نمایش مبدأ برای شهرستان کازرون

{{pp-semi-indef|small=yes}}
{{coord|۲۹|۳۸|N|۵۱|۴۰|E|region:IR|display=title}}
{{جعبه شهرستان ایران
|نام‌رسمی= شهرستان کازرون
|تصویر= Kazarun County Location Map (2022).svg
|اندازه‌تصویر=310
|استان= فارس
|مرکز=[[کازرون]]
|نام‌های‌قدیمی=
|سال‌شهرستان‌شدن= [[۱۳۲۵]] خورشیدی
|جمعیت = ۲۱۱٬۳۴۱ نفر<ref name="آمار">{{یادکرد وب | نشانی=https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری|عنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ | ناشر =مرکز آمار ایران |تاریخ =۲۳ اسفند ۱۳۹۵}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/18177/جزئیات-محدوده-جغرافیایی-و-ترکیب-جمعیتی-کازرون-و-کوه-چنار-پس-از-تقسیمات-جدید |عنوان=جزئیات محدوده جغرافیایی و ترکیب جمعیتی کازرون و کوه چنار پس از تقسیمات جدید |ناشر=کازرون‌نما |تاریخ=۱۹ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ بازبینی= |archive-date=۱۴ فوریه ۲۰۲۰ |archive-url=https://web.archive.org/web/20200214171422/http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/18177/%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%88-%DA%A9%D9%88%D9%87-%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF |url-status=dead}}</ref>
|رشدجمعیت=
|تراکم‌جمعیت=
|زبان=[[فارسی]]
|مذهب=[[شیعه]]
|ارتفاع=
|مساحت= ۲۰۶۲ کیلومتر مربع
|میانگین‌دما=
|میانگین‌بارش‌سالانه=
|شمارروزهای‌یخبندان=
|فرماندار= محمدعلی بخرد<ref>{{یادکرد خبر |عنوان=محمد علی بخرد فرماندار ویژه شهرستان کازرون شد |نشانی= https://www.irna.ir/amp/84637235/ |خبرگزاری=[[خبرگزاری جمهوری اسلامی]] |تاریخ=۱۴ بهمن ۱۴۰۰}}</ref>
|پیش‌شماره= ۰۷۱
|وبگاه= [http://www.kazeroun.com/ فرمانداری کازرون]
|شهرها= [[کازرون]]، [[خشت (شهر)|خشت]]، [[کنارتخته]]، [[والاشهر]]
|بخش‌ها= [[بخش مرکزی شهرستان کازرون|مرکزی]]، [[بخش خشت|خشت]]، [[بخش کنارتخته و کمارج|کنارتخته و کمارج]]، [[بخش جره و بالاده|جره و بالاده]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - 7 فرمانداری جدید در فارس/ کازرون و مرودشت فرمانداری ویژه شد|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/13980710000797/-فرمانداری-جدید-در-فارس-کازرون-و-مرودشت-فرمانداری-ویژه-شد|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2019-10-02|بازبینی=2019-10-02}}</ref>|دهستان‌ها=
}}

'''شهرستان کازرون،''' یکی از شهرستان‌های [[استان فارس]] است که در مجاورت استان بوشهر قرار دارد. مرکز آن، شهر [[کازرون]] است.

== جمعیت ==
جمعیت این شهرستان ۲۱۱٬۳۴۱ تن می‌باشد که سومین شهرستان پرجمعیت استان فارس است. همچنین شهر کازرون با داشتن ۹۶٬۶۸۳ نفر جمعیت پنجمین [[فهرست شهرهای استان فارس|شهر پرجمعیت استان فارس]] پس از شیراز، مرودشت، جهرم و فسا می‌باشد.

== موقعیت جغرافیایی ==
شهرستان کازرون از غرب به [[شهرستان شیراز]]، از شمال به [[شهرستان کوه چنار]] و از شرق و جنوب به [[استان بوشهر]] و از جنوب شرقی به [[شهرستان فراشبند]] محدود می‌شود.

