سوانته آرنیوس

سوانت آرنیوس
زادهٔ	۱۹ فوریهٔ ۱۸۵۹ قلعه ویک، سوئد
درگذشت	۲ اکتبر ۱۹۲۷ (۶۸ سال) استکهلم
ملیت	سوئد
محل تحصیل	دانشگاه اوپسالا دانشگاه استکهلم
شناخته‌شده برای	به منظور فرضیه تفکیک الکترولیتی
جوایز	جایزه نوبل شیمی (۱۹۰۳) مدال فرانکلین (۱۹۲۰)
پیشینه علمی
شاخه(ها)	شیمی، فیزیک
محل کار	دانشگاه صنعتی کی تی اچ
یادداشت‌ها
دکترسیدمحمدعرفان طباطبایی

سوانت آرنیوس (سوئدی: Svante Arrhenius ‏زاده ۱۹ فوریه ۱۸۵۹ – درگذشته ۲ اکتبر ۱۹۲۷) شیمی‌دان اهل سوئد که برندهٔ جایزهٔ نوبل شیمی در سال ۱۹۰۳ شد.

آرنیوس معتقد بود که اسیدها و بازها هنگام حل شدن در آب، به طور جزیی یا کامل تفکیک می‌شوند و ذره‌های بارداری به نام یون، پدید می‌آورند. این ایدهٔ آرنیوس، در زمان خود، یک ایدهٔ انقلابی بود. به طوری که اغلب شیمیدان‌ها بر این باور بودند که مولکول‌ها نمی‌توانند به یون‌های مثبت و منفی، شکسته شوند. به همین دلیل، با دادن کرسی استادی به وی، مخالفت کردند؛ اما شیمیدان‌های جوان در پژوهش‌های خود، به نتایجی دست یافتند که با نظریه آرنیوس، همخوانی داشت. این روند، ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۹۰۳ میلادی، جایزهٔ نوبل شیمی به وی، اهدا شد.

سوانت آرنیوس شیمیدان سوئدی طی پژوهش‌هایی که در دههٔ ۱۸۹۰ روی رسانایی الکتریکی و برقکافت ترکیب‌های محلول در آب انجام می‌داد، به نظریه‌ای برای اسیدها و بازها دست یافت. او اسید را ماده‌ای تعریف کرد که در آب حل می‌شود و یون هیدروژن ((H+)aq) یا پروتون پدید می‌آورد. از نگاه او گاز هیدروژن کلرید ((HCl)g) چنین ماده‌ای است؛ زیرا به هنگام حل شدن در آب، یون‌های هیدروژن ((H+)aq) و کلرید ((Cl-)aq) پدید می‌آورد. محلول آبی حاصل که این یون‌ها را دارد، هیدروکلریک اسید نامیده می‌شود (شکل ۲، الف). مطابق نظریهٔ آرنیوس، باز، ماده‌ای است که به هنگام حل شدن در آب یون هیدروکسید ((OH -)aq) پدید می‌آورد. برای مثال، از دید آرنیوس NaOH یک باز است؛ زیرا بر اثر حل شدن این ترکیب یونی در آب، یونهای سازندهٔ آن از هم جدا می‌شود و یونهای هیدروکسید را در آب آزاد می‌کند.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Svante Arrhenius». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ فوریه ۲۰۱۴.