پرش به محتوا

بهداشت جهانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد


ستاد سازمان بهداشت جهانی در ژنو سوئیس .

بهداشت جهانی، سلامت جمعیت در چارچوب جهانی است، [۱] در تعریف، "حیطه‌ای از مطالعه، تحقیق و عمل است که اولویت را در ارتقاء بهداشت و عدالت در سلامت برای همه مردم در سراسر جهان قرار می‌دهد."[۲]

اغلب شامل مشکلاتی می شود که از مرزهای ملی فراتر می‌روند و یا تاثیر سیاسی و اقتصادی جهانی دارند.[۳] بنابراین سلامت جهانی در مورد بهبود سلامت در سراسر جهان (از جمله سلامت روان)، کاهش تفاوت ها و حمایت از تهدیدات جهانی است که مرزهای ملی را در می‌نوردد. [۴] بهداشت جهانی نباید با سلامت بین‌المللی اشتباه گرفته شود که شاخه‌ای از سلامت عمومی با تمرکز بر کشورهای در حال توسعه و کمک کشورهای صنعتی است. [۵] سلامت جهانی می‌تواند در حیطه‌ی اثر بیماری‌های مختلف در جهان و شیوع آن‌ها که تهدیدی جدی برای زندگی است، محسوب شود.

آژانسی که به طور برجسته در ارتباط با سلامت جهانی (و سلامت بین‌المللی) فعالیت دارد، سازمان بهداشت جهانی (WHO) است. سایر سازمان‌های مهم که بر سلامت جهانی تاثیر می‌گذارند یونیسف و برنامه جهانی غذا هستند.

تعریف

[ویرایش]

سلامت جهانی چندین چشم‌انداز دارد با تمرکز بر تصمیم گیرنده‌ها و توزیع کننده‌های سلامت بین‌المللی:

هر دو عاملِ افراد و سازمان‌هایی که در حوزه سلامت جهانی کار می‌کنند، اغلب سوالات زیادی در مورد اخلاق و حقوق بشر دارند. بررسی‌های منتقدانه‌ی علل مختلف و توجیه نابرابری‌های بهداشتی برای موفقیتِ راه حل‌هایِ پیشنهادی ضروری است. این مسائل در نشست های دوسالانه مجمع عمومی اخلاق / اخلاق ملی، در ماه مارس 2016 در برلین، با کارشناسان سازمان بهداشت جهانی و یونسکو، با دعوت شورای اخلاق آلمان مورد بحث قرار می‌گیرد.

معیارها

[ویرایش]

معیارهای سلامت جهانی شامل معیار ناتوانیِ دالی (DALY)، معیار کیفیت زندگی (QALYs) و میزان مرگ و میر است. [۱۱]

معیار ناتوانی دالی

[ویرایش]
میزان سال متمادی زندگی با معلولیت یا نقص سلامتی، در هر 100000 نفر در سال 2004.
  No data
  Less than 9,250
  9,250–16,000
  16,000–22,750
  22,750–29,500
  29,500–36,250
  36,250–43,000
  43,000–49,750
  49,750–56,500
  56,500–63,250
  63,250–70,000
  70,000–80,000
  Over 80000

DALY مقیاسی است که تاثیر بیماری، ناتوانی و مرگ و میر را با اندازه‌گیری مدت زمان زندگی با معلولیت و زمان از دست رفته از عمر به علت مرگ زودرس را با هم می‌سنجد. یک DALY را می‌توان به عنوان یک سال از دست رفته از یک زندگی "سالم" دانست. DALY برای بیماری مجموع سال‌های زندگی از دست رفته به علت مرگ و میر زودرس و سال‌های از دست رفته به علت معلولیت به خاطر حادثه است.

