فهرست برندگان جایزه نوبل شیمی
جایزهٔ نوبل شیمی (به سوئدی: Nobelpriset i kemi) هر ساله توسط فرهنگستان پادشاهی علوم سوئد به دانشمندان در زمینه‌های مختلف شیمی تعلق می‌گیرد. این یکی از پنج جایزهٔ نوبل است که در سال ۱۸۹۵ توسط آلفرد نوبل برای مشارکتهای برجسته در زمینه‌های فیزیک، شیمی، ادبیات، صلح، اقتصاد، و فیزیولوژی یا پزشکی اهدا می‌شود.[۱] این جایزه توسط بنیاد نوبل اداره می‌شود و توسط یک کمیته که متشکل از پنج عضو منتخب آکادمی علوم سلطنتی سوئد هستند به برندگان اعطا می‌شود.[۲] اولین جایزهٔ نوبل در شیمی در سال ۱۹۰۱ به یاکوبوس هنریکوس وانت‌هوف از هلند اهدا شد. هر جایزه شامل یک مدال، یک دیپلم افتخار و جایزه‌ای نقدی است که در طول سال‌های مختلف مقدار آن متفاوت بوده‌است.[۳] مقدار جایزهٔ یاکوبوس هنریکوس وانت‌هوف، ۱۵۰۷۸۲ کرون بود که در دسامبر ۲۰۰۷ برابر با ۷٬۷۳۱٬۰۰۴ کرون است. در سال ۲۰۰۸، این جایزه به اسامو شیمومورا، مارتین کلایف و راجر تسین که مقدار آن ۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰ کرون سوئد (اندکی بیش از ۱ میلیون یورو، یا ۱٬۴ میلیون دلار) بود اهدا شد.[۴][۵] این جایزه سالانه در استکهلم در تاریخ ۱۰ دسامبر برابر با سالگرد مرگ نوبل به برندگان اهدا می‌شود.[۶] تاکنون این جایزه ۲۵ بار به افرادی اهدا شده‌است که در زمینه شیمی آلی مشارکت داشته‌اند که بیش از هر زمینه‌ای در شیمی است.[۷] دو برندهٔ جایزهٔ نوبل شیمی ریچارد کوهن (۱۹۳۸) و آدولف فریدریش بوتنانت (۱۹۳۹) از آلمان تنها افرادی بوده‌اند که موفق به دریافت جایزه خود توسط دولتشان نشده‌اند. فردریک سانگر (سال‌های ۱۹۵۸ و ۱۹۸۰) و کارل شارپلس (سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۲۲) تنها افرادی هستند که دوبار موفق به دریافت این جایزه شده‌اند. همچنین، از میان افرادی که موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شده‌اند دو نفر موفق به کسب یک جایزه نوبل دیگر در زمینه‌ای متفاوت شده‌اند که آن دو نفر ماری کوری (فیزیک در سال ۱۹۰۳، شیمی در سال ۱۹۱۱) و لینوس کارل پاولینگ (شیمی در سال ۱۹۵۴، صلح در سال ۱۹۶۲)بوده‌اند.[۸] ماری کوری (۱۹۱۱)، ایرن ژولیو کوری (۱۹۳۵)، دوروتی هاجکین (۱۹۶۴)، عادا یونات (۲۰۰۹) و فرانسیس آرنولد (۲۰۱۸) پنج زنی بوده‌اند که موفق به دریافت نوبل شیمی شده‌اند. از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۱۲ این جایزه به ۱۶۲ اهدا شده‌است. جایزهٔ نوبل شیمی در سال‌های ۱۹۱۶، ۱۹۱۷، ۱۹۱۹٬۱۹۲۴، ۱۹۳۳، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱، و ۱۹۴۲ به هیچ فردی اعطا نشد.[۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶]
برندگان
۱۹۰۱–۱۹۲۵
| سال | برندگان نوبل شیمی | کشور | براساس | |
|---|---|---|---|---|
| ۱۹۰۱ | 
|
یاکوبوس هنریکوس وانت‌هوف (۱۸۵۲–۱۹۱۱) |
 هلند
|
«برای کشف قوانین دینامیک شیمی و فشار اسمزی به عنوان راه حلی برای آن.»[۱۷] |
| ۱۹۰۲ | 
|
هرمان امیل فیشر (۱۸۵۲–۱۹۱۹) |
 آلمان
|
«برای کارش بر روی شکر و ترکیبات شیمیایی ساختگی پورین»[۱۸] |
| ۱۹۰۳ | 
|
سوانت آرنیوس (۱۸۵۹–۱۹۲۷) |
 سوئد
|
«برای نظریهٔ جداسازی مواد به کمک فرایند الکترولیت»[۱۹] |
| ۱۹۰۴ | 
|
ویلیام رمزی (۱۸۵۲–۱۹۱۶) |
 بریتانیا
|
«برای کشف گازهای نجیب و تعیین جای آن‌ها در جدول تناوبی عناصر.»[۲۰] |
| ۱۹۰۵ | 
|
آدولف فون بایر (۱۸۳۵–۱۹۱۷) |
آلمان
|
«برای پیشبرد دانش شیمی آلی و صنعت در شیمی به کمک‌کارهایش بر روی رنگ‌های آلی و ترکیب‌های هیدروآروماتیک»[۲۱] |
| ۱۹۰۶ | 
|
هانری مواسان (۱۸۵۲–۱۹۰۷) |
 فرانسه
|
«برای کوره الکتریکی و جداسازی فلوئور»[۲۲] |
| ۱۹۰۷ | 
|
ادوارد بوخنر (۱۸۶۰–۱۹۱۷) |
آلمان
|
«برای تحقیقاتش در زمینهٔ بیوشیمی و کشف یک روش تخمیر بدون سلول (زنده)»[۲۳] |
| ۱۹۰۸ | 
|
ارنست رادرفورد (۱۸۷۱–۱۹۳۷) |
بریتانیا نیوزیلند
|
«برای تحقیقاتش در زمینهٔ واپاشی عناصر و شیمی مواد پرتوزا»[۲۴] |
| ۱۹۰۹ | 
|
ویلهلم اوستوالد (۱۸۵۳–۱۹۳۲) |
آلمان
|
«برای کارش بر روی کاتالیزور و تحقیقاتش در زمینهٔ قوانین بنیادی حاکم بر تعادل‌های شیمیایی و سرعت واکنش»[۲۵] |
| ۱۹۱۰ | 
|
اوتو والاخ (۱۸۴۷–۱۹۳۱) |
آلمان
|
«برای خدماتش در زمینهٔ شیمی آلی و صنعت در شیمی، به کمک گام‌های پیشرو اش در ترکیب‌های آلیفاتیک حلقوی»[۲۶] |
| ۱۹۱۱ | 
|
ماری کوری (۱۸۶۷–۱۹۳۴) |
 لهستان فرانسه
|
«برای کشف عنصرهای رادیم و پولونیم با کمک جداسازی رادیم و تحقیق دربارهٔ طبیعت و ترکیب‌های این عنصر مهم. «[۲۷] |
| ۱۹۱۲ | 
|
ویکتور گرینیارد (۱۸۷۱–۱۹۳۵) |
فرانسه
|
«برای کشف واکنشگر گرینیارد»[۲۸] |
|
پل ساباتیه (۱۸۵۴–۱۹۴۱) |
فرانسه
|
«برای روشی که پیشنهاد کرد، برای هیدروژن‌دار کردن ترکیب‌های آلی در حضور مقدار کمی از یک فلز»[۲۸] | |
| ۱۹۱۳ | 
|
آلفرد ورنر (۱۸۶۶–۱۹۱۹) |
 سوئیس
|
«برای کارش بر روی هندسه هشت وجهی مولکولی، به ویژه در شیمی غیرآلی»[۲۹] |
| ۱۹۱۴ | 
|
تئودور ویلیام ریچاردز (۱۸۶۸–۱۹۲۸) |
 آمریکا
|
«برای تعیین دقیق وزن اتمی بسیاری از عنصرهای شیمیایی»[۳۰] |
| ۱۹۱۵ | 
|
ریچارد ویلشتتر (۱۸۷۲–۱۹۴۲) |
آلمان
|
«برای تحقیق بر روی رنگدانه‌های گیاهی به ویژه سبزینه»[۳۱] |
| ۱۹۱۶ | اعطا نشده‌است. | |||
| ۱۹۱۷ | ||||
| ۱۹۱۸ | 
|
فریتس هابر (۱۸۶۸–۱۹۳۴) |
آلمان
|
«برای تولید آمونیاک از عناصر سازنده اش، فرایند هابر»[۳۲] |
| ۱۹۱۹ | اعطا نشده‌است. | |||
| ۱۹۲۰ | 
|
والتر نرنست (۱۸۶۴–۱۹۴۱) |
آلمان
|
«برای کارش در بحث گرمایش و شیمی»[۳۳] |
| ۱۹۲۱ | 
|
فردریک سودی (۱۸۷۷–۱۹۵۶) |
بریتانیا
|
«برای سهمی که او در دانش شیمی مواد پرتوزا دارد و تحقیقاتی که بر روی ساختار و طبیعت ایزوتوپها انجام داد.»[۳۴] |
| ۱۹۲۲ | 
|
فرانسیس ویلیام آستون (۱۸۷۷–۱۹۴۵) |
بریتانیا
|
«برای کشف ایزوتوپ‌های تعداد زیادی از عناصر غیر رادیواکتیو با استفاده از روش طیف‌سنجی جرمی»[۳۵] |
| ۱۹۲۳ | 
|
فریتس پرگل (۱۸۶۹–۱۹۳۰) |
 اتریش
|
«برای اختراع روش میکروآنالیز مواد آلی»[۳۶] |
| ۱۹۲۴ | اعطا نشده‌است. | |||
| ۱۹۲۵ |
|
ریچارد ژیگموندی (۱۸۶۵–۱۹۲۹) |
اتریش
|
«به خاطر پژوهش‌هایش در شیمی کلوییدی»[۳۷] |
۱۹۲۶–۱۹۵۰
| سال | برندگان نوبل شیمی | کشور | براساس | |
|---|---|---|---|---|
| ۱۹۲۶ | 
|
تئودور سودبرگ (۱۸۸۴–۱۹۷۱) |
سوئد
|
«به خاطر تحقیقات و کشفیاتش دربارهٔ ساختار ماده و به ویژه چگونگی عملکرد چسبها و اولتراسانتریفیوژ»[۳۸] |
| ۱۹۲۷ | 
|
هاینریش اوتو ویلند (۱۸۷۷–۱۹۵۷) |
آلمان
|
«برای مطالعه دربارهٔ ساخت اسیدهای صفراوی و مواد مرتبط»[۳۹] |
| ۱۹۲۸ | 
|
آدولف وینداوس (۱۸۷۶–۱۹۵۹) |
آلمان
|
«برای پژوهش‌های خود به روی استرولها و نقش مهم او در کشف ویتامینها»[۴۰] |
| ۱۹۲۹ | 
|
آرتور هاردن (۱۸۶۵–۱۹۴۰) |
بریتانیا
|
«برای تحقیقات در عرصه تخمیر قند و آنزیمهای تخمیرکننده»[۴۱] |
|
هانس فون اوبر شلپین (۱۸۷۳–۱۹۶۴) |
آلمان
| ||
| ۱۹۳۰ | 
|
هانس فیشر (۱۸۸۱–۱۹۴۵) |
آلمان
|
«برای تحقیقات درساختار سبزینه به ویژه برای سنتز همین»[۴۲] |
| ۱۹۳۱ | 
|
کارل بوش (۱۸۷۴–۱۹۴۰) |
آلمان
|
«برای ابداع و توسعه روش‌های شیمیایی با فشار زیاد»[۴۳] |
|
فریدریش برژیوس (۱۸۸۴–۱۹۴۹) |
آلمان
| ||
| ۱۹۳۲ | 
|
ایروینگ لانگمویر (۱۸۸۱–۱۹۵۷) |
آمریکا
|
«برای کشف ایزوترم جذب لانگمویر و تحقیقات در شیمی سطح»[۴۴] |
| ۱۹۳۳ | اعطا نشده‌است. | |||
| ۱۹۳۴ | 
|
هارولد یوری (۱۸۹۳–۱۹۸۱) |
آمریکا
|
«برای کشف هیدروژن سنگین»[۴۵] |
| ۱۹۳۵ | 
|
فردریک ژولیو کوری (۱۹۰۰–۱۹۵۸) |
فرانسه
|
«برای تولید عنصرهای پرتوزای جدید»[۴۶] |
|
ایرن ژولیو-کوری (۱۸۹۷–۱۹۵۶) |
فرانسه
| ||
| ۱۹۳۶ | 
|
پیتر دبای (۱۸۸۴–۱۹۶۶) |
هلند
|
«برای پژوهش دربارهٔ گشتاور دوقطبی مولکولها و پراش اشعه ایکس والکترون در گازها»[۴۷] |
| ۱۹۳۷ | 
|
نورمن هاورث (۱۸۸۳–۱۹۵۰) |
بریتانیا
|
«برای تحقیقاتش بر روی کربوهیدرات‌ها و ویتامین ث»[۴۸] |
|
پل کارر (۱۸۸۹–۱۹۷۱) |
سوئیس
|
«برای کارهایش بر روی کاروتنوئیدها، فلاوینها و ویتامین‌های آ و ب۲» | |
| ۱۹۳۸ | 
|
ریچارد کوهن (۱۹۰۰–۱۹۶۷) |
آلمان
|
«برای کارهایش بر روی کاروتنوئیدها و ویتامینها»[۴۹] |
| ۱۹۳۹ | 
|
آدولف فریدریش بوتنانت (۱۹۰۳–۱۹۹۵) |
آلمان
|
«برای کارش بر روی هورمونهای جنسی»[۵۰] |
|
لئوپولد روتسیکا (۱۸۸۷–۱۹۷۶) |
 کرواسی
|
