Dirty Harry

Dirty Harry
Jatorria
Argitaratze-data	1971
Izenburua	Dirty Harry
Mugimendua	New Hollywooda
Jatorrizko hizkuntza	ingelesa
Jatorrizko herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoa	crime thriller film (en) , action thriller (en) , ekintza-filma eta vigilante film (en)
Iraupena	102 minutu
Kolorea	koloretakoa
Telesaila	Dirty Harry
Deskribapena
Honen parte da	National Film Registry (en)
Grabazio lekua(k)	San Frantzisko
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	Don Siegel
Gidoigilea(k)	Harry Julian Fink (en) ; Dean Riesner; John Milius; Terrence Malick; R.M. Fink (en)
Antzezlea(k)
	Clint Eastwood (Harry Callahan (en) ); Andrew Robinson (en) ; Harry Guardino ; Reni Santoni ; John Vernon ; Josef Sommer ; John Larch ; Don Siegel ; John Mitchum (en) ; James Nolan ; Larry Duran ; Max Gail ; Richard Lawson ; Kathleen O'Malley ; Angela Paton ; Kristoffer Tabori
Ekoizpena
Ekoizlea	Don Siegel; Robert Daley (en)
Konpainia ekoizlea	Malpaso Productions
Ekoizle eragilea	Robert Daley (en)
Bestelako lanak
Musikagilea	Lalo Schifrin
Argazki-zuzendaria	Bruce Surtees
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	San Frantzisko
Argumentu nagusia	serieko hiltzailea
	warnervideo.com…

Dirty Harry (euskaraz: Harry Zikina) 1971ko Don Siegel estatubatuar zinema zuzendariaren film bat da. Aktore hauek antzeztu zuten: Clint Eastwood, Andy Robinson, Harry Guardino, Reni Santoni eta John Vernon. Arrakasta handia izan zuenez, hainbat jarraipen izan zituen: Magnum Force (1973), The Enforcer (1976), Sudden Impact (1983) eta The Dead Pool (1986).

Argumentua

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

1970ko hamarkadaren hasiera, AEBetako San Frantzisko hiria, Scorpio (Andrew Robinson) ezizena daraman serie-hiltzailea kaleetan barna bereak eta bi egiten dabil, teilatuetatik fusil batez jendea tirokatzen hasi baita. Udalari xantaia egin nahirik, halako dirutza bat jasotzen ez badu, egunero norbait hilko duelako mehatxatu du du. Teilatu batean dagoela, bere bigarren hilketa saiakeran poliziaren helikoptero batek ikusi eta ozta-ozta ihes egin ondoren, hurrengo egunean hiritar bat hil du. Poliziak leku berberean berriz ere beste norbait hiltzeko saiakera egitea oso litekeena dela uste du.

Leku hartan bertan, Dirty Harry Callahan (Clint Eastwood) eta Chico (Reni Santoni) poliziak hitlzailearen zain geratu dira eta apaiz katoliko bat hiltzeko saiakera zapuztu. Halere, hiltzaileak berriz ere ihes egin du eta bidean topatu duen polizia bat hil. Ondoren neska nerabe bat bahitu, bortxatu, torturatu eta zulo batean sartu du. Erreskateko diru-ordaina lehenbailehen kobratzeko asmoz, neskak biharamuneko arratsaldeko 3:00ak arteko airea besterik ez duela adierazi du.

Hiriko alkateak (John Vernon) dirua ematea erabaki du eta eginkizun horretarako, Callahan bidali. Polizia saihesteko, Scorpiok Callahan hirian zehar leku batetik bestera ibilarazi du. Azkenik, hiltzaileak hari aurre egin, jo eta dirua eskuratu du, baita bera eta neska hiltzeko mehatxua egin ere. Bitartean, Chicok ezkutuan jarraitu dienez, hiltzailearekin tiroka hasi da. Callahanek galtzetan gordeta zeraman labanaz Scorpio zauritu du, baina horrek berriz ere ihes egin du. Haren aztarnaren bat aurkitzeko, hiriko erietxe guztiak arakatu ditu: sendagile batek Scorpio osatu zuela eta