سال‌های زندگی با کیفیت

[ویرایش]

QALYs بقای مورد انتظار را، با کیفیت زندگی مورد انتظار، به یک شماره واحد ترکیب می‌کند: اگر یک سال دیگر از زندگی سالم، ارزش یک (سال) را داشته باشد، یک سال زندگی ناسالم، کمتر از یک (سال) ارزش دارد. محاسبات QALY براساس اندازه‌گیری ارزش‌هایی است که افراد در سال‌های مورد انتظار بقای خود قرار می‌دهند.

مرگ و میر نوزاد و کودک

[ویرایش]

مرگ و میر نوزادان و مرگ و میر کودکان برای کودکان زیر ۵ سال بیشتر از DALY ها یا QALY ها، بیانگر سلامت در فقیرترین بخش‌های جمعیت است و بویژه هنگام تمرکز بر عدالت در سلامت، بسیار مفید است. [۱۲]

عوارض

[ویرایش]

معیارهای بیماری شامل میزان بروز ، شیوع و شیوع تجمعی است و میزان بروز آن با توجه به خطر ابتلا به بیماری جدید در طی یک دوره معین، معلوم می‌شود. هرچند گاهی اوقات برای راحتی به عنوان تعداد موارد جدید در یک دوره زمانی بیان می‌شود، اما بهتر است میزان مرگ و میر به صورت نسبت یا نرخ بیان شود.

وضعیت سلامتی

[ویرایش]

بیماری‌ها و شرایط بهداشتی که توسط طرح‌های سلامت جهانی هدف قرار می‌گیرند، گاهی به "بیماری‌های فقر" در مقابل "بیماری‌های غنی" گروه‌بندی می‌شوند، گرچه تاثیر جهانی شدن به طور فزاینده‌ای مرز بین این دو را مختل می کند.

بیماری‌های تنفسی

[ویرایش]

عفونت دستگاه تنفسی و گوش میانی علت عمده مرگ و میر در سراسر جهان است. برخی از عفونت‌های تنفسی از اهمیت جهانی برخوردارند از جمله: سل، سرخک، آنفلوآنزا و پنومونیهای ناشی از پنوموکوک و آنفلوآنزای هموفیلوس. گسترش بیماری‌های تنفسی تراکم جمعیت بالا تشدید می‌شود. فقر باعث بیش از ۲۰ برابر افزایش بار نسبی عفونت‌های ریه است.

بیماری های اسهالی

[ویرایش]

اسهال دومین علت مرگ و میر کودکان در سراسر جهان است که ۱۷٪ از مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال را شامل می‌شود. وضعیت نامناسب بهداشت می‌تواند انتقال باکتری‌ها و ویروس‌ها را از طریق آب، غذا، ظروف، تماس و مگس‌ها افزایش دهد. از دست دادن آب بدن به علت اسهال می‌تواند به طور مؤثر از طریق نوشیدن جبران شود و کم‌آبی به طور چشمگیری کاهش یابد. اقدامات مهم تغذیه شامل تغذیه کافی با شیر مادر و مکمل روی است.

سلامت مادر

[ویرایش]

عوارض حاملگی و زایمان علت اصلی مرگ زنان در سن باروری در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است به گونه‌ای که یک زن در هر دقیقه از عوارض زایمان از بین می‌رود. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۵، شرایط نامساعد مادران چهارمین علت مرگ و میر زنان در سراسر جهان، پس از HIV/ایدز، مالاریا و سل است. بیشتر مرگ و میر مادران را می‌توان پیشگیری کرد، این مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته ریشه کن شده است.

HIV / ایدز

[ویرایش]

