حزب ملت ایران

حزب ملت ایران
حزب ملت ایران
بنیان‌گذار	داریوش فروهر
بنیان‌گذاری	۱۹۵۱
انشعاب از	حزب پان ایرانیست
ستاد	تهران، ایران
مرام سیاسی	ملی‌گرایی ایرانی; پان‌ایرانیسم; سکولاریسم; جمهوری‌خواهی
طیف سیاسی	سوسیالیست
وبگاه
	وبگاه رسمی
	سیاست در ایران; حزب‌ها; انتخابات;

نهضت ملی‌شدن نفت
دربار
محمدرضا پهلوی ثریا اسفندیاری بختیاری
نخست‌وزیران
احمد قوام محمد ساعد حاجیعلی رزم‌آرا حسین علاء محمد مصدق فضل‌الله زاهدی
چهره‌های مهم
محمد مصدق سید ابوالقاسم کاشانی غلامحسین صدیقی اصغر پارسا مظفر بقایی مجتبی نواب صفوی کریم سنجابی علی شایگان حسین مکی عباس خلیلی اللهیار صالح سرتیپ افشارطوس حسین فاطمی احمد زیرک‌زاده خسرو قشقایی کاترین لمبتون خلیل ملکی اسدالله رشیدیان اسکندر آزموده شعبان جعفری نعمت‌الله نصیری شاپور ریپورتر کرمیت روزولت نورمن شوارتسکف سیدضیاءالدین طباطبائی
احزاب و گروه‌ها
سیا ام آی ۶ جبهه ملی ایران حزب پان ایرانیست حزب توده ایران حزب ملت ایران حزب ایران جمعیت آزادی مردم ایران حزب سومکا حزب دموکرات فدائیان اسلام شرکت نفت ایران و انگلیس
وقایع مهم
صنعت نفت ایران ایران جنگ جهانی دوم کمیسیون مخصوص نفت ملی شدن صنعت نفت قرارداد دارسی قرارداد ۱۹۳۳ قرارداد گس-گلشائیان قرارداد کنسرسیوم قیام ۳۰ تیر توطئه قتل مصدق، ۱۳۳۱ همه‌پرسی انحلال مجلس شورای ملی (۱۳۳۲) کودتای ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ کودتای ۲۸ مرداد

حزب ملت ایران یک حزب سیاسی در ایران است. این حزب از احزاب برآمده از مکتب پان ایرانیسم است.

بنیانگذاران

در آبانماه ۱۳۳۰ اعضای مکتب پان ایرانیسم موافقت کردند که با حزب نبرد ایران ائتلاف کنند در جریان این ائتلاف اسم حزب به «حزب ملت ایران بر بنیاد پان‌ایرانیسم» تغییر می‌کند و داریوش فروهر دبیر حزب می‌گردد و حسن علی صارمی کلالی به اتفاق محسن پزشکپور، محمدرضا عاملی تهرانی، جواد تقی‌زاده کمیته موقت عالی رهبری را تشکیل می‌دهند.^[۲]

در همان مراحل اول گروهی به پیشگامی محمد مهرداد و منوچهر تیمسار، سازمان پان‌ایرانیست، یا پرچمداران پان‌ایرانیسم، را به وجود آوردند. و در هفدهم دیماه ۱۳۳۰، گروهی از افراد مکتب پان‌ایرانیسم از تهران و شهرستان‌ها تصمیم به جدا شدن از این حزب و تشکیل حزب پان ایرانیست گرفتند. محسن پزشکپور، محمدرضا عاملی تهرانی، اسماعیل فریور، و هوشنگ آقابیاتی، به عنوان کمیته موقت حزب پان ایرانیست، مسئول تدارک برگزاری نخستین کنگره این حزب گردیدند.^[۳] تا پیش از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، تلاش‌هایی برای بهم پیوستن دو حزب ملت ایران و حزب پان ایرانیست صورت گرفت که به نتیجه دلخواه نرسید.

این حزب که تنها چند صد عضو داشت که بیشترشان دانشجویان دبیرستانی در تهران بودند، وزن چندانی در رهبری جبهه ملی نداشت.^[۴]

پس از جدایی این سه گروه حسن علی صارمی کلالی در حزب ملت ایران به عنوان دبیر حزب انتخاب شد که آن موقع دستور نام داشت. اما چون ایشان ساکن مشهد بود و آنجا کشاورزی داشت پس از مدتی مجبور به برگشت به شهر خودش شد و لذا با موافقت سایر یاران داریوش فروهر دبیر حزب ملت ایران شد.^[۵] پس از قتل‌های زنجیره‌ای ایران و قتل داریوش فروهر توسط وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در آذر ۱۳۷۷ خسرو سیف مسوولیت هدایت حزب را تا تیر ۱۴۰۰ (زمان درگذشت) بر عهده گرفت.

دبیران کل

اصول و عقاید و مرامنامه حزب

منشأ این حزب به محسن جهانسوز، سروانی که به اتهام سازماندهی یک «توطئه فاشیستی» علیه رضا شاه در سال ۱۹۳۷ اعدام شد بر می‌گردد. این حزب شدیداً ضددربار، ضدکمونیست، ضدسرمایه‌داری، یهودستیز و حتی ضدروحانیت بود. این حزب پیشنهاد می‌کرد ایران با بازپس‌گیری «سرزمین‌های از دست رفته» بحرین، افغانستان و قفقاز بازسازی شود. این حزب ادعا می‌کرد «نژاد ناب ایرانی» مورد تهدید نه تنها کمونیسم شوروی و سرمایه‌داری بریتانیا، بلکه توسعه طلبی ترکی و عربی قرار دارد. این حزب همچنین استدلال می‌کرد که «ملاهای مرتجع»، «اربابان استثمارگر»، قدرت‌های خارجی، و اقلیت‌های مذهبی به ویژه یهودیان و بهائیان دلیل عقب ماندگی ایرانند.^[۶]

حزب ملت ایران بر اساس اساسنامه اش برای ایجاد حکومتی بر پایه خواسته‌های تاریخی ایرانیان حول محور جهان بینی ناسیونالیستی بر اساس استقلال کامل کشور مبارزه با استعمار بوده و از حق حاکمیت ملت‌ها در سراسر جهان پشتیبانی می‌نماید. همچنین نگاه فرهنگی این حزب بر اساس فرهنگ باستانی ایران بوده و خواهان ملی کردن همه رشته‌های صنعتی و کشاورزی می‌باشد و خواهند دراختیار قرار گرفتن وسیله‌های تولید و توزیع به دست دولت و مخالفت با اقتصاد بازار آزاد می‌باشد.^[۷]

دبیران حزب

نگارخانه

داریوش فروهر؛ دبیر کل حزب ملت ایران

پانویس

↑ شادلو، عباس؛ احزاب و جناح‌های سیاسی امروز، تهران، گستره، 1371، ص 484.
↑ نگاهی گذرا بر تاریخ پان‌ایرانیسم" که توسط مهندس رضا کرمانی
↑ http://paniranist.org/hezb.htm
↑ Abrahamian, E. (2021). Iran Between Two Revolutions. Princeton Studies on the Near East. Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-4409-8. Retrieved 2024-09-05.
↑ http://melliun.org/yaranmos/y07/07/23kalali.htm
↑ Abrahamian, E. (2021). Iran Between Two Revolutions. Princeton Studies on the Near East. Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-4409-8. Retrieved 2024-09-05.
↑ شادلو، عباس؛ احزاب و جناح‌های سیاسی امروز، تهران، گستره، 1371، ص 484.

جستارهای وابسته

منابع

محمدعلی موحد، خواب آشفته نفت (سه جلد) ۱۳۷۵.

این یک مقالهٔ خرد سیاست است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] شادلو، عباس؛ احزاب و جناح‌های سیاسی امروز، تهران، گستره، 1371، ص 484.

[2] نگاهی گذرا بر تاریخ پان‌ایرانیسم" که توسط مهندس رضا کرمانی

[3] ttp://paniranist.org/hezb.htm

[z255-4] Abrahamian, E. (2021). Iran Between Two Revolutions. Princeton Studies on the Near East. Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-4409-8. Retrieved 2024-09-05.

[5] ttp://melliun.org/yaranmos/y07/07/23kalali.htm

[z2552-6] Abrahamian, E. (2021). Iran Between Two Revolutions. Princeton Studies on the Near East. Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-4409-8. Retrieved 2024-09-05.

[7] شادلو، عباس؛ احزاب و جناح‌های سیاسی امروز، تهران، گستره، 1371، ص 484.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]