ردهشناسی زبانی
بخش از مجموعه |
زبانشناسی |
---|
درگاه |
ردهشناسی زبان یا گونهشناسی زبان یا ردهشناسی زبانی یا گونهشناسی زبانی شاخهای از دانش زبانشناسی است. در این شاخه، زبانشناسان به مقایسهٔ ویژگیهای دستوری (مانند چگونگی ساخت فعل یا ترتیب واژهها در جمله) میان زبانهای گوناگون میپردازند. پس از این مقایسهها، زبانشناسان سعی میکنند تا زبانها را برپایهٔ این سنجشها دستهبندی و به گونههای گوناگون تقسیم کنند.
دستهبندیهای ردهشناسی هیچگونه ارتباطی با دستهبندی ژنتیکیِ زبان ندارد. در دستهبندی ژنتیکی، به خویشاوندی میان زبانها توجه میشود و زبانها به خانوادههایی مانند هندواروپایی، سامی و آلتایی تقسیم میشوند؛ ولی در ردهشناسی مثلاً زبانهای دراویدی (بومیِ هند)، ترکی، بانتو (آفریقا) و سومری، بهدلیل داشتن ویژگی هماهنگ در یک مورد خاصّ دستوری، در یک ردهٔ زبانی قرار داده میشوند.برخی زبان سومری را نیز در میان رده زبانشناختی قرار میدهند ولی زبان سومری به دلیل ویژگیهایِ مهمِ دستوری همانند:
1- از نظر ساختار یعنی پیشوندی - پسوندی بودن با زبانهای دراویدی و ترکی و دیگر زبانهای پیوندی agglutinative language در یک رده بندی ژنتیکی و حتی دستهبندی ردهشناسی قرار میگیرد.
2- موضوع پیوندی بودن زبان سومری و ردهبندی زبانها به پیوندی و غیر پیوندی به عنوان سنت به دورههایی بازمیگردد که هنوز بسیاری از ویژگیهای زبان سومری از نظر ساحتار دستور زبان و حتی نگارش و ترتیب و واجنگاری نمایه نگاشت ها (ایدوگرام ها) شناخته شده نبود.(سومرشناس پرفسور هـ.جاگرسما.دستور زبان توصیفی سومری)
3- زبان سومری زبانی پیشوندی پسوندی است،
سیستمهای ردهشناسانه
ترتیب نهاد، فعل و مفعول در جمله
یکی از معیارهای ردهشناسی زبانی، ترتیب نهاد، فعل و مفعولِ مستقیم در جمله است. از این نگاه، زبانها به شش دسته تقسیم میشوند:
منابع
- کتاب جهانیهای زبان و ردهشناسی زبانی، اثر برنارد کَمْری