سید حسن امامی

سید حسن امامی
سید حسن امامی
رئیس مجلس شورای ملی
	دوره مسئولیت; ۷ اردیبهشت ۱۳۳۱ – ۳۰ تیر ۱۳۳۱
پس از	رضا حکمت
پیش از	سید ابوالقاسم کاشانی
امام جمعه تهران
	دوره مسئولیت; ۱۲ بهمن ۱۳۲۴ – ۲۸ دی ۱۳۵۷
پس از	سید محمد امامی
پیش از	سید محمود طالقانی
اطلاعات شخصی
زاده	۱۲۸۱; تهران، ایران
درگذشته	۲۳ تیر ۱۳۵۸; لوزان، سوئیس
آرامگاه	لوزان، سوئیس
تحصیلات	دانشگاه لوزان

سید حسن امامی (۱۲۸۱ – ۲۳ تیر ۱۳۵۸) مجتهد شیعه، استاد حقوق مدنی دانشگاه تهران تا سال ۱۳۴۷، نمایندۀ دورۀ ۱۷ مجلس شورای ملی و رئیس آن از ۱۰ تا ۳۰ تیر ۱۳۳۱، نمایندۀ مجلس سنای ایران و امام جمعه شهر تهران از ۱۲ بهمن ۱۳۲۴ تا ۲۸ دی ۱۳۵۷ در زمان محمدرضا پهلوی بود.^[۱]

امامی تحصیلات دینی را در نجف و تحصیلات دانشگاهی خود را در سوئیس گذرانده بود. وی پس از فوت عمویش سید محمد امام‌زاده در سال ۱۳۲۴ منصب امامت جمعۀ تهران را بر عهده گرفت و تا انقلاب ۱۳۵۷ آن را در اختیار داشت.^[۲]

حسن امامی در سال ۱۳۳۱ در انتخابات جنجالی مجلس هفدهم به عنوان مخالف دولت جبهۀ ملی وارد مجلس شد. وی برای مدتی کوتاه (۱۰ تا ۳۰ تیر) به ریاست مجلس شورای ملی نیز رسید؛ ولی پس از حوادث ۳۰ تیر از ریاست کناره گرفته و در نشست‌های مجلس نیز شرکت نمی‌کرد. پس از آن فعالیت خود را بیشتر در دانشگاه متمرکز ساخت و یکی از مهم‌ترین استادان حقوق ایران به‌شمار می‌رفت، ضمن اینکه به عضویت مجلس سنا نیز درآمد.^[۳]

در آخرین سفر شاه، او برای انجام مراسم دعا در فرودگاه حاضر نشد و خود نیز دو روز بعد از خروج شاه در دی ۱۳۵۷، ایران را به مقصد سوئیس ترک کرد. امامی در ۲۳ تیرماه سال ۱۳۵۸ در سوئیس بر اثر سرطان در گذشت.^[۴] وی از دوست‌داران محمدرضا پهلوی بود.

پیشینه

وی فرزند سید میرزا ابوالقاسم تهرانی و نوه سید زین‌العابدین امام جمعه و جدش میرزا ابوالقاسم امام جمعه که همگی امام جمعه تهران بوده‌اند می باشد. پس از تحصیلات مقدماتی در مدرسه پروکیمنیاژ که توسط روس‌ها اداره می‌شد، برای فراگیری علوم فقهی و دینی، ادبیات عرب، منطق و سایر علوم به حوزه علمیه نجف رفت و به درجه اجتهاد نائل شد. در سال ۱۳۰۷ به منظور فراگیری علم حقوق نوین به سوئیس رفت. پس از پنج سال اقامت و تحصیل در رشته حقوق خصوصی در دانشکده حقوق دانشگاه لوزان، در سال ۱۳۱۲ با ارائه رساله خود با عنوان «اساس قضائی مهر در فقه شیعه اسلامی» موفق به اخذ درجه دکترای حقوق شد.^[۵] (رابطه خویشاوندی امامی با مصدق از طریق همسر او «زهرا ضیا السلطنه نوه دختری ناصرالدین شاه» که عمهٔ ناتنی حسن امامی بوده‌است)

زندگی علمی

امامی پس از بازگشت به ایران، مدتی به تدریس «تاریخ حقوق و حقوق اسلام» در مدرسه عالی حقوق و دانشکده معقول و منقول پرداخت. در سال ۱۳۱۷ به منصب قضاوت رسید و در سال ۱۳۲۳ رئیس کل دادگستری شهرستان تهران گردید. مدت‌ها کرسی تدریس دروس «حقوق ثبت اسناد»، «اصول محاکمات حقوقی»، «حقوق مدنی» و «شرح قانون مدنی» در دانشگاه تهران را در دست داشت. مدتی مجدداً به سوئیس سفر کرد و حاصل این سفر، تألیف شش جلد کتاب «حقوق مدنی» بود که هنوز هم یکی از اصلی‌ترین منابع و مراجع تدریس، مطالعه و تحقیق در این زمینه به‌شمار می‌رود. امامی در کنار محمدجعفر جعفری لنگرودی، ناصر کاتوزیان، سید حسین صفایی و مهدی شهیدی جز استادان بنام و صاحب سبک در حقوق مدنی ایران است.

درگذشت

دو روز بعد از خروج شاه در دی ۱۳۵۷ ایران را به مقصد سوئیس ترک کرد و در سال ۱۳۵۸ در اثر ابتلا به بیماری سرطان در سوئیس درگذشت و در آنجا به خاک سپرده شد.^[۴]

جستارهای وابسته

منابع

↑ «حقوق مدنی (امامی، حسن) - ویکی‌نور، دانشنامهٔ تخصصی». wikinoor.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۰.
↑ «سید حسن امامی». فصلنامه مطالعات تاریخی شماره ۲۶. راسخون. پائیز ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۶-۲۸.
↑ در دامگه حادثه، خاطرات پرویز ثابتی، نوشته عرفان قانعی فرد، صفحه 208
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ «امام جمعه تهران قبل از انقلاب که بود؟». سایت الف.
↑ «استمزاج سید حسن امامی از انگلیس برای تشکیل حزب». خبرگزاری فارس. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژوئیه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۰.

پیوند به بیرون

متن کامل کتاب حقوق مدنی اثر سید حسن امامی
سخنرانی سید حسن امین
شهبازی، داریوش. «امام جمعه تهران».

[1] «حقوق مدنی (امامی، حسن) - ویکی‌نور، دانشنامهٔ تخصصی». wikinoor.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۰.

[2] «سید حسن امامی». فصلنامه مطالعات تاریخی شماره ۲۶. راسخون. پائیز ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۶-۲۸.

[3] در دامگه حادثه، خاطرات پرویز ثابتی، نوشته عرفان قانعی فرد، صفحه 208

[:0-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ «امام جمعه تهران قبل از انقلاب که بود؟». سایت الف.

[5] «استمزاج سید حسن امامی از انگلیس برای تشکیل حزب». خبرگزاری فارس. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژوئیه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

ن ب و رئیسان مجلس شورای ملی ایران
دورهٔ اول - دورهٔ سوم	دوره اول:مرتضی‌قلی‌خان هدایت (۱۲۸۵) • حاج میرزا محمودخان احتشام‌السلطنه (۱۲۸۶) • میرزا اسماعیل‌خان ممتازالدوله (۱۲۸۷) دوره دوم:صادق‌خان مستشارالدوله (۱۲۸۸) • میرزا اسماعیل‌خان ممتازالدوله (۱۲۸۹) • محمدعلی‌خان ذکاء‌الملک • حسین پیرنیا (۱۲۹۰) دوره سوم:حسین پیرنیا (۱۲۹۳)
دورهٔ چهارم - دوره نهم	دوره چهارم:حسین پیرنیا (۱۳۰۰) دوره پنجم:حسین پیرنیا (۱۳۰۲) • میرزا حسن‌خان مستوفی (۱۳۰۴) دوره ششم:سیدمحمد تدین(۱۳۰۵) • حسین پیرنیا(۱۳۰۶) دوره هفتم:حسین دادگر(۱۳۰۷) دوره هشتم:حسین دادگر (۱۳۰۹) دوره نهم:حسین دادگر(۱۳۱۱)
دورهٔ دهم - دورهٔ شانزدهم	دوره دهم:میرزا حسن‌خان اسفندیاری (۱۳۱۴) دوره یازدهم:میرزا حسن‌خان اسفندیاری (۱۳۱۶) دوره دوازدهم:میرزا حسن‌خان اسفندیاری (۱۳۱۸) دوره سیزدهم:میرزا حسن‌خان اسفندیاری (۱۳۲۰) دوره چهاردهم:محمدصادق طباطبایی (۱۳۲۲) دوره پانزدهم:رضا حکمت (۱۳۲۶) دوره شانزدهم:رضا حکمت (۱۳۲۸)
دوره هفدهم - دورهٔ بیستم	دوره هفدهم:حسن امامی (۱۳۳۱)• سیدابوالقاسم کاشانی (۱۳۳۲)• عبدالله معظمی (۱۳۳۲) دوره هجدهم:رضا حکمت (۱۳۳۲) دوره نوزدهم:رضا حکمت (۱۳۳۵) دوره بیستم:رضا حکمت (۱۳۳۹)
دوره بیست و یکم - آخرین دوره	دوره بیست و یکم:عبدالله ریاضی (۱۳۴۲) دوره بیست و دوم:عبدالله ریاضی (۱۳۴۶) دوره بیست و سوم:عبدالله ریاضی (۱۳۵۰) دوره بیست و چهارم:عبدالله ریاضی (۱۳۵۴) • جواد سعید (۱۳۵۷)