Edukira joan

Hettangiar

Wikipedia, Entziklopedia askea
Hettangiar
Hettangiar

Kronologia
Hasieraduela 201.300.000 urte
Amaieraduela 199.300.000 urte
Honen parte daJurasiko Goiztiar eta ICS Standard Global Chronostratigraphic (Geochronologic) Scale (en) Itzuli
Etimologia
Honen izena daramaHettange-Grande
Urrezko iltzea
Map

Rhaetian (en) Itzuli Hettangiar Sinemuriar

Hettangiarra Jurasikoko Liasen barneko lehengo epea da. Orain dela 199.6 ± 0.6 Ma eta 196.5 ± 1 Ma artean iraun zuen. Triasikoko Rhaetiar garaiaren ostean datorrena da. Izena Frantziako Hettange-Grande herritik dator, Luxemburgeko mugatik gertu. Europan askotan Sinemuriarrarekin batera Lias Urdina izeneko garaian biltzen da.

Hettangiar izena Eugenne Renevier suitzar paleontologoak jarri zion 1864an, Hettange-Grande Frantziako ipar-ekialdeko eskualdeari erreferentzia. Hettangiarraren hasieraren GSSP Kuhjoch Pasabidean dago, Karwendel mendigunean, Alpeetako iparraldean, Austrian; 2010ean kokatu zuten. Hettangiarraren hasiera eta, beraz, Jurasikoa, oro har, Kuhjochen agertutako Kendlbach Formazioko Psiloceras spelae tirolicum ammonitearen lehen agerpenak adierazten du[1]. Jurasikoaren oinarria, aurretik, Albert Oppieren Psiloceras planorbis lehen agerpena bezala definitu zen, 1856an, baina, ikuspegi hau, nazioarteko mugako gertaera lokalizatuegia bezala ikusi zen[2].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Ingelesez) Hillebrandt; A.v; Krystyn; L; Kürschner; W.M; Bonis; N.R et al.. (2013-09-01). «The Global Stratotype Sections and Point (GSSP) for the base of the Jurassic System at Kuhjoch (Karwendel Mountains, Northern Calcareous Alps, Tyrol, Austria)» Episodes Journal of International Geoscience 36 (3): 162–198.  doi:10.18814/epiiugs/2013/v36i3/001. (Noiz kontsultatua: 2021-12-07).
  2. (Ingelesez) Ogg, J. G.; Hinnov, L. A.; Huang, C.. (2012-01-01). Gradstein, Felix M. ed. «Chapter 26 - Jurassic» The Geologic Time Scale (Elsevier): 731–791.  doi:10.1016/b978-0-444-59425-9.00026-3. ISBN 978-0-444-59425-9. (Noiz kontsultatua: 2021-12-07).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jurasikoa
Behe Jurasiko (Lias) Erdi Jurasiko (Dogger) Goi Jurasiko (Malm)
Hettangiarra | Sinemuriarra
Pliensbachiarra | Toarciarra
Aaleniarra | Bajociarra
Bathoniarra | Calloviarra
Oxfordiarra | Kimmeridgiarra
Tithoniarra