دینارانی
دینارونی یکی از چهار باب هفت لنگ از ایل بختیاری است. باب دینارانی بر مبنای اتحاد طوایفی است که منشأهای گوناگون داشته و به واسطه محل سکونتشان در «کوه دیناران» در شهرستان اردل بدین نام خوانده می‌شوند.
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
|---|---|
| کشور ایران استان های: خوزستان،چهارمحال و بختیاری،اصفهان،سرزمین بختیاری | |
| زبان‌ها | |
| زبان لری ،گویش بختیاری | |
| دین | |
| شیعه | |
تاریخچه
[ویرایش]طوایف باب دینارانی در زمان ملامحمدخان قمه طلا و به فرماندهی ایشان به عنوان یک باب در بختیاری دست به اتحاد زدند و از متحدین محمد تقی خان چهارلنگ بودند، که بعد از کشته شدن محمدخان قمه طلا برای حفظ هویت خود در برابر حسینقلی خان ایلخانی (حسینقلی خان دورکی زراسوند) اتحاد خود را حفظ کردند.[نیازمند منبع]
محل سکونت
[ویرایش]محل اصلی سکونتشان در دهستان دیناران در شهرستان اردل از توابع استان چهارمحال و بختیاری و می‌باشد.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
تقسیمات
[ویرایش]دینارانی، از ۱۰ طایفه و چندین طایفه وابسته تشکیل شده‌است؛ که عبارتند از:
- طایفه عالی محمودی
- طایفه شالو(پیدایش در شهرستان دزپارت«دهدز»)
- طایفه اورک(پیدایش در شهرستان دزپارت«دهدز»)
- طایفه سهید
- طایفه گورویی
- طایفه نوروزی
- طایفه سرقلی
- طایفه بویری
- طایفه بویر بندانی
طایفه اورک
[ویرایش]- چهاربنیچه
- جلالی
- شیرانی
- اولاد حاجعلی
- قلعه سردی
- لجمیر اورک(۸ تیره: آر احمدی،گپی(عباس زاده،گپی)،(عالیپور نادری) و...)
- قنبری (گودرزی)
- خدابخشی
- زندی
- شیوندی
- موزرمی
- خواجه
- لندی
- غریبی
- گل بامکی
- آل داوودی
- کی شیخ عالی
- شیخ چهل تنانی
- شهپیری
- گوزلکی
- ممسنی
- عرب
- پسمکن
- سادات حسینی
طایفه گورویی
[ویرایش]- تیره عیسی وند(حاجتی؛شریفی؛بهمنی؛الماسی)
- تیره ممشوسنی(محمدشاهحسینی)
- تیره سیربیری
- تیره پینه
طایفه عالی محمودی
[ویرایش]به دو شاخه مهرعلی خانی و علیمردان خانی تقسیم می‌شود. شاخه مهرعلی خانی
- اولاد بالا ساکن در نورآباد شاخه ملامحمدخان
- اولاد پایین شاخه علیخان
- ملامرادی
- فرضعلیوند
- قریشوند
- شهولیوند
- شیخ عالیوند
- دوبراهی
- عبده‌وند
- احمدمیرحاجی
شاخه علیمردان خانی
- اولاد
- علیرضاوند
- قیصروند
- نجف‌سنی
- لک
- نقدعلی‌وند
- باقروند
- مددی
- صالح‌وند
- تیره کی مقصودی
- تیره کی شمس
- تیره کی باندری
- تیره شهپیری
- تیره شله لنگ (کی محمود)
- تیره خدابخشی(سهید)
- تیره بنگو
- تیره سرملی
- تیره پتوی (خسروی)
- تیره حجی
طایفه نوروزی از شاخه هفت‌لنگ و از باب دینارانی بوده، که متشکل از شش تیره بزرگ می‌باشد:
- سیف اله وند
- کمال وند
- یارعلی وند
- بامیر وند
- ابراهیم‌وند
- غلام‌وند
طایفه سرقلی
[ویرایش]- تیره غریبی
- تیره طهماسی
- تیره زیلایی
- تیره مهری
- تیره قاسمی
- تیره گدایی
- تیره گاویار
طایفه بویری
[ویرایش]- شیخ میروند
- سمالوند
- غلامند
- گلالی
- بابایی
- نادری
- قیصری
- کاظمی
- باقری
طایفه لجمیر اورک
[ویرایش]- تیره آراحمدی
- تیره سخندری
- تیره کری
- تیره اسماعیل‌وندی
- تیره گپی
- تیره جیره
- تیره بلیل (شهنی بابادی باب)
- تیره رشیدی
- تیره محمودی (اسیوند دورکی باب)
- تیره نادری
- تیره کی شیخعالی
که در بخش‌هایی از شهرستان ایذه، باغ‌ملک، دزپارت (دهدز)، اردل، اندیکا و مسجدسلیمان سکونت دارند.
طایفه شالو
[ویرایش]- تیره شالو
- اولاد کل علی گدال (تیره محمدی)
- تیره صادقی
- تیره راکی
- تیره فرهادی
- تیره میولند
- تیره اسیمومحمدی
- تیره حاجی وند
- تیره لری
- تیره براتی رکعتی
- تیره مومنی
منابع
[ویرایش]- ↑ Arash Khazen (۲۰۰۹). «Tribes and Empire on the Margins of Nineteenth-Century Iran p.22». دانشگاه واشینگتن. دریافت‌شده در ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Iran Almanac and the Book of Facts». Echo of Iran. ۱۹۷۰.
- ↑ «نمودار اجتماعی طوایف بختیاری». دانشنامه ایرانیکا.
- ↑ «Bakhtyārī». دانشنامه بریتانیکا. دریافت‌شده در 3-25-2014. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «BAḴTĪĀRĪ TRIBE». Encyclopaedia Iranica. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۴.
- ↑ Carl Skutsch. «Encyclopedia of the World's Minorities page.176».
- حسین ابراهیمی ناغانی (۲ اسفند ۱۳۸۸). «اسامی طوایف و شعب ایل بختیاری». وبگاه انسان‌شناسی و فرهنگ. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۳.
- خسروی، عبدالعلی. فرهنگ بختیاری. تهران، ۱۳۶۸
- کریمی، اصغر. سفر به دیار بختیاری. تهران، ۱۳۶۸
- عکاشه، اسکندر. تاریخ ایل بختیاری به کوشش فرید مرادی. تهران، ۱۳۶۵
- کزاد امیرحسینی، کریم. شناخت سرزمین بختیاری. اصفهان ۱۳۵۴
- مقاله اسکندر شهبازی گهرویی، تاریخ شهر گهرو.