اپیدمی اچ‌آی‌وی/ایدز، ماهیت جهانی سلامت و رفاه انسان را برجسته کرده است و جهانی شدن سبب رواجِ روندِ یافتن راه حل‌های مشترک برای چالش‌های بهداشت جهانی شده است. در سال‌های اخیر، صندوق‌های بین‌المللی متعددی برای حل چالش‌های بهداشت جهانی مانند اچ‌آی‌وی ایجاد شده‌اند. از زمان ابتلا به این اپیدمی، بیش از ۷۰ میلیون نفر مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی بوده‌اند و حدود ۳۵ میلیون نفر مبتلا به HIV شده‌اند. در مجموع، ۳۶.۹ میلیون نفر [۳۱.۱-۴۳.۹ میلیون] در اواخر سال ۲۰۱۷ با ویروس اچ‌آی‌وی زندگی می‌کردند. حدود ۰.۸٪ [۹.۶-۰.۹٪] بزرگسالان بین ۱۵ تا ۴۹ سال در سراسر جهان با HIV زندگی می‌کنند، البته بار این اپیدمی همچنان به طور قابل توجهی بین کشورهای مختلف متفاوت است. WHO در آفریقا بیشترین مشکل را دارد؛ تقریباً ۱ در هر ۲۵ بزرگسال (۴.۱٪) مبتلا به اچ‌آی‌وی هستند و تقریباً دو سوم افراد مبتلا به HIV در سراسر جهان را تشکیل می‌دهند. ابتلا به ویروس نقص ایمنی بدن (اچ‌آی‌وی) از طریق روابط جنسی محافظت نشده، سوزن‌های غیر استریل، انتقال خون و انتقال از مادر به کودک در زایمان و شیردهی است. در سطح جهانی، ابتلا به اچ‌آی‌وی عمدتاً از طریق مقاربت جنسی گسترش می‌یابد. در کشورهای کم درآمد خطر انتقال از طریق تماس جنسی، از زنان به مردان ۰.۳۸ درصد و مردان به زنان ۰.۳ درصد است. عفونت سیستم ایمنی را تخریب میکند و منجر به سندرم نقص ایمن اکتسابی (ایدز) و در نهایت، مرگ می‌شود. داروهای ضد رتروویروسی با به حداقل رساندن میزان HIV در بدن باعث افزایش طول عمر و تاخیر در شروع بیماری ایدز می‌شوند.

مالاریا

[ویرایش]

مالاریا یک بیماری عفونی منتقله از طریق پشه است که ناشی از انگل‌های جنس پلاسمودیوم است. علائم ممکن است شامل تب، سردرد، لرز و تهوع باشد. سالانه حدود ۵۰۰ میلیون مورد مالاریا در سراسر جهان ثبت می‌شود که بیشتر در میان کودکان و زنان باردار در کشورهای در حال توسعه است. در سال ۲۰۱۶، آفریقا ۹۰ درصد موارد ابتلا به مالاریا و ۹۱ درصد از مرگ و میرهای ناشی از مالاریا را تشکیل می‌دهد.

مداخلات بهداشتی

[ویرایش]

مداخلات جهانی برای بهبود سلامت و زنده ماندن کودکان عبارتند از: تقویت تغذیه با شیر مادر، مکمل روی، تقویت ویتامین A، یودیزاسیون نمک، مداخلات بهداشتی مانند شستشوی دست، واکسیناسیون و درمان سوء تغذیه شدید حاد. شورای جهانی سلامت لیستی از ۳۲ درمان و مداخله بهداشتی را ارائه می‌دهد که می‌تواند سالانه میلیون‌ها نفر را نجات دهد.

بسیاری از جمعیت‌ها با "شکاف نتیجه" مواجه هستند، که اشاره به شکاف بین اعضای یک جامعه، از نظر دسترسی به درمان پزشکی است. کشورهایی که با شکاف نتیجه مواجه هستند زیرساخت‌های پایدار را ندارند. در گواتمالا، یک زیرمجموعه از بخش دولتی، ("برنامه دسترسی به دارو") تخمین زد که کمترین در دسترس بودن ۲۵٪ و در مقایسه با بخش خصوصی ۳۵٪ است. در بخش خصوصی، داروهای دارای بالاترین و ارزان‌ترین قیمت‌ها ۲۲.۷ و ۱۰.۷ برابر گران‌تر از قیمت‌های مرجع بین‌المللی بودند. درمان به طور کلی غیرقابل دسترس بود، هزینه یک دوره از آنتی بیوتیک سفتریاکسون، معادل حقوق ۱۵ روز بود.

