۲۴][۲۵]

میگرن

[ویرایش]

مرحله پیش‌درآمد میگرن همیشه وجود ندارد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما می‌تواند شامل اختلالات بینایی مانند مشاهده نور شدید همراه با کاهش بینایی، تغییر خلق و خو، کج‌خلقی، افسردگی، سرخوشی، خستگی، خمیازه کشیدن، خواب‌آلودگی بیش از حد، میل شدید به غذای خاص (به عنوان مثال شکلات) سفتی عضلانی (به ویژه در گردن)، داغ بودن گوشها، یبوست یا اسهال، پرادراری و سایر علائم احشایی باشد.[۲۶]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Mosby's Medical Dictionary (8th ed.). Elsevier. 2009. ISBN 978-0-323-04937-5.
  2. ↑ "Prodromal Labor". American Pregnancy Association. 8 June 2018.
  3. ↑ Zeschel, Eike; Correll, Christoph U.; Haussleiter, Ida S.; Krüger-Özgürdal, Seza; Leopold, Karolina; Pfennig, Andrea; Bechdolf, Andreas; Bauer, Michael; Juckel, Georg (November 2013). "The bipolar disorder prodrome revisited: Is there a symptomatic pattern?". Journal of Affective Disorders. 151 (2): 551–560. doi:10.1016/j.jad.2013.06.043. ISSN 1573-2517. PMID 23932736.
  4. ↑ Bauer, Michael; Juckel, Georg; Correll, Christoph U.; Leopold, Karolina; Pfennig, Andrea (November 2008). "Diagnosis and treatment in the early illness phase of bipolar disorders". European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience. 258 Suppl 5: 50–54. doi:10.1007/s00406-008-5009-z. ISSN 0940-1334. PMID 18985295.
  5. ↑ Meter, Anna Van; Youngstrom, Eric (2018-10-01). "22.1 Early Identification of Bipolar Disorder: A Meta-Analytic Approach". Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry (به انگلیسی). 57 (10): S302. doi:10.1016/j.jaac.2018.07.740. ISSN 0890-8567.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ George M, Maheshwari S, Chandran S, Manohar JS, Sathyanarayana Rao TS (2017). "Understanding the schizophrenia prodrome". Indian Journal of Psychiatry. 59 (4): 505–509. doi:10.4103/psychiatry.IndianJPsychiatry_464_17 (inactive 28 February 2022). PMC 5806335. PMID 29497198.{{cite journal}}: CS1 maint: DOI inactive as of فوریه 2022 (link)
  7. ↑ McGlashan TH, Miller TJ, Woods SW (2001-01-01). "Pre-onset detection and intervention research in schizophrenia psychoses: current estimates of benefit and risk". Schizophrenia Bulletin. 27 (4): 563–70. doi:10.1093/oxfordjournals.schbul.a006896. PMID 11824483.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ Larson MK, Walker EF, Compton MT (August 2010). "Early signs, diagnosis and therapeutics of the prodromal phase of schizophrenia and related psychotic disorders". Expert Review of Neurotherapeutics. 10 (8): 1347–59. doi:10.1586/ern.10.93. PMC 2930984. PMID 20662758.
  9. ↑ Rosen, Joanna L.; Miller, Tandy J.; D'Andrea, Jennifer T.; McGlashan, Thomas H.; Woods, Scott W. (July 2006). "Comorbid diagnoses in patients meeting criteria for the schizophrenia prodrome". Schizophrenia Research. 85 (1–3): 124–131. doi:10.1016/j.schres.2006.03.034. ISSN 0920-9964. PMID 16650735.
  10. ↑ Klaassen RM, Velthorst E, Nieman DH, de Haan L, Becker HE, Dingemans PM, et al. (2011). "Factor analysis of the scale of prodromal symptoms: differentiating between negative and depression symptoms". Psychopathology. 44 (6): 379–85. doi:10.1159/000325169. PMID 21847005. S2CID 25328195.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Miller TJ, McGlashan TH, Rosen JL, Cadenhead K, Cannon T, Ventura J, et al. (2003-01-01). "Prodromal assessment with the structured interview for prodromal syndromes and the scale of prodromal symptoms: predictive validity, interrater reliability, and training to reliability". Schizophrenia Bulletin. 29 (4): 703–15. doi:10.1093/oxfordjournals.schbul.a007040. PMID 14989408.
  12. ↑ Heinimaa M, Salokangas RK, Ristkari T, Plathin M, Huttunen J, Ilonen T, et al. (2003). "PROD-screen--a screen for prodromal symptoms of psychosis". International Journal of Methods in Psychiatric Research. 12 (2): 92–104. doi:10.1002/mpr.146. PMC 6878465. PMID 12830303.
