Heptakloro
Heptakloro | |
---|---|
Formula kimikoa | C10H5Cl7 |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
MolView | 3D eredua |
Mota | konposatu kimiko |
Ezaugarriak | |
Dentsitatea | 1,66 g/cm³ (20 ℃) |
Disolbagarritasuna | 0,0006 g/100 g (ur, 20 ℃) |
Fusio-puntua | 95 ℃ |
Deskonposizio-puntua | 145 ℃ |
Lurrun-presioa | 0,0003 mmHg (25 ℃) |
Masa molekularra | 369,82109392 Da |
Erabilera | |
Rola | soil pollutants (en) , occupational carcinogen (en) , developmental toxicant (en) , kantzerigeno eta priority substances (en) |
Arriskuak | |
Denboran ponderatutako esposizio muga | 0,5 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
IDLH | 35 mg/m³ |
Eragin dezake | heptachlor exposure (en) |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | FRCCEHPWNOQAEU-UHFFFAOYSA-N |
CAS zenbakia | 76-44-8 |
ChemSpider | 3463 |
PubChem | 3589 |
Reaxys | 2058523 |
Gmelin | 34785 |
ChEMBL | CHEMBL194400 |
RTECS zenbakia | PC0700000 |
ZVG | 41330 |
DSSTox zenbakia | PC0700000 |
EC zenbakia | 200-962-3 |
ECHA | 100.000.876 |
MeSH | D006533 |
Human Metabolome Database | HMDB0253094 |
KNApSAcK | C00062926 |
KEGG | C14185 |
Heptakloroa konposatu organikoa da, C10H5Cl7 formula duena organokloratuen familiakoa. Solido zuria da. Uretan disolbaezina da, baina disolbagarria ohiko disolbatzaile organikoetan. Intsektizida eta akarizida gisa baliatu izan da[1].
Heptakloroa poluitzaile organiko iraunkorra da eta Stockholmeko Hitzarmenak fabrikatzea eta usatzea debekatzen du[2].
Sintesia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Heptakloroa Diels-Alder erreakzio bati jarraituz sintetizatzen da. Hexakloroziklopentadienoak zikllopentadienoarekin erreakzionarazten du eta segidan hidrogeno kloruroa eransten zaio aluminio trikloruroaren presentzian[3].
Erreakzioaren emaitza heptakloroaren enantiomeroen nahastea eta hainbat ezpurutasun da. Ezpurutasunen artean klordanoaren isomeroak aipa daitezke emaitzaren % 20a izatera ailega daitezkeenak[4].
Erabilera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Intsektizida gisa asko erabili da etxe eta eraikiinak eta uztak, artoa eta zekaleak bereziki, tratatzeko.
Toxikotasuna
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Heptakloroa ugaztunen nerbio-sistema zentralarentzat eta gibelarentzat toxikoa da. Toxikapena irentsiz, arnastuz edo larruazalean zehar xurgatuta gerta daiteke.
Lipodisolobagarria da eta gantzetan metatzen da. Ondorioz, kate trofikoan gora joan ahala metatutako heptakloro-kantitatea handituz joaten da.
Ingurunean heptakloroa nahikoa azkar heptakloro epoxido bihurtzen da. Alabaina, ondorioak antzekoak dira eta ingurunean denbora luzeagoz irauten du. Iparrameriketako hainbat hegazti-espezieren urritzearekin lotu izan da[2].
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) PubChem. «Heptachlor» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2024-10-13).
- ↑ a b Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants. .
- ↑ Plimmer, J. R., ed. (2003). The Encyclopedia of Agrochemicals, Volume 3.. John Wiley & Sons.
- ↑ (Alemanez) «Opinion of the Scientific Panel on contaminants in the food chain [CONTAM related heptachlor as an undesirable substance in animal feed | EFSA»] www.efsa.europa.eu 2007-06-05 (Noiz kontsultatua: 2024-10-13).