پرش به محتوا

ناامیدی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ناامیدی یا یَأس، احساس نارضایتی است که به دنبال برآورده نشدن انتظارها یا امیدها به وجود می‌آید. تفاوت ناامیدی با پشیمانی در این است که فرد پشیمان در درجه اول به تصمیم‌های شخصی که به یک نتیجه بد منجر شد، توجه می‌کند، اما فرد ناامید یا مأیوس تنها به نتیجه کار توجه می‌کند.[۱] ناامیدی سرچشمه فشار روانی است.[۲] مطالعه حس ناامیدی و بررسی علت‌ها و اثرات آن، رشته‌ای در تجزیه و تحلیل تصمیم است.[۱][۳] ناامیدی به همراه پشیمانی دو احساس اولیه مرتبط با تصمیم‌گیری هستند.[۴]

روان‌شناسی

[ویرایش]
ناامیدی (۱۸۸۲ میلادی)، اثر ژولیس لبلانک استوارت

بعضی باور دارند ناامیدی و عدم توانایی رودررویی با آن، گاهی می‌تواند سبب خوش‌بینی شود.[۵] گرچه خوش‌بینی زیاد نشان‌دهنده سلامت روان است،[۶] اما در بعضی موارد می‌تواند نشان‌دهنده قرارگرفتن فرد زیر فشار روانی طولانی مدت یا غیرقابل کنترل باشد؛ پدیده‌ای که پژوهشگران آن را به «اثر ناامیدی» نسبت می‌دهند.[۵] اثر ناامیدی کمکی به انعطاف‌پذیری احساسی برای رودررویی با ناامیدی نمی‌کند؛ بنابراین افراد خوش‌بین هنگام تجربه مشکلات توانایی کمتری در از سر گذراندن آن‌ها دارند.[۶][۷] این ادعا با پژوهش‌های سوزان سگستورم به چالش کشیده‌شد. در پژوهش‌های او بیان شد که افراد خوش‌بین بیشتر احتمال دارد فعالانه با مشکلات خود دست و پنجه نرم کنند و بنابراین تاحدودی ایمنی کسب می‌کنند.[۸]

روان‌درمانگر، ایان کرایب، در سال ۱۹۹۴ میلادی کتابی با نام اهمیت ناامیدی منتشر کرد و در آن به کارهای ملانی کلاین و زیگموند فروید پیرامون این نگره که فرهنگ انتظارات نادرستی از کمال در زندگی به افراد القا می‌کند و همین باعث دست‌نیافتن افراد به یک خودانگاره سالم می‌شود.[۹] کرایب برای نمونه افرادی که عزیزی را از دست داده‌اند مثال زد، اینگونه افراد در مواجهه با سوگ از دست دادن عزیزانشان مدل پنج مرحله اندوه را از خود نشان می‌دهند. این رفتار بیشتر برای آسان‌تر کردن سوگواری است.[۱۰]

لژاک لاکان، ناامیدی در دوران کودکی را برای ورود به دنیای نمادین فرهنگ ضروری می‌دانست.[۱۱] ناامیدی در بزرگسالی - سرخوردگی ناشی از برآورده‌نشدن خواسته‌های ما در جهان - به عنوان کلید است برای کشف اینکه در واقع ما چه‌کسی هستیم.[۱۲]

نگره

[ویرایش]
بدون عنوان - زنی با یک طاووس (۱۹۱۹)، اثر جوگش چاندرا سیل

نگرهٔ ناامیدی در دهه ۱۹۸۰ میلادی توسط دیوید الیوت بل مطرح شد و سپس توسط گراهام لومز و رابرت سادن توسعه پیداکرد.[۱۳] این نگره پیرامون این ایده است که افرادی که به ریسک‌ها فکر می‌کنند هنگامی ناامید می‌شوند که نتیجه آن ریسک به آن مثبتی‌ای که برایشان مطلوب است ارزیابی نمی‌کنند.[۱۴] از این نگره برای بررسی تصمیماتی مانند منصرف شدن از مهاجرت، پرداختن بیمه یا تمایل خریدار به پرداخت.[۱۵] برپایه یافته‌های دیوید جیل و ویکتوریا پاورز افراد ناامید به رقابت بی‌میل هستند.[۱۶]

افراد ناامید ممکن است روی نتایج احتمالی‌ای تمرکز کنند که از آن نتیجه‌ای که پیش آمده بهتر است؛ تا حدی که حتی نتایج مثبت هم باعث سرخوردگی و ناامیدی آن‌ها می‌شود.[۱۷] برای نمونه بل مثال می‌زند که مثلاً اگر چنین فردی در یک بخت‌آزمایی ۱۰٬۰۰۰ دلار برنده شود، این نتیجه درصورتی برایش مثبت‌تر خواهد بود که این مبلغ بالاترین مبلغ برنده‌شده در بخت‌آزمایی باشد تا اینکه پایین‌ترین.[۱۸] افراد معمولاً احتمال ناامیدی را پیش‌بینی می‌کنند و به نحوی تصمیم‌گیری می‌کنند تا احتمال رویداد این احساس کاهش یابد.[۱۳] ناسازگاری ناامیدی به عنوان توضیحی برای پارادوکس اله فرض‌شده است.[۱۹]