== تقسیمات کشوری ==
'''شهرستان کازرون''' دارای '''۴''' [[بخش]]، '''۱۲''' [[دهستان]] و '''۴''' [[شهر]] به شرح زیر است:

{| class="wikitable sortable"
!بخش
!مرکز بخش
!جمعیت بخش ۱۳۹۵
!دهستان
!مرکز دهستان
!جمعیت دهستان ۱۳۹۵
!شهر
!جمعیت شهر ۱۳۹۵
|-
| rowspan="5" |[[بخش مرکزی شهرستان کازرون|مرکزی]]
| rowspan="5" |[[کازرون]]
| rowspan="5" |۱۰۴٬۱۴۶ نفر
|[[دهستان دشت برم|دشت برم]]
|[[کلانی]]
| ۴٬۳۶۲ نفر
| rowspan="5" |[[کازرون]]
| rowspan="5" |۹۶٬۶۸۳ نفر
|-
|[[دهستان انارستان|انارستان]]
|[[انارستان]]
| ۲٬۸۵۰ نفر
|-
|[[دهستان بلیان|بلیان]]
|[[مهرنجان]]
| ۱۷٬۴۷۶ نفر
|-
|[[دهستان شاپور|شاپور]]
|[[سیدحسین]]
| ۶٬۱۴۳ نفر
|-
|[[دهستان دریس|دریس]]
|[[دریس]]
| ۲۱٬۷۸۵ نفر
|-
| rowspan="3" |[[بخش جره و بالاده|جره و بالاده]]
| rowspan="3" |[[والاشهر]]
| rowspan="3" |۳۵٬۵۳۵ نفر
|[[دهستان جره|جره]]
|[[جره]]
| ۱۳٬۹۹۱ نفر
| rowspan="3" |[[والاشهر]]
| rowspan="3" | ۶٬۴۷۱ نفر
|-
|[[دهستان دادین|دادین]]
|[[دادین علیا]]
| ۷٬۳۴۱ نفر
|-
|[[دهستان فامور|فامور]]
|[[نرگس زارفامور|نرگس زار]]
| ۸٬۲۲۰ نفر
|-
| rowspan="2" |[[بخش خشت|خشت]]
| rowspan="2" |[[خشت (کازرون)|خشت]]
| rowspan="2" |۱۵٬۲۷۵ نفر
|[[دهستان امامزاده محمد|امامزاده محمد]]
|[[شهبازخانی]]
| ۱٬۹۹۱ نفر
| rowspan="2" |[[خشت (کازرون)|خشت]]
| rowspan="2" |۹٬۵۹۹ نفر
|-
|[[دهستان بورکی|بورکی]]
|[[بیرم]]
| ۳٬۶۸۵ نفر
|-
| rowspan="2" |[[بخش کنارتخته و کمارج|کنارتخته و کمارج]]
| rowspan="2" |[[کنارتخته]]
| rowspan="2" |۱۱٬۲۷۳ نفر
|[[دهستان کنارتخته|کنارتخته]]
|[[کنارتخته]]
|۷۶۶ نفر
| rowspan="2" |[[کنارتخته]]
| rowspan="2" |۶٬۰۸۱ نفر
|-
|[[دهستان کمارج|کمارج]]
|[[کمارج]]
| ۴٬۴۰۶ نفر
|-
|}

=== تقسیم کازرون ===
در ۱۰ مهر ۹۸ با مصوبه دولت دو بخش [[چنارشاهیجان]] و [[کوهمره نودان]] از این شهرستان جدا و شهرستان [[کوه چنار]] تشکیل شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - 7 فرمانداری جدید در فارس/ کازرون و مرودشت فرمانداری ویژه شد|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/13980710000797/-فرمانداری-جدید-در-فارس-کازرون-و-مرودشت-فرمانداری-ویژه-شد|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2019-10-02|بازبینی=2019-10-02}}</ref>