  13. ↑ Daneault JG, Stip E (2013). "Genealogy of instruments for prodrome evaluation of psychosis". Frontiers in Psychiatry (به انگلیسی). 4: 25. doi:10.3389/fpsyt.2013.00025. PMC 3629300. PMID 23616773.
  14. ↑ Miller, T. J.; McGlashan, T. H.; Woods, S. W.; Stein, K.; Driesen, N.; Corcoran, C. M.; Hoffman, R.; Davidson, L. (1999). "Symptom assessment in schizophrenic prodromal states". The Psychiatric Quarterly. 70 (4): 273–287. doi:10.1023/a:1022034115078. ISSN 0033-2720. PMID 10587984.
  15. ↑ Yung, Alison R.; Yuen, Hok Pan; McGorry, Patrick D.; Phillips, Lisa J.; Kelly, Daniel; Dell'Olio, Margaret; Francey, Shona M.; Cosgrave, Elizabeth M.; Killackey, Eoin (November 2005). "Mapping the onset of psychosis: the Comprehensive Assessment of At-Risk Mental States". The Australian and New Zealand Journal of Psychiatry. 39 (11–12): 964–971. doi:10.1080/j.1440-1614.2005.01714.x. ISSN 0004-8674. PMID 16343296.
  16. ↑ Fusar-Poli, P, Rutigliano, G, Stahl, D, Davies, C, Bonoldi, I, Reilly, T, McGuire, P (2017). "Development and validation of a clinically based risk calculator for the transdiagnostic prediction of psychosis". JAMA Psychiatry. 74 (5): 493–500. doi:10.1001/jamapsychiatry.2017.0284. PMC 5470394. PMID 28355424.
  17. ↑ Raket LL, Jaskolowski J, Kinon BJ, Brasen JC, Jönsson L, Wehnert A, Fusar-Poli P (2020). "Dynamic ElecTronic hEalth reCord deTection (DETECT) of individuals at risk of a first episode of psychosis: a case-control development and validation study". The Lancet Digital Health. 2 (5): e229–e239. doi:10.1016/S2589-7500(20)30024-8. PMID 33328055.
  18. ↑ Canadian Psychiatric Association (November 2005). "Clinical practice guidelines. Treatment of schizophrenia". Canadian Journal of Psychiatry. Revue Canadienne De Psychiatrie. 50 (13 Suppl 1): 7S–57S. ISSN 0706-7437. PMID 16529334.
  19. ↑ Welsh-Bohmer KA (March 2008). "Defining "prodromal" Alzheimer's disease, frontotemporal dementia, and Lewy body dementia: are we there yet?". Neuropsychology Review. 18 (1): 70–2. doi:10.1007/s11065-008-9057-y. PMC 2881320. PMID 18327642.
  20. ↑ McKeith IG, Ferman TJ, Thomas AJ, et al. (April 2020). "Research criteria for the diagnosis of prodromal dementia with Lewy bodies". Neurology (Review). 94 (17): 743–55. doi:10.1212/WNL.0000000000009323. PMC 7274845. PMID 32241955.
  21. ↑ Donaghy PC, O'Brien JT, Thomas AJ (January 2015). "Prodromal dementia with Lewy bodies". Psychol Med (Review). 45 (2): 259–68. doi:10.1017/S0033291714000816. PMID 25066469. S2CID 21628548. Archived (PDF) from the original on July 20, 2021. Retrieved July 20, 2021.
  22. ↑ Taylor JP, McKeith IG, Burn DJ, et al. (February 2020). "New evidence on the management of Lewy body dementia". Lancet Neurol (Review). 19 (2): 157–69. doi:10.1016/S1474-4422(19)30153-X. PMC 7017451. PMID 31519472.
  23. ↑ Heinzel, Sebastian; Berg, Daniela; Gasser, Thomas; Chen, Honglei; Yao, Chun; Postuma, Ronald B.; MDS Task Force on the Definition of Parkinson's Disease (October 2019). "Update of the MDS research criteria for prodromal Parkinson's disease". Movement Disorders: Official Journal of the Movement Disorder Society. 34 (10): 1464–1470. doi:10.1002/mds.27802. ISSN 1531-8257. PMID 31412427.
  24. ↑ Makhani N, Tremlett H (August 2021). "The multiple sclerosis prodrome". Nature Reviews. Neurology. 17 (8): 515–521. doi:10.1038/s41582-021-00519-3. PMC 8324569. PMID 34155379.
  25. ↑ Marrie, Ruth Ann (December 2019). "Mounting evidence for a multiple sclerosis prodrome". Nature Reviews. Neurology. 15 (12): 689–690. doi:10.1038/s41582-019-0283-0. ISSN 1759-4766. PMID 31654040.
  26. ↑ Kelman, Leslie (October 2004). "The premonitory symptoms (prodrome): a tertiary care study of 893 migraineurs". Headache. 44 (9): 865–872. doi:10.1111/j.1526-4610.2004.04168.x. ISSN 0017-8748. PMID 15447695.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=پرودروم&oldid=40349914»