در حالی که پژوهشگران پیشین نگره ناامیدی بر نتایج پیش‌بینی‌شده تمرکز می‌کردند، بررسی‌های اخیر بیش‌تر روی تأثیر ناامیدی پس از روی‌دادن نتیجه‌ای بعدها نامطلوب تلقی خواهدشد، تمرکز می‌کنند؛ مثلاً اگر کسی در بازار سهام سود کند مطمئناً خوشحال خواهدشد اما اگر پی‌ببرد که اگر تا چند هفته بعد برای فروش صبر کرده‌بود، سود بیشتری به دست می‌آورد، خوشحالی او از بین می‌رود.[۱۳] این تجربه ناامیدی ممکن است بر رفتارهای بعدی تأثیر بگذارد و به گفته تحلیلگران، ترکیب این متغیرها در نگره ناامیدی، می‌تواند به مطالعه اقتصاد رفتاری کمک کند.[۱۳] ناامیدی و پشیمانی با پرسش مستقیم از پاسخ‌دهندگان اندازه‌گیری می‌شوند.[۲۰]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Bell, David E. (January 1985). "Putting a premium on regret". Management Science. 31 (1): 117–20. doi:10.1287/mnsc.31.1.117. JSTOR 2631680.
  2. ↑ ما، لیبی. (29 مارس 2004). پایین اما نه خارج نوشته شده در تاریخ روان‌شناسی امروز. میزبانی شده با مجوز medicinenet.com. بازیابی شده 22/02/08.
  3. ↑ Wilco, W. van Dijk, Marcel Zeelenberg and Joop van der Pligt (August 2003). "Blessed are those who expect nothing: Lowering expectations as a way of avoiding disappointment". Journal of Economic Psychology. 24 (4): 505–16. doi:10.1016/S0167-4870(02)00211-8.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  4. ↑ Wilco W. van Dijk; Marcel Zeelenberg (December 2002). "Investigating the appraisal patterns of regret and disappointment". Motivation and Emotion. 26 (4): 321–31. doi:10.1023/A:1022823221146.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Schwartz, Todd. (Summer 2003) Positive thinking بایگانی‌شده در مارس ۷, ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine Chronicle, Lewis & Clark College. Retrieved 22/02/08.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ نیمارک، جیل. (مه / ژوئن 2007) انقلاب خوشبینی روان‌شناسی امروز. دریافت شده 22 فوریه 2008.
  7. ↑ گروول، جان م. (4 فوریه 2006) آیا بهتر است بدترینها را انتظار داشته باشید؟ روانشناسان تئوری طولانی مدت تسویه حساب‌های هیجانی را آزمایش می‌کنند بایگانی‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine. psychcentral.com دریافت شده 22 فوریه 2008.
  8. ↑ Segerstrom SC (September 2006). "How does optimism suppress immunity? Evaluation of three affective pathways". Health Psychol. 25 (5): 653–57. doi:10.1037/0278-6133.25.5.653. PMC 1613541. PMID 17014284.. See also Segerstrom SC (May 2005). "Optimism and immunity: do positive thoughts always lead to positive effects?". Brain Behav. Immun. 19 (3): 195–200. doi:10.1016/j.bbi.2004.08.003. PMC 1948078. PMID 15797306.
  9. ↑ Seale, Clive (2002). Media and Health. London: Sage Publications, Inc. pp. 167, 242. ISBN 978-0-7619-4730-1.
  10. ↑ Seale, p. 167-168.
  11. ↑ W. Ver Eccke, Phenomenology و Lacan در مورد اسکیزوفرنی (2001) p. 181
  12. ↑ P Hill, Lacan for Beginners (London 1997) p. 68
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳ "ناامیدی بدون انتظارات پیشین علت و معلول" - درک احساسات در تصمیم‌گیری در معرض خطر بایگانی‌شده در ۲ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine INSEAD (2005). بازیابی شده 22/02/08.
  14. ↑ Delquié, Philippe; Alessandra Cillo (December 2006). "Disappointment without prior expectation: a unifying perspective on decision under risk". Journal of Risk and Uncertainty. 33 (3): 197–215. doi:10.1007/s11166-006-0499-4.
  15. ↑ See, for example, Why Do People Go Home Again? Disappointment Theory and Target Saving Theory Revisited بایگانی‌شده در آوریل ۱۴, ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine, David Kelsey; Albert Schepanski (1991). "Regret and disappointment in taxpayer reporting decisions: An experimental study". Journal of Behavioral Decision Making. 4 (1): 33–53. doi:10.1002/bdm.3960040104. Archived from the original on 2012-12-10. and Christian Homburg; Nicole Koschate; Wayne D. Hoyer (April 2005). "Do satisfied customers really pay more? A study of the relationship between customer satisfaction and willingness to pay". Journal of Marketing. 69 (2): 84–96. doi:10.1509/jmkg.69.2.84.60760.
  16. ↑ Gill, David; Victoria Prowse. "A structural analysis of disappointment aversion in a real effort competition" (PDF). American Economic Review, Forthcoming. Archived from the original (PDF) on December 30, 2011.
  17. ↑ Schwartz, Alan (2002). "Expected feelings about risky options". In Moore, Simon (ed.). Emotional Cognition: From Brain to Behavior (Advances in Consciousness Research, 44). John Benjamins Publishing Co. pp. 183–96. ISBN 978-1-58811-224-8.
  18. ↑ Bell, David E. (Jan–Feb 1985). "Disappointment in Decision Making under Uncertainty". Operations Research. 33 (1): 1–27. doi:10.1287/opre.33.1.1. JSTOR 170863.
  19. ↑ Jianmin Jia; James S. Dyer; John C. Butler (January 2001). "Generalized disappointment models". Journal of Risk and Uncertainty. 59 (1): 59–78. and Gul, Faruk (May 1991). "A Theory of Disappointment Aversion". Econometrica. 59 (3): 667–86. doi:10.2307/2938223. JSTOR 2938223. For an alternate model of the Allais paradox, see The Allais Paradox at overcomingbias.com.
  20. ↑ Marcatto, Francesco; Donatella Ferrante (January 2008). "The Regret and Disappointment Scale: An instrument for assessing regret and disappointment in decision making". Judgment and Decision Making. 3 (1): 87–99.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ناامیدی&oldid=40269016»