== تاریخ ==
{{نوشتار اصلی|پیشینه کازرون}}
کازرون در سدهٔ چهارم و پنجم هجری از ادغام ۳ روستا به نام‌های «نورد» (محله کوزه‌گران فعلی)، «راهبان» (منطقه دامنه شمالی کازرون) و نیز «دریست» بنیان نهاده شده‌است. پیش از این تاریخ [[بلدالعتیق]] (شهر کهنه) که جایگاه آن در شرق کازرون امروزی و در نزدیکی [[دریاچه پریشان]] قرار داشته منطقه تمرکز جمعیت بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/بازبینی-نام-و-تاریخ-پیدایش-کازرون |عنوان=بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون |ناشر=کازرون‌نما |تاریخ=۱۴ شهریور ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی= |archive-date=۳ آوریل ۲۰۲۲ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403183336/http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |url-status=dead}}</ref>

=== پیدایش ===
در اواخر سده چهارم هجری جابه جایی جمعیت از شهر کهنه در نزدیکی دریاچه پریشان که در عربی به بلدالعتیق شناخته می‌شد به سمت شهر کازرون امروزی آغاز می‌شود. کازرون موجود پیش از تبدیل شدن به شهر کازرون امروزی، متشکل از سه روستا به نام‌های نورد (محله کوزه‌گران فعلی)، راهبان (منطقه دامنه شمالی کازرون) و نیز دریست بود و پیش از این تاریخ به صراحت آثاری همچون «فردوس‌المرشدیه» شهر کازرون به صورت امروزی وجود نداشت و صرفاً روستایی از توابع بلدالعتیق بوده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=ابن عثمان |نام=محمود |کتاب= فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه/ به کوشش ایرج افشار| ناشر=کتابخانه دانش |سال=۱۳۳۳ |مکان=تهران |شابک=}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/6867281/سفری-به-شهر-سبز-تاریخ-کازرون-در-گذر-تاریخ |عنوان=سفری به شهر سبز تاریخ/ کازرون در گذر تاریخ | ناشر =باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ =۱۱ فروردین ۱۳۹۸ |تاریخ بازبینی=}}</ref> پررنگ شدن فعالیت‌های گسترده [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] برای گسترش اسلام و ارشاد مردم در منطقه کازرون و ویرانی شهر [[بیشاپور]] در اواخر سده پنجم به دست ابوسعید شبانکاره‌ای از دلایل مهم جابه‌جایی جمعیت و رونق کازرون در آن دوران بودند. انتقال از شهر کهنه به کازرون امروزی در یک دوره چندصدساله صورت می‌گیرد. به همین دلیل در منابع تاریخی کازرون تا سده نهم هجری، مانند فردوس‌المرشدیه و مفتاح‌الهدایه و شروط فارسی، همچنان از شهر کهنه یا بلدالعتیق سخن رفته و نشان می‌دهد تا سده نهم شهر کهنه نیز همچنان کاملاً از رونق نیفتاده بود و ساکنینی داشته‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/بازبینی-نام-و-تاریخ-پیدایش-کازرون |عنوان=بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون |ناشر=کازرون‌نما |تاریخ=۱۴ شهریور ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی= |archive-date=۳ آوریل ۲۰۲۲ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403183336/http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |url-status=dead}}</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=182 |title=پیدایش اولیه شهر کازرون |accessdate=۶ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080912141712/http://kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=182 |archivedate=۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸ |dead-url=yes}}</ref>

از سده چهارم تا دهم هجری، مرکزیت دو سلسله مهم «مرشدیه» و «بلیانیه»، با خانقاه‌ها و اماکن متبرکه پر رونق که در سراسر دنیای اسلام آن روزگار نمایندگان و شعباتی داشت، در کازرون قرار داشت. صدقات و نذورات بسیاری در این شهرگرد می‌آمد و برای غریبان و مسافران و نیازمندان و پرورش عالمان و هنرمندان صرف می‌شد. در پرتو این مرکزیت، علما، شعرا، هنرمندان، عارفان، محدثان و نویسندگان بسیاری پرورش یافتند.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون">{{یادکرد وب |url=http://www.kazeroon.net/kazeroon/farhangi.html |title=تنی چند از بزرگان کازرون |accessdate=۶ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111107151022/http://www.kazeroon.net/kazeroon/farhangi.html |archivedate=۷ نوامبر ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref>

=== دوران معاصر ===
پس از وقوع [[جنگ جهانی اول]] و حمله انگلیسی‌ها به [[جنوب|نیمروز]] ایران از جمله فارس و کازرون، [[ناصر دیوان کازرونی]] و یارانش به همراه سایر سرداران [[جنوب|نیمروز]] چون [[صولت‌الدوله قشقایی]] به جنگ با انگلیسی‌ها پرداختند و پیروز شدند. کازرون در دوره [[دودمان پهلوی|پهلوی]] دارای شهرداری و فرمانداری مستقل شد و [[شهرستان ممسنی]] از آن جدا شد. همچنین با ایجاد محور شیراز-چنارشاهیجان-بوشهر، شهر کازرون در بن‌بست قرار گرفت.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون"/>

در جریان پیروزی [[انقلاب اسلامی]] در بهمن ماه ۱۳۵۷ مردم کازرون نقش به سزایی ایفا کردند به گونه‌ای که این شهر در شمار یازده شهری بود که قبل از پیروزی انقلاب در آن حکومت نظامی بر قرار شد. مردم کازرون در جنگ تحمیلی نیز حضوری فعال داشتند و ۱۱۰۰ شهید در این راه تقدیم به ایران کردند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://defapress.ir/fa/news/66964/شهری-که-در-آن-حکومت-نظامی-اعلام-شد-نقش-کازرون-در-تکمیل-پازل-انقلاب-اسلامی-در-سال-57 |عنوان=شهری که در آن حکومت نظامی اعلام شد/ نقش کازرون در تکمیل پازل انقلاب اسلامی در سال 57 | ناشر =دفاع پرس |تاریخ =۳۰ دی ۱۳۹۴ |تاریخ بازبینی=}}</ref> در دهه‌های بعد [[شهرستان کوه‌چنار]] نیز از کازرون جدا شد و کازرون در مخالفت با آن [[ناآرامی‌های ۱۳۹۷ کازرون|ناآرامی‌هایی]] را تجربه کرد.<ref name="تسنیم">{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/05/17/1486431/تجمع-اعتراضی-مردم-در-مخالفت-با-تقسیم-شهرستان-کازرون-اولویت-مسئولان-کازرون-پرداختن-به-معیشت-مردم-باشد |عنوان = تجمع اعتراضی مردم در مخالفت با تقسیم شهرستان کازرون/ اولویت مسئولان کازرون پرداختن به معیشت مردم باشد|اثر = | ناشر = [[خبرگزاری تسنیم]]|صفحه = |تاریخ = ۱۷ مرداد ۱۳۹۶|بازیابی = ۲۰ مه ۲۰۱۸}}</ref> نیروگاه، شهرک صنعتی، دانشگاه‌ها و تنها بیمارستان شهر در این دوران بنیان گذاشته شدند.

== مردم ==
=== جمعیت ===
جمعیت این شهرستان، بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران ۲۶۶٬۲۱۷ تن و سومین شهرستان پرجمعیت استان فارس بود که با تشکیل شهرستان [[کوه چنار]] و جدا شدن بخش‌های [[چنارشاهیجان]] و [[کوهمره نودان]] جمعیت شهرستان کازرون به ۲۱۱٬۳۴۱ کاهش یافت و هم‌اکنون سومین شهرستان پرجمعیت [[استان فارس]] پس از [[شیراز]] و مرودشت است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - 7 فرمانداری جدید در فارس/ کازرون و مرودشت فرمانداری ویژه شد|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/13980710000797/-فرمانداری-جدید-در-فارس-کازرون-و-مرودشت-فرمانداری-ویژه-شد|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2019-10-02|بازبینی=2019-10-02}}</ref>

