فیروزان
| فیروزان پیروژئاوه | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | همدان |
| شهرستان | نهاوند |
| بخش | خزل |
| سال شهرشدن | ۱۶ مهر ۱۳۷۴ |
| مردم | |
| جمعیت | ۵۶۳۶ |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۱۵۰۷ |
| اطلاعات شهری | |
| ره‌آورد | کلوچه محلی به نام کلوا و روغن حیوانی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۸۱۳۷۲ |
  فیروزان | |
فیروزان یکی از شهرهای استان همدان در غرب ایران است.[۱] این شهر با جمعیت ۵٬۶۳۶ نفر مرکز بخش خزل شهرستان نهاوند است. فیروزان در ۳۶ کیلومتری شمال باختری نهاوند واقع شده است. قلقل‌رود از این شهر می‌گذرد، آن را به دوبخش تقسیم می‌کند و پس از طی چند کیلومتر به رود گاماسیاب می‌ریزد. فیروزان از مراکز بافت قالی نهاوند است همچنین گیوه (کلاش) بافی در آن ناحیه قدمت بسیار دارد.
فیروزان بر گسل جوان زاگرس واقع شده است. فیروزان در کانون زمین‌لرزه ۱۳۳۶ فارسینج به بزرگی ۷٫۱ ریشتر و زمین لرزهٔ ۱۶ اوت ۱۹۵۸ فیروز آباد نهاوند به بزرگی ۶٫۷ در مقیاس ریشتر قرار داشته است.[۲]
تاریخ
[ویرایش]
پس از شکست ایرانیان در جنگ جولاء، سپاه اعراب به قصد فتح فلات ایران در جنگ نهاوند که در بهمن ۶۴۲م انجام شد بر ارتش ساسانیان به فرماندهی فیروزان غلبه کرد.[۳][۴]فیروزان (فیروز) در آن نبرد کشته شد و مردم نام آن روستا که فیروزان در جوار آن کشته شد را فیروزان نهادند[۵] «تپه فیروزان»، محوطه‌ای متعلق به دوران تاریخی (اشکانی-ساسانی) و اسلامی (سده‌های سوم و چهارم قمری) در حاشیه بافت قدیمی شهر فیروزان قرار گرفته که در سال ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۳۰۴۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.[۶]
روستای فیروز آباد با تأیید ریاست جمهور در مورخ ۱۳۷۴٫۷٫۱۶ به فیروزان تغییر نام داده و به عنوان مرکز بخش خزل شناخته شد[۷]
مردم
[ویرایش]ساکنین فیروزان به زبان‌های لکی و لری سخن می‌گویند.[۸][۹][۱۰][۱۱] ساکنین آن مردمان ایل خزل و سلگی می باشنددر کتاب فر هنگ جغرافیایی ایران، فیروز آباد خزل دهی با سیصد و ده نفر سکنه در استان کردستان ذکر شده است که در مسیر نهاوند - کرمانشاه قرار داشته و اهالی آن به‌زبان لری ولکی سخن می‌گفته‌اند. کشت آن توتون، تریاک و حبوات بوده است[۱۲]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
- ↑ فیروزان در سرور تحت شبکه نام‌های جغرافیایی و در این نشانی؛ با گزینش «Advanced Search»، نوشتن شمارهٔ «-3065264» در «Unique Feature Id» و کلیک بر «Search Database» یافت می‌شود.
- ↑ چالنکو و برو 1974. آمبرسیز و ملویل 1982.
- ↑ تاریخ ده هزار ساله ایران - عبدالعظیم رضائی
- ↑ نیشابوری، سرهنگ نصرالله توکلی؛ Tavakoli-Nishabouri، Nasrollah (۲۰۱۴-۰۳-۲۱). آخرین سقوط آریاها، خاطرات اولین رئیس ستاد ارتش پس از انقلاب: Memoirs of Nasrollah Tavakoli, The First Chief of Staff of the Iranian Army after the Islamic Revolution. Ibex Publishers. شابک ۹۷۸۱۵۸۸۱۴۰۹۸۲.
- ↑ کویر، محمود (۲۰۱۷). هزارهٔ ققنوس: ساسانیان تا سامانیان. H&S Media. شابک ۹۷۸۱۷۸۰۸۳۶۵۷۷.
- ↑ «تپه فیروزان نهاوند». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۸.
- ↑ «شناخته شدن روستای فیروزآباد مرکزی بخش خزل از توابع شهرستان نهاوند در استان همدان به عنوان شهر فیروزان». مرکز پژوهش‌های مجلس.[پیوند مرده]
- ↑ توریستی، چهارگوشه-معرفی استان‌ها و شهرهای ایران و جاذبه های. «شهر زیبای فیروزان». چهارگوشه - معرفی استان‌ها و شهرهای ایران و جاذبه‌های توریستی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۷.
- ↑ YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | (۱۳۹۵/۰۱/۱۳–۱۵:۳۶). «پرآب شدن رودخانه فیروزان + فیلم». fa. دریافت‌شده در 2023-04-27. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «شهر فیروزان | عکس + آدرس + تلفن + موقعیت جغرافیایی». irantourismonline.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۷.
- ↑ «فیروزان - معنی "فیروزان"». کلمه جو. ۲۰۲۲-۱۱-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۷.
- ↑ فرهنگ جغرافیایی ایران، جلد۵، حسنعلی، رزم آرا(۳۰۹).
| مرکز شهرستان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخش |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | این یک مقالهٔ خرد یک مکان جغرافیایی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |