پرش به محتوا

رودهن

مختصات: ۳۵°۴۴′۲۰″شمالی ۵۱°۵۴′۴۳″شرقی / ۳۵٫۷۳۸۹°شمالی ۵۱٫۹۱۱۹°شرقی / 35.7389; 51.9119
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
رودهن
کشور ایران
استانتهران
شهرستاندماوند
بخشرودهن
نام(های) پیشینکوهپایه، آبگان
سال شهرشدن۱۳۴۱
مردم
جمعیت۲۸٬۵۳۳[۱]
رشد جمعیت+۲٫۵
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۷۵۸ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۱۸ درجه سانتیگراد
اطلاعات شهری
شهردارسید محمد موسوی منش[۲]
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۲۱
وبگاه
رودهن بر ایران واقع شده‌است
رودهن
روی نقشه ایران
۳۵°۴۴′۲۰″شمالی ۵۱°۵۴′۴۳″شرقی / ۳۵٫۷۳۸۹°شمالی ۵۱٫۹۱۱۹°شرقی / 35.7389; 51.9119

رودِهِن، شهری در شهرستان دماوند از توابع استان تهران است که در ۳۰ کیلومتری شرق تهران قرار دارد. رودهن از شمال با شهرستان آمل، از شرق با دماوند، از غرب با شهرستان پردیس و از جنوب با ورامین و پاکدشت همسایه است. یکی از جاذبه‌های رودهن کوه ممد داغی است.

جمعیت

[ویرایش]

جمعیت این شهر براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ ایران، ۲۱٬۴۷۷ نفر (۶٬۶۲۷ خانوار) شامل ۱۰٬۸۰۷ مرد و ۱۰٬۶۷۰ زن است.[۵]

نزدیکی به جاده‌های اصلی تهران – شمال (هراز و فیروزکوه) نیز از عوامل مؤثر در رشد چشمگیر این شهر بود و طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۵۵، جمعیت رودهن و حومه تنها چهار هزار نفر گزارش شد و پس از تقریباً یک دهه، تا زمان تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی، جمعیت شهر به بیش از سیزده هزار نفر رسید. با توجه به تأسیس این مرکز آموزش عالی و گسترش سریع آن، بافت جمعیتی این شهر نیز به سرعت تغییر یافت. حضور چند هزار دانشجو که به صورت جمعیت شناور در طول روز به این شهر وارد و از آن خارج می‌شدند، اقامت حداقل دو تا سه هزار از این دانشجویان در این شهر در خوابگاه‌ها و خانه‌های استیجاری، موج مهاجرت از اطراف و حتی شهرهای دیگر به ویژه شهرستان‌های استان مازندران، خراسان و استانهای دیگر سبب شد که در سرشماری ۱۳۶۵ جمعیت این شهر به بیش از دو برابر افزایش یابد.

زبان

[ویرایش]

ساکنان اصلی رودهن، به زبان ترکی و زبان مازندرانی صحبت میکنند و ترکان رودهن در دوره قاجار به این شهر مهاجرت کردند و به گفته حبیب برجیان منطقه رودهن، دماوند و فیروزکوه جز نواحی مازندرانی زبان میباشد.[۶][۷][۸][۹][۱۰] شماری از طایفه بابایی و کردبچه از ابتدای دوران قاجار ساکن این منطقه هستند.[۱۱][۱۲][۱۳]

رئیس شورای اسلامی شهر بومهن: رودهن که بعد از بومهن قرار گرفته است، محل تلاقی مردم ترک‌زبان و مازنی زبان است.[۱۴]

ابنیه تاریخی

[ویرایش]

از بناهای تاریخی این شهر می‌توان به پلی اشاره کرد که متروکه شده و از دورهٔ صفوی است. رودهن قدیم در منتهی‌الیه رودخانه‌ای واقع شده است که امروزه بلوار شریعتی نام دارد و به نام تجرک معروف است. در این نقطه آثار قبرهای زرتشتیان پابرجاست که هنوز مورد توجه قرار نگرفته است. مهم‌ترین آثار تاریخی و فرهنگی رودهن را می‌توان به پل نمیر (قرن سوم)، پل زنجیر یا فیروزکوه، بقعه مبارک امامزاده محمدتقی رودهن که از فرزندان موسی کاظم است، امامزاده روح‌الله روستای جورد، امامزاده پیش روستای آردینه، حمام و خانه تاریخی روستای جورد و وسکاره،...که هر یک گویای تاریخ این منطقه است، نام برد.

صنایع دستی

[ویرایش]

زیورآلات دستی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی رودهن به حساب می‌آید، علاوه بر این معرق کاری هم از دیگر صنایع دستی این شهر به حساب می‌آید در هنر معرق کاری با استفاده از ابزارهای خاص نقش‌های منحصر به فردی را بر روی چوب به وجود می‌آورند.

از دیگر صنایع دستی این شهر می‌توان به سفال‌گری اشاره کرد. منبت کاری، خوش نویسی، ملیله سازی و چرم و قلاب بافی از دیگر صنایع این شهرستان است.[۱۵]

روستاهای بزرگ بخش رودهن

[ویرایش]

برخی از روستاهای بزرگ این بخش را می‌توان به روستاهای (مهرآباد[۱۶]، جورد[۱۷]، گلاهک[۱۸]، چناران[۱۹]، وسکاره[۲۰]، آردینه[۲۱]، عباس‌آباد[۲۲]، نوده[۲۳]، یلقان دره[۲۴]، خورین[۲۵]، گندک[۲۶]، چشمه ها[۲۷]، تخته‌ها[۲۸]، هزار دشت[۲۹]، تیرک[۳۰]، تجرک بالا[۳۱] و تجرک پایین[۳۲]) نام بردکه از این تعداد 8 روستا ازجمله جورد، مهرآباد، وسکاره، گلاهک، چناران، آردینه، نوده و یلقان دره و عباس‌آباد دارای دهیاری و شورا می‌باشند و مابقی روستاها به دلیل ثابت نبودن جمعیت در فصول مختلف فاقد شورا و دهیاری هستند. عالی‌ترین مقام سیاسی و نماینده عالی دولت در سطح بخش، بخشدار می‌باشد که در رودهن تاکنون هفت بخشدار فعالیت نموده‌اند.

بخش رودهن:

۲-۱ مهر آباد – “با مرکزیت روستای مهر آباد” – شامل محلات زیر:

۱- گل آهک ۴- خورین ۷- شاطر محمد ۱۰- نوده
۲- چنار غرب ۵- تخته ها ۸- گندک ۱۱- یلقان دره
۳- عباس آباد ۶- جشمه ها ۹- ولی آباد ۱۲- باغ گمرک
۱۳- آب کلاه

۲-۲ آب علی- “با مرکزیت روستای آبعلی” – شامل محلات زیر:

۱- مبارک آباد ۵- هزار دشت ۹- تَجَرَک بالا ۱۳- سرپولک
۲- وسکاره ۶- اَنّا ۱۰- تَجَرَک پایین ۱۴- قائم محله
۳- آروینه ۷- پیست آبعلی ۱۱- جعفر آباد ۱۵- سنگ دروازه
۴- جورد ۸- سادات محله ۱۲- ضرغام ۱۶- تیرک
۱۷- مندانک

دانشگاه آزاد

[ویرایش]

دانشگاه آزاد اسلامی واحد جامع و بین‌المللی رودهن بابیش از بیست هزار دانشجو، شهر ۴۰ هزار نفری رودهن را به یک شهر دانشگاهی تبدیل کرده است. این دانشگاه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین دانشگاه‌های کشور از لحاظ فضای آموزشی و علمی شناخته شده است. [۱][پیوند مرده]

دانشگاه علمی کاربردی شهرداری رودهن

[ویرایش]

دانشگاه علمی کاربردی رودهن در سال ۱۳۸۲ در مقطع کاردانی تأسیس شد. اکنون با حدود ۷۰۰ دانشجو و در دو مقطع کاردانی و کارشناسی و قریب به ۱۴ رشته کاردانی و ۳ رشته کارشناسی در زمینی به مساحت ۱۰۵۰۰ مترمربع و ساختمان آموزشی با زیربنای ۱۷۰۰ متر مربع در حال فعالیت است.

نگاره‌ها

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. نتایج سرشماری ۱۳۹۵ وبگاه مرکز آمار ایران
  2. https://www.iribnews.ir/fa/news/3887639
  3. «ذخیرهٔ لغوی زبان مازندرانی و زبان تالشی<! عنوان تصحیح شده توسط ربات>». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۲.
  4. «گذری بر زبان و گویش مازندرانی؛ مهرآوا<! عنوان تصحیح شده توسط ربات>». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۲.
  5. نتایج سرشماری ۱۳۹۰ وبگاه مرکز آمار ایران
  6. دانشنامه جهان اسلام. ج. ۲۰ جلد. مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ۱۳۹۴. ص. ۵۰۷.
  7. «بررسی منشأ مهاجران اولیه رودهن». نامه انسان‌شناسی.
  8. «معرفی بخش رودهن در شهرستان دماوند». پایگاه خبری تارود دماوند.
  9. «رودهن شهری حیاتی». دماوندم آرزوست.
  10. The present Geographical domain of Mazandarani extends from the border of Gilan in the west to the plains of Gorgan in the east. the southern border reaches somewhat unexpectedlly, beyond the lofty chain of alborz, to include firuzkuh and damavand, and countinues all the way south to the outskirts of tehran in Lavasanat, Rudehen etc ...., HABIB BORJIAN. , “Mazandaran: Language and People (The State of Research) pp 295,” Academic Commons Columbia University , online edition
  11. جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
  12. نصری اشرافی، جهانگیر (۱۳۷۷). واژه‌نامه بزرگ تبری. به کوشش حسین صمدی، سید کاظم مداح، کریم الله قائمی، علی اصغر یوسفی نیا، محمود داوودی درزی، محمد حسن شکوری، عسکری آقاجانیان میری، جهانگیر نصری اشرفی، ابوالحسن واعظی، ناصر یداللهی، جمشید قائمی، فرهاد صابر و ناعمه پازوکی. تهران: اندیشه پرداز و خانه سبز. ص. صفحه ۳۲ جلد اول. شابک ۹۶۴۹۱۱۳۱۵۰.
  13. «ذخیره لغوی زبان مازندرانی و زبان تالشی». پایگاه تالش‌شناسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۱ ژانویه ۲۰۲۱.
  14. https://www.dana.ir/news/605476.html/شهر-بومهن-آنطور-که-رسانه-ها-معرفی-می-کنند-نیست
  15. خاطره محمدی. «صنایع دستی رودهن | از سبزی‌های معطر تا تابلو فرش‌های ارزشمند». اتاقک.
  16. "مهرآباد (دماوند)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-27.
  17. "جورد". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-10-25.
  18. "گل آهک". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-27.
  19. "چناران (دماوند)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-25.
  20. "وسکاره". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-27.
  21. "آردینه". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-28.
  22. "عباس‌آباد (دماوند)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-27.
  23. "نوده (دماوند)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-27.
  24. "یلقان دره". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-28.
  25. "خورین (دماوند)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-28.
  26. "گندک (دماوند)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-05-12.
  27. "چشمه‌ها (دماوند)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-25.
  28. "تخته‌ها". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-25.
  29. "هزاردشت". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-27.
  30. "تیرک". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-25.
  31. "تجرک بالا". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-25.
  32. "تجرک پایین". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-08-25.

منابع

[ویرایش]