=== زبان ===
زبان بیشتر مردم خصوصا در شهر [[کازرون]]، [[زبان فارسی|فارسی]] است و شماری از واژه‌هایی که مردم این شهر به کار می‌گیرند، با زبان [[پارسی میانه]] نزدیکی بسیاری دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://shiraz-tourist.com/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86/ |عنوان= شهرستان کازرون  | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
گویش‌ها ([[لهجه کازرونی|کازرونی]]، [[گویش دوانی|دوانی]]، [[زبان کهمره‌ای|کوهمره ای]]، [[عبدویی]])، آداب، رسوم، سنت‌ها و مثل‌های موجود در این منطقه به خاطر دربرداشتن ویژگی‌های زبان و فرهنگ کهن این دیار، از دیر باز توجه زبان‌شناسان را به خود جلب کرده‌است.<ref>[http://ulduztourism.com/tourisminfo/irancountry/97-fars-province.html استان فارس<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
هر چند که زبان غالب و رسمی در شهرستان و خصوصا شهر کازرون فارسی است، اما پیرامون این شهرستان به علت اینکه همواره جزئی از مناطق قشلاقی ایل [[ایل قشقایی|قشقایی]] بوده است، با ساکن شدن عشایر در دهه‌های گذشته، امروزه بخش نسبتا قابل توجهی از جمعیت شهرستان را قشقایی‌ها خصوصا از طایفه [[فارسی‌مدان]] و در کنار آن طوایف [[دره‌شوری]]، [[طایفه کشکولی بزرگ|کشکولی بزرگ]] و اقلیت‌هایی از طوایف دیگر تشکیل می‌دهند که تقریبا در سراسر شهرستان پراکنده‌اند اما مرکزیت سکونت این ایل در شهرستان، در بخش [[بخش جره و بالاده|جره و بالاده]] و شهر [[والاشهر]] می‌باشد. بخش قابل توجه دیگری از جمعیت شهرستان را [[لرهای جنوبی]] تشکیل می‌دهند که بیشتر در شهرها و روستاهای شمال و شمال غربی شهرستان به خصوص در شهرهای [[خشت (کازرون)|خشت]] و [[کنارتخته]] حضور دارند.<ref>{{https://www.chtn.ir/news/14020109143499/%D8%A8%D8%B1%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%DA%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3}}</ref>

=== دین ===
پیش از حملهٔ اعراب، اهالی [[کازرون]] و [[شاپور]] و دیگر بخش‌های این شهرستان مانند همهٔ ایرانیان دین [[زرتشتی]] داشتند و به ویژه در شاپور چندین [[آتشکده]] بزرگ وجود داشته که آثار ویرانه‌های آن هنوز باقی مانده‌است.

پس از فتح ایران به دست اعراب در زمان خلیفه دوم (۱۳ هجری قمری) و تصرف کازرون به سرداری حکم بن ابی العاص، عده‌ای از اهالی این دیار به دین اسلام درآمدند. در سدهٔ چهارم و پنجم تعداد زرتشتیان کازرون زیاد بوده‌است و در این هنگام مردی زرتشتی به نام خورشید که او را دیلم گبر نیز می‌گفتند حاکم کازرون بوده‌است.

بیشتر اهالی کازرون و اطراف آن تقریباً تا سال ۴۰۰ هجری قمری زرتشتی بودند و پس از این سال به واسطهٔ [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] فرزند شهریار کازرونی، مردم کازرون به اجبار مسلمان شدند. تا زمان صفویه و رسمیت یافتن [[مذهب تشیع]] اهالی این سرزمین شافعی بودند و علمای بزرگی نیز از میان آنان برخاستند.

امروزه مذهب بیشتر اهالی کازرون [[شیعه اثنی عشری]] است و بسیار در مذهب خود تعصب دارند. در کازرون نیز اقلیت‌های مذهبی نیز وجود دارد که نسب آن‌ها به شیعیان ۹۹ درصد به یک درصد می‌باشد.

== گردشگری ==
از جاذبه‌های شهرستان کازرون می‌توان به شهر تاریخی [[بیشاپور]]، [[امامزاده سید حسین]]، [[تنگ تیکاب]]، [[باغ نظر]]، مجسمه [[شاپور اول]] در غار شاپور و دشت‌های جنوب شهر کازرون در بخش مرکزی، [[دشت برم]] در بخش کوهمره نودان، [[سرمشهد]] و [[دریاچه پریشان]] در بخش جره و بالاده اشاره کرد.