روزنامه نگار لوری گارت استدلال می‌کند که زمینه‌های سلامت جهانی به دلیل فقدان بودجه نیست، بلکه بیشتر منابع مالی همیشه به نتایج مثبت تبدیل نمی‌شوند. مشکل این است که این وجوه، اختصاص یافته است، اما اغلب آن‌ها به طور غیرمستقیم برای رفع یک بیماری اختصاص داده می‌شوند.

در گزارشی که در سال ۲۰۰۶ توسط سازمان جهانی بهداشت منتشر شده، کمبود تقریباً ۴.۳ میلیون پزشک، ماما، پرستار و ... در سراسر جهان به ویژه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا تخمین زده شده‌است.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]

<references group="">

  1. Brown TM, Cueto M, Fee E; Cueto; Fee (January 2006). "The World Health Organization and the transition from "international" to "global" public health". Am J Public Health. 96 (1): 62–72. doi:10.2105/AJPH.2004.050831. PMC 1470434. PMID 16322464.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  2. Koplan JP, Bond TC, Merson MH, et al. (June 2009). "Towards a common definition of global health". Lancet. 373 (9679): 1993–5. CiteSeerX 10.1.1.610.7968. doi:10.1016/S0140-6736(09)60332-9. PMID 19493564.
  3. Global Health Initiative (2008). Why Global Health Matters. Washington, DC: FamiliesUSA. Archived from the original on 8 March 2011. Retrieved 4 April 2019.
  4. Macfarlane SB, Jacobs M, Kaaya EE; Jacobs; Kaaya (December 2008). "In the name of global health: trends in academic institutions". J Public Health Policy. 29 (4): 383–401. doi:10.1057/jphp.2008.25. PMID 19079297.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  5. Maxcy-Rosenau-Last, ed. (2008). "International and Global Health". Public Health and Preventive Medicine (15th ed.). McGraw Hill. pp. 1252–8. ISBN 9780071441988.
  6. Weatherall، DJ، و Clegg، JB (2001). اختلالات هموگلوبین به ارث رسیده: یک مشکل بهداشتی در حال افزایش جهانی است. بولتن سازمان جهانی بهداشت، 79 (8)، 704-712.
  7. Fried، LP، Bentley، ME، Buekens، P.، Burke، DS، Frenk، JJ، Klag، MJ، & Spencer، HC (2010). بهداشت جهانی سلامت عمومی است. Lancet، 375 (9714)، 535-537.
  8. Ahern، M.، Kovats، RS، Wilkinson، P.، Few، R.، & Matthies، F. (2005). اثرات سلامت جهانی سیل: شواهد اپیدمیولوژیک. بررسی اپیدمیولوژیک، 27 (1)، 36-46.
  9. Verano، JW، & Ubelaker، DH (1992). بیماری و جمعیت در آمریکا.
  10. Bloom، D.، Cafiero، E.، Jané-Llopis، E.، Abrahams-Gessel، S.، Bloom، L.، Fathima، S.، ... و O'Farrell، D. (2012). بار اقتصادی اقتصادی بیماریهای غیرمخرب. برنامه جهانی دموگرافیک پیری.
  11. Etches V, Frank J, Di Ruggiero E, Manuel D; Frank; Di Ruggiero; Manuel (2006). "Measuring population health: a review of indicators". Annu Rev Public Health. 27: 29–55. doi:10.1146/annurev.publhealth.27.021405.102141. PMID 16533108.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  12. Mulholland E, Smith L, Carneiro I, Becher H, Lehmann D; Smith; Carneiro; Becher; Lehmann (May 2008). "Equity and child-survival strategies". Bull. World Health Organ. 86 (5): 399–407. doi:10.2471/BLT.07.044545. PMC 2647438. PMID 18545743.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Global health». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ آوریل ۲۰۱۹.

مطالعه بیشتر

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]