«برای کارهایش دربارهٔ پلی متیلن‌ها و ترپنهای بالاتر»[۵۰] | |
| ۱۹۴۰ | اعطا نشده‌است. | |||
| ۱۹۴۱ | ||||
| ۱۹۴۲ | ||||
| ۱۹۴۳ | 
|
گئورگ دو هوسی (۱۸۸۵–۱۹۶۶) |
 مجارستان
|
«برای کارهایش بر روی ایزوتوپها به عنوان ردیاب در مطالعهٔ فرایندهای شیمیایی»[۵۱] |
| ۱۹۴۴ | 
|
اتو هان (۱۸۷۹–۱۹۶۸) |
آلمان
|
«برای کشف شکافت هسته‌های سنگین»[۵۲] |
| ۱۹۴۵ | 
|
آرتوری ایلماری ویرتانن (۱۸۹۵–۱۹۷۳) |
 فنلاند
|
«برای مطالعات و نوآوری‌هایش در زمینهٔ کشاورزی و مواد غذایی شیمیایی، به ویژه روشش در نگهداری علوفه»[۵۳] |
| ۱۹۴۶ | 
|
جیمز بچلر سامنر (۱۸۸۷–۱۹۵۵) |
آمریکا
|
«برای کشف آنکه آنزیمها را می‌توان بلوری کرد.»[۵۴] |
|
جان هاوارد نورثروب (۱۸۹۱–۱۹۸۷) |
آمریکا
|
«برای فرآوری آنزیمها و پروتئین ویروس‌ها در شکل خالص آن‌ها.»[۵۴] | |
|
وندل مردیت استنلی (۱۹۰۴–۱۹۷۱) |
آمریکا
| ||
| ۱۹۴۷ | 
|
رابرت رابینسون (۱۸۸۶–۱۹۷۵) |
بریتانیا
|
«برای تحقیق در زمینه محصولات گیاهی با اهمیت زیست شناختی، به ویژه آلکالوییدها»[۵۵] |
| ۱۹۴۸ | 
|
آرنه تیسلیوس (۱۹۰۲–۱۹۷۱) |
سوئد
|
«برای تحقیق دربارهٔ الکتروفورز و اکتشافات خود دربارهٔ ماهیت پیچیدهٔ پروتیینهای سروم»[۵۶] |
| ۱۹۴۹ |
|
ویلیام جیوک (۱۸۹۵–۱۹۸۲) |
آمریکا
|
«برای مشارکتهای خود در زمینه ترمودینامیک شیمیایی، سردسازی مغناطیسی و بررسی رفتار مواد در دماهای بسیار پایین»[۵۷] |
| ۱۹۵۰ | 
|
اوتو دایلز (۱۸۷۶–۱۹۵۴) |
آلمان
|
«برای کشف دی‌ان‌های مصنوعی»[۵۸] |
|
کورت آلدر (۱۹۰۲–۱۹۵۸) |
آلمان
| ||
۱۹۵۱–۱۹۷۵
| سال | برندگان نوبل شیمی | کشور | براساس | |
|---|---|---|---|---|
| ۱۹۵۱ |
|
ادوین مک‌میلان (۱۹۰۷–۱۹۹۱) |
آمریکا
|
«برای کشف شیمی عناصر با عدد اتمی بالاتر از عدد اتمی اورانیوم، عنصر فرااورانیم»[۵۹] |
|
گلن سیبورگ (۱۹۱۲–۱۹۹۹) |
آمریکا
| ||
| ۱۹۵۲ | 
|
آرچر جان پرتر مارتین (۱۹۱۰–۲۰۰۲) |
بریتانیا
|
«برای اختراع دستگاه کروماتوگرافی»[۶۰] |
|
ریچارد لاورنس ساینگ (۱۹۱۴–۱۹۹۴) |
بریتانیا
| ||
| ۱۹۵۳ | 
|
هرمان استاودینگر (۱۸۸۱–۱۹۶۵) |
آلمان
|
«برای اکتشافات خود در زمینه شیمی ماکرومولکولی»[۶۱] |
| ۱۹۵۴ | 
|
لینوس پاولینگ (۱۹۰۱–۱۹۹۴) |
آمریکا
|
«برای تحقیقاتی که در عرصه کشش مولکولی و کاربردهای آن برای توضیح ساختار مواد پیچیده انجام داد.»[۶۲] |
| ۱۹۵۵ | 
|
ونسانت دو وینیو (۱۹۰۱–۱۹۷۸) |
آمریکا
|
«برای تحقیقاتی که دربارهٔ بیوشیمی ترکیبات مهم گوگردی به خصوص سنتز هورمونهای پلی پپتیدی انجام داد.»[۶۳] |
| ۱۹۵۶ | 
|
سر سایریل هینشلوود (۱۸۹۷–۱۹۶۷) |
بریتانیا
|
«برای تحقیقاتش دربارهٔ مکانیزم‌های واکنشهای شیمیایی»[۶۴] |
|
نیکولای سمیونوف (۱۸۹۶–۱۹۸۶) |
 روسیه
| ||
| ۱۹۵۷ | 
|
لرد تاد (۱۹۰۷–۱۹۹۷) |
بریتانیا
|
«برای کار دربارهٔ نوکلئوتید و کوآنزیم‌های نوکلئوتیدی»[۶۵] |
| ۱۹۵۸ | 
|
فردریک سنگر (۱۹۱۸–۲۰۱۳) |
بریتانیا
|
«برای کار بر روی ساختار پروتئین، به خصوص انسولین»[۶۶] |
| ۱۹۵۹ | 
|
یاروسلاو هیروفسکی (۱۸۹۰–۱۹۶۷) |
 جمهوری چک
|
«به خاطر کشف و توسعه شیوه‌های تحلیلی قطب نگاری»[۶۷] |
| ۱۹۶۰ |
|
ویلارد اف لیبای (۱۹۰۸–۱۹۸۰) |
آمریکا
|
«برای توسعه روش استفاده از کربن ۱۴ برای تعیین سن در باستان‌شناسی، زمین‌شناسی، ژئوفیزیک و دیگر شاخه‌های علم»[۶۸] |
| ۱۹۶۱ | 
|
ملوین کالوین (۱۹۱۱–۱۹۹۷) |
آمریکا
|
«برای تحقیقات خود را بر روی جذب دی‌اکسید کربن در گیاهان»[۶۹] |
| ۱۹۶۲ | 
|
ماکس پروتس (۱۹۱۴–۲۰۰۲) |
بریتانیا
|
«برای مطالعات خود به روی ساختارهای پروتئین‌های کروی»[۷۰] |
|
جان سی کندرو (۱۹۱۷–۱۹۹۷) |
بریتانیا
| ||
| ۱۹۶۳ | 
|
کارل زیگلر (۱۸۹۸–۱۹۷۳) |
آلمان
|
«برای کشف در زمینه شیمی و فناوری پلیمرها، کاتالیزگر زیگلر-ناتا»[۷۱] |
|
جولیو ناتا (۱۹۰۳–۱۹۷۹) |
 ایتالیا
| ||
| ۱۹۶۴ |
|
دوروتی هاجکین (۱۹۱۰–۱۹۹۴) |
بریتانیا
|
«برای تعیین ساختارهای مهم مواد بیوشیمیایی با استفاده از تکنیک‌های بلورشناسی پرتو ایکس»[۷۲] |
| ۱۹۶۵ | 
|
رابرت وودوارد (۱۹۱۷–۱۹۷۹) |
آمریکا
|
«برای دستاوردهای برجسته او در سنتز آلی»[۷۳] |
| ۱۹۶۶ | 
|
روبرت اس مالیکن (۱۸۹۶–۱۹۸۶) |
آمریکا
|
«برای کار به روی کشش شیمیایی و ساختار الکترونیکی مولکولها از راه مطالعه نظریه اوربیتال مولکولی»[۷۴] |
| ۱۹۶۷ | 
|
مانفرد آیگن (۱۹۲۷-*) |
آلمان
|
«به خاطر مطالعاتی که در زمینه واکنشهای ابرسریع شیمیایی تحت تأثیر پالسهای بسیار کوتاه انرژی انجام دادند.»[۷۵] |
|
رونالد نوریش (۱۸۹۷–۱۹۷۸) |
بریتانیا
| ||
|
جرج پرتر (۱۹۲۰–۲۰۰۲) |
بریتانیا
| ||
| ۱۹۶۸ | 
|
لارس اونزاگر (۱۹۰۳–۱۹۷۶) |
آمریکا
|
«به خاطر کشف موازنه‌ای لارس اونزاگر»[۷۶] |
| ۱۹۶۹ |
|
درک بارتون (۱۹۱۸–۱۹۹۸) |
بریتانیا
|
«برای توسعه مفهوم صورت بندی و کاربردهای آن در شیمی»[۷۷] |
|
آد هسل (۱۸۹۷–۱۹۸۱) |
 نروژ
| ||
| ۱۹۷۰ | 
|
لوییز اف لیلویر (۱۹۰۶–۱۹۸۷) |
 آرژانتین
|
«برای کشف نوکلئوتیدهای قندی و نقش آن‌ها در بیوسنتزهای کربوهیدارتها»[۷۸] |
| ۱۹۷۱ | 
|
گرهارد هرتسبرگ (۱۹۰۴–۱۹۹۹) |
 کانادا
|
«برای شناخت ساختار الکترونیکی و هندسی مولکولها به خصوص رادیکالهای آزاد»[۷۹] |
| ۱۹۷۲ | 
|
کریستین آنفینزن (۱۹۱۶–۱۹۹۵) |
آمریکا
|
«برای کار بر روی ریبونوکلیزها»[۸۰] |
|
|
استنفورد مور (۱۹۱۳–۱۹۸۲) |
آمریکا
|
«برای درک اتصالات موجود میان ساختار شیمیایی و فعالیت کاتالیکی مولکول ریبونوکلئویئک»[۸۰] | |
|
|
ویلیام اشتین (۱۹۱۱–۱۹۸۰) |
آمریکا
| ||
| ۱۹۷۳ |
|
ارنست فیشر (۱۹۱۸–۲۰۰۷) |
آلمان
|
«به خاطر مطالعات مستقلی که بر روی ترکیبات آلی فلزی انجام داده‌اند»[۸۱] |
|
جفری ویلکینسون (۱۹۲۱–۱۹۹۶) |
بریتانیا
| ||
| ۱۹۷۴ | 
|
پل فلوری (۱۹۱۰–۱۹۸۵) |
آمریکا
|
«برای کار نظری و تجربی در شیمی فیزیک ماکرومولکولها»[۸۲] |
| ۱۹۷۵ | 
|
جان کارنفورت (۱۹۱۷–۲۰۱۳) |
 استرالیا بریتانیا
|
«برای کار بر روی استریوشیمی واکنشهای کاتالیزه شده توسط آنزیمها»[۸۳] |
|
ولادیمیر پریلاگ (۱۹۰۶–۱۹۹۸) |
 یوگسلاوی سوئیس
|
«برای کار بر روی استریوشیمی و و واکنش مولکولهای آلی»[۸۳] | |
۱۹۷۶–۲۰۰۰
| سال | برندگان نوبل شیمی | کشور | براساس | |
|---|---|---|---|---|
| ۱۹۷۶ | 
|
ویلیام لیپسکام (۱۹۱۹–۲۰۱۱) |
آمریکا
|
«به خاطر مطالعاتش بر روی ساختار مشکلات نورزایی "بوران"های ترکیبات شیمیایی»[۸۴] |
| ۱۹۷۷ | 
|
ایلیا پریگوژین (۱۹۱۷–۲۰۰۳) |
 بلژیک
|
«برای تحقیق دربارهٔ ترمودینامیک غیر متعادل به خصوص توسعه تئوری ساختارهای پراکنده»[۸۵] |
| ۱۹۷۸ |
|
پیتر دی میچل (۱۹۲۰–۱۹۹۲) |
بریتانیا
|
«برای درک انتقال انرژی زیستی از طریق فرمولاسیون تئوری کیمیوسماتیک»[۸۶] |
| ۱۹۷۹ |
|
هربرت براون (۱۹۱۲–۲۰۰۴) |
آمریکا
|
«برای توسعه استفاده از ترکیبات محتوی عناصر بور و فسفر در سنتزهای آلی»[۸۷] |
|
|
گئورگ ویتیگ (۱۸۹۷–۱۹۸۷) |
آلمان
| ||
| ۱۹۸۰ | 
|
پل برگ (۱۹۲۶–*) |
آمریکا
|
«برای مطالعات بنیادی دربارهٔ بیو شیمی اسیدهای نوکلئیک به خصوص DNA دوباره ترکیب‌کننده»[۸۸] |
|
والتر گیلبرت (۱۹۳۲–*) |
آمریکا
|
«برای مطالعات بنیادی دربارهٔ بیو شیمی اسیدهای نوکلئیک»[۸۸] | |
|
|
فردریک سنگر (۱۹۱۸–۲۰۱۳) |
بریتانیا
| ||
| ۱۹۸۱ | 
|
کنیچی فوکویی (۱۹۱۸–۱۹۹۸) |
 ژاپن
|
«برای توسعه تئوریهای مستقل دربارهٔ مکانیزیمهای واکنشهای شیمیایی»[۸۹] |
|
رولد هافمن (۱۹۳۷–*) |
آمریکا
| ||
| ۱۹۸۲ | 
|
ارون کلوگ (۱۹۲۶–*) |
بریتانیا
|
«برای توسعه بلورنگاری الکترونی و کشف ساختار بیولوژیکی پروتئین اسید نوکلئیک پیچیده»[۹۰] |
| ۱۹۸۳ | 
|
هنری تاب (۱۹۱۵–۲۰۰۵) |
آمریکا
|
«برای کار خود بر روی مکانیسم واکنشهای انتقال الکترون، به خصوص فلزات پیچیده»[۹۱] |
| ۱۹۸۴ | 
|
رابرت مریفیلد (۱۹۲۱–۲۰۰۶) |
آمریکا
|
«برای توسعه متدولوژی سنتز شیمیایی روی یک ماتریکس جامد»[۹۲] |
| ۱۹۸۵ | 
|
هربرت هاپتمن (۱۹۱۷–۲۰۱۱) |
آمریکا
|
«برای دستاوردهای برجسته خود در توسعه روش‌های مستقیم برای تعیین ساختارهای بلوری»[۹۳] |
|
جروم کارل (۱۹۱۸–۲۰۱۳) |
آمریکا
| ||
| ۱۹۸۶ | 
|
دادلی هرشباخ (۱۹۳۲–*) |
آمریکا
|
«برای مطالعاتی که دربارهٔ دینامیک فرایندهای ابتدایی شیمیایی انجام داده‌اند»[۹۴] |
| یوان لی (۱۹۳۶–*) |
آمریکا
| |||
|
|
چارلز پولانی (۱۹۲۹–*) |
کانادا مجارستان
| ||
| ۱۹۸۷ |
|
دونالد کرام (۱۹۱۹–۲۰۰۱) |
آمریکا
|
«به خاطر توسعه و استفاده از مولکولهایی با تعاملات گزینشی تحت ساختاری»[۹۵] |
|
ژان-ماری لن (۱۹۳۹–*) |
فرانسه
| ||
|
|
چارلز پدرسون (۱۹۰۴–۱۹۸۹) |
آمریکا
| ||
| ۱۹۸۸ |
|
یوهان دایزنهوفر (۱۹۴۳–*) |
آلمان
|
«برای تعیین ساختار سه بعدی یک مرکز واکنش فوتوسنتزی»[۹۶] |
|
رابرت هابر (۱۹۳۷–*) |
آلمان
| ||
|
هارتموت میشل (۱۹۴۸–*) |
آلمان
| ||
| ۱۹۸۹ | 
|
سیدنی آلتمن (۱۹۳۹–*) |
کانادا آمریکا
|
«برای کشف خصوصیات RNA، ریبوزیم»[۹۷] |
|
توماس چک (۱۹۴۷–*) |
آمریکا
| ||
| ۱۹۹۰ | 
|
الیاس کوری (۱۹۲۸–*) |
آمریکا
|
«برای توسعه تئوری و متدولوژی سنتز آلی»[۹۸] |
| ۱۹۹۱ | 
|
ریچارد ارنست (۱۹۳۳–*) |
سوئیس
|
«برای توسعه متدولوژی طیف نگاری با روزنانس مغناطیسی هسته‌ای با وضوح تصویر بالا»[۹۹] |
| ۱۹۹۲ | 
|
رادولف مارکوس (۱۹۲۳–*) |
آمریکا
|
«برای نظریه مارکوس در سیستم‌های شیمیایی»[۱۰۰] |
| ۱۹۹۳ | 
|
کری مالیس (۱۹۴۴–*) |
آمریکا
|
«برای اختراع روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز»[۱۰۱] |
|
|
مایکل اسمیت (۱۹۳۲–۲۰۰۰) |
کانادا
|
«برای اختراع روش واکنش زنجیره پلیمراز و توسعه آن برای مطالعات پروتئینی»[۱۰۱] | |
| ۱۹۹۴ | 
|
جرج اولاه (۱۹۲۷–*) |
آمریکا مجارستان
|
«برای تحقیق دربارهٔ کربوکاتیونها»[۱۰۲] |
| ۱۹۹۵ | 
|
پاول کروتزن (۱۹۳۳–*) |
هلند
|
«برای کار دربارهٔ شیمی اتمسفر به خصوص در مورد شکل‌گیری و کاهش ازون»[۱۰۳] |
|
ماریو مولینا (۱۹۴۳–*) |
 مکزیک آمریکا
| ||
|
فرانک رولند (۱۹۲۷–۲۰۱۲) |
آمریکا
| ||
| ۱۹۹۶ | 
|
رابرت کرل (۱۹۳۳–*) |
آمریکا
|
«برای کشف فولرنها»[۱۰۴] |
|
هارولد کروتو (۱۹۳۹–۲۰۱۶) |
بریتانیا
| ||
| ریچارد اسمالی (۱۹۴۳–۲۰۰۵) |
آمریکا
| |||
| ۱۹۹۷ | 
|
پل بویر (۱۹۱۸–۲۰۱۸) |
آمریکا
|
«برای تحقیقات به روی ای‌تی‌پی سینتیز در زمینه سنتز آدنوزین تری فسفات»[۱۰۵] |
|
جان ای. واکر (۱۹۴۱–*) |
بریتانیا
| ||
|
جینس اسکو (۱۹۱۸–۲۰۱۸) |
 دانمارک
|
«برای کشف آنزیم یونی در تبادل سدیم- پتاسیم»[۱۰۵] | |
| ۱۹۹۸ | 
|
والتر کوهن (۱۹۲۳–۲۰۱۶) |
آمریکا
|
«برای توسعه قضیه‌های هوهنبرگ-کوهن»[۱۰۶] |
|
جان پاپل (۱۹۲۵–۲۰۰۴) |
بریتانیا
|
«برای توسعه روش‌های محاسباتی در شیمی کوانتوم»[۱۰۶] | |
| ۱۹۹۹ | 
|
احمد حسن زویل (۱۹۴۶–۲۰۱۶) |
 مصر آمریکا
|
«برای مطالعه دربارهٔ انتقال واکنشهای شیمیایی با استفاده از طیف نگاری در یک کوادریلیوم ثانیه، طیف‌سنجی فمتوثانیه»[۱۰۷] |
| ۲۰۰۰ | 
|
آلن هیگر (۱۹۳۶–*) |
آمریکا
|
«برای کشف و توسعهٔ پلیمررسانا»[۱۰۸] |
|
آلن مک دایارمید (۱۹۲۷–۲۰۰۷) |
آمریکا نیوزیلند
| ||
|
هیدکی شیریکاوا (۱۹۳۶–*) |
ژاپن
| ||
۲۰۰۱–۲۰۲۵
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ "Nobel Foundation" (به انگلیسی). Archived from the original on 25 October 2007. Retrieved 2011-09-24.
- ↑ "Nobel Foundation." (به انگلیسی). Archived from the original on 12 October 2013. Retrieved 2011-09-24.
- ↑ "Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 15 October 2008. Retrieved 2011-09-30.
- ↑ "Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 28 July 2013. Retrieved 2011-09-30.
- ↑ "Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 31 July 2008. Retrieved 2011-09-30.
- ↑ "Nobel Foundation. Archived from the original on ۲۰۰۸-۰۸-۲۲" (به انگلیسی). Archived from the original on 22 August 2008. Retrieved 2011-09-24.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link) - ↑ "Malmström, Bo G. ; Bertil Andersson (۲۰۰۱-۱۲-۰۳)" (به انگلیسی). Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 2011-09-24.
- ↑ ""Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 2 February 2007. Retrieved 2011-09-24.
- ↑ ""Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 October 2011. Retrieved 2011-10-02.
- ↑ ""Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 October 2011. Retrieved 2011-10-02.
- ↑ ""Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 October 2011. Retrieved 2011-10-02.
- ↑ ""Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 October 2011. Retrieved 2011-10-02.
- ↑ ""Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 October 2011. Retrieved 2011-10-02.
- ↑ ""Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 October 2011. Retrieved 2011-10-02.
- ↑ ""Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 October 2011. Retrieved 2011-10-02.
- ↑ ""Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 October 2011. Retrieved 2011-10-02.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۰۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۰۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۰۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۰۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۰۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۰۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۰۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۰۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۰۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۱۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۱۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۱۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 25 December 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۱۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 25 December 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۱۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۱۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۱۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۲۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۲۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۲۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۲۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۲۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۲۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۲۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۲۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۲۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۳۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۳۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۳۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۳۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۳۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۳۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۳۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۳۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۳۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۴۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۴۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۴۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۴۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۴۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 4 December 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۴۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 25 December 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۴۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 25 December 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 9 December 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۵۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۶۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۸۳٫۰ ۸۳٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۷۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۸۸٫۰ ۸۸٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۸۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۱۰۱٫۰ ۱۰۱٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۱۰۵٫۰ ۱۰۵٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۱۰۶٫۰ ۱۰۶٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۱۹۹۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۱۰۹٫۰ ۱۰۹٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۱۱۰٫۰ ۱۱۰٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۲" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ ۱۱۱٫۰ ۱۱۱٫۱ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۳" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۴" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۵" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۶" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۷" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013.
- ↑ As of 26 October 2008, the nobelprize.org website page for the 2008 award gives Shimomura's country as "USA". However, the press release from the Nobel Foundation on 8 October 2008, announcing the award, states that Shimomura is a Japanese citizen. "The Nobel Prize in Chemistry 2008–Press Release" (به انگلیسی). Nobelprize.org. 2008-10-08. Archived from the original on 9 October 2008. Retrieved 2008-10-08.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۸" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 2008-10-08.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۰۹" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 2009-10-07.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۱۰" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 2009-10-06.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry ۲۰۱۱" (به انگلیسی). Nobelprize.org. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 2011-10-05.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2012". Nobelprize.org. Archived from the original on 13 October 2012. Retrieved 2012-10-13.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2013". Nobelprize.org. Archived from the original on 31 August 2017. Retrieved 2013-10-09.
- ↑ "Microscope work wins Nobel Prize". BBC. 8 October 2014. Archived from the original on 26 December 2018. Retrieved 19 August 2017.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2015". Nobelprize.org. Archived from the original on 15 June 2017. Retrieved 19 August 2017.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2016". Nobelprize.org. Archived from the original on 12 July 2018. Retrieved 2016-10-05.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2017". Nobelprize.org. Archived from the original on 6 April 2018. Retrieved 2017-10-04.
- ↑ Frank, Joachim (2017), Curriculum Vitae بایگانی‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine. Retrieved October 4, 2017.
- ↑ Press Release: The Nobel Prize in Chemistry 2018 بایگانی‌شده در ۳ اکتبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2019". Nobelprize.org. Archived from the original on 25 February 2020. Retrieved 9 October 2019.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2020». nobelprize.org. ۷ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۲۰.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2021". Nobelprize.org. Retrieved 7 October 2021.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2022". Nobel Foundation. Archived from the original on 5 October 2022. Retrieved 5 October 2022.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2023". NobelPrize.org (به انگلیسی). Retrieved 2023-10-04.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2024". NobelPrize.org (به انگلیسی). Archived from the original on October 9, 2024. Retrieved 2024-10-09.
- "All Nobel Laureates in Chemistry" (به انگلیسی). Nobelprize.org.
- "Nobel Prize winners by category (chemistry)" (به انگلیسی). دانشنامه بریتانیکا.
پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ فهرست برندگان جایزه نوبل شیمی موجود است.
- وبگاه رسمی آکادمی علوم سلطنتی سوئد بایگانی‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
- وبگاه رسمی بنیاد نوبل