چشمه ساسان که مناظر طبیعی ارزشمندی در پیرامون آن وجود دارد و غارهای تاریخی چون غار [[تنگ چوگان]] که [[مجسمه]] حجاری شدهٔ شاپور اول در آن قرار دارد، از جاذبه‌های طبیعی شهرستان کازرون به‌شمار می‌آیند. نقش [[شاپور]] که از بقایای شهری آباد بر جای مانده و ویرانه‌های شهر بیشاپور کازرون که به همت شاپور اول ساخته شده و کاخ‌ها و بناهای بسیاری داشته، به همراه چندین اثر مذهبی و تاریخی دیگر که قدمت بیشتر آن‌ها به دوره‌های باستانی می‌رسند، از مهم‌ترین دیدنی‌های شهرستان کازرون به‌شمار می‌آیند. روستای مشتان دارای جاذبه‌های پنهانی است که در فصل زمستان و بهار خیره‌کننده‌است.

در بخش خشت و کنارتخته شهرها و روستاهای زیادی قرار دارد که می‌توان به برخی از آن‌ها اشاره نمود:
خشت، کنارتخته، بورکی (اولی، وسطی و بالایی)، امامزاده علی (ع)، کمارج، بورکی آغالی، بزین، ترک آباد، تل (مافی آباد)، گوریگاه، خواجه جمالی و…

در بخش خشت جاذبه‌های دیدنی عبارتند از: باغستان‌ها و نخلستان‌ها و مناطق تفریحی

امامزاده علی (ع) دارای یک آبشار بسیار زیبا نیز می‌باشد و در پشت آن منطقه‌ای باز در بین کوه که بسیار سر سبز می‌باشد.
در بورکی وسطی دره هرمز که شامل یک قلعهٔ تاریخی از دورهٔ کیان به پادشاهی پور کیان وجود دارد که البته بدون امکانات کوهنوردی رفتن به آنجا امکان‌پذیر نمی‌باشد.
روستای تاریخی بورکی پیش از اسلام به پور کیان شهرت داشته که با حملهٔ اعراب و مشکل ایشان در تلفظ حرف «پ» به بور کیان خوانده می‌شده و در اثر مرور زمان و تغییر گویش‌ها به بورکی تغییر نام یافته‌است. در دره هرمز رودخانه فصلی جریان دارد.
برخی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان کازرون عبارتند از:

{{Div col|cols=۲}}
* [[بیشاپور]]
* [[غار شاپور]]
* [[تنگ چوگان]]
* [[امامزاده سید حسین]]
* [[باغ نظر]]
* [[تنگ تیکاب]]
* [[تپه شادی(شهربازی شماره ۱ کازرون)]]
* [[آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی]]
* [[آرامگاه شیخ امین الدین بلیانی]]
* [[آرامگاه علامه دوانی]]
* [[آرامگاه ناصر دیوان کازرونی]]
* [[شهربازی شماره ۲ کازرون(در دست ساخت)]]
{{Div col end}}

== دانشگاه‌ها ==
* [[دانشگاه سلمان فارسی کازرون]]
* [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون]]
* [[دانشگاه پیام نور کازرون]]
* [[دانشگاه زینب کبری(س) کازرون]]
* [[دانشگاه جامع علمی کاربردی مرکز کازرون]]
* [[دانشگاه پیام نور واحد خشت]]
* [[دانشگاه پیام نور واحد نودان]]

== ورزشگاه‌ها<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ورزشگاه شهدای کازرون - EverybodyWiki Bios & Wiki|نشانی=https://fa.everybodywiki.com/ورزشگاه_شهدای_کازرون|وبگاه=fa.everybodywiki.com|بازبینی=2022-03-02}}</ref> ==
{{Div col|cols=۲}}
* ورزشگاه تختی کازرون
* ورزشگاه شماره یک کازرون (شهدای کازرون)
* ورزشگاه شماره دو کازرون
* ورزشگاه شماره سه کازرون
* ورزشگاه شماره چهار کازرون
* مجموعه ورزشی شهید فهمیده کازرون
* مجموعه ورزشی شهید دانشجو کازرون
* مجموعه ورزشی زندان کازرون
* ورزشگاه کارگران کازرون
* ورزشگاه خشت
* ورزشگاه دریس
* ورزشگاه بلیان
{{Div col end}}

== اقتصاد ==
=== کشاورزی و دامداری ===
محصولات کشاورزی شهرستان کازرون عبارت‌اند از: [[غلات]]، [[تنباکو]]، [[خرما]]، [[برنج]]، [[حبوبات]]، [[پنبه]]، [[مرکبات]]، [[صیفی جات]] که برخی از این محصولات جزو [[صادرات]] شهرستان نیز می‌باشند. از سوی دیگر به لحاظ این که ایلات و عشایر در منطقه پراکنده هستند، دامداری و تولیدات دامی رونق چشم‌گیری دارد. انواع فرآورده‌های لبنی و پشم و پوست و روغن از تولیدات دامی بخش دامپروری کازرون است.

=== نیروگاه ===
* [[نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون]]

=== میدان نفتی ===
* میدان نفتی شهرستان کازرون در بخش خشت و کنارتخته

=== پتروشیمی ===
* پتروشیمی شماره ۱ شهرستان کازرون در بخش جره و بالاده
* پتروشیمی شماره ۲ شهرستان کازرون در بخش نودان

== ترابری ==
=== بزرگراه‌ها ===
* بزرگراه کازرون به دشت ارژن (در دست ساخت)
* بزرگراه کازرون به بالاده
* بزرگراه کازرون به کنارتخته

=== راه‌های آسفالت ===
{{Div col|cols=۲}}
* کازرون به چنارشاهیجان
* کازرون به بیشاپور (در مسیر چنارشاهیجان)
* کنارتخته به قائمیه
* کنارتخته به خشت
* کنارتخته به بیشاپور
* کنارتخته به تنگ فاریاب
* کنارتخته به سعدآباد
{{Div col end}}

== موزه‌ها ==
* [[موزه مردم‌شناسی کازرون]]
* [[موزه مردم‌شناسی دوان]]
* [[موزه بیشاپور]]
* [[موزه سنگ بیشاپور]] (در دست ساخت)
* [[موزه سلمان فارسی کازرون]] (در طرح احداث است)

== کتابخانه‌ها ==
{{Div col|cols=۲}}
* کتابخانه شماره یک
* کتابخانه شماره دو
* کتابخانه آیت الله مدنی
* کتابخانه مسجد امام حسین
* کتابخانه قائم
* کتابخانه سازمان تبلیغات اسلامی
* کتابخانه انجمن اسلامی دانش آموزان
* کتابخانه مسجد صاحب الزمان
* کتابخانه باقرالعلوم خشت
* کتابخانه حضرت مهدی نودان
* کتابخانه ولیعصر کنارتخته
* کتابخانه آیت الله مطهری چنارشاهیجان
{{Div col end}}

== بهداشت و درمان ==
=== بیمارستان‌ها ===
* بیمارستان ۱۲۸ تختخوابی ولی‌عصر کازرون
* بیمارستان ۲۰۶ تختخوابی کازرون (در دست ساخت)
* بیمارستان ۹۶ تختوابی امام علی کازرون (در دست ساخت)
* بیمارستان ۳۲ تختخوابی خشت

=== پایگاه‌های اورژانس ===
* پایگاه اورژانس کازرون
* پایگاه اورژانس دشت برم
* پایگاه اورژانس کنارتخته

== جستارهای وابسته ==
* [[کازرون]]
* [[زمین‌لرزه ۱۳۸۹ کازرون|زلزله ۸۹ کازرون]]
* [[زمین‌لرزه ۱۳۷۸ کازرون|زلزله ۷۸ کازرون]]
* [[چشم‌انداز باستان‌شناسی ساسانی منطقه فارس|منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس]]

== منابع ==
{{پانویس|۲}}

{{کازرون}}
{{شهرستان کازرون}}
{{استان فارس}}
{{شهرستان فرمانداری ویژه}}

[[رده:شهرستان کازرون| ]]
[[رده:شهرستان‌های استان فارس|کازرون]]
[[رده:شهرستان‌های دارای فرمانداری ویژه|کازرون]]
[[رده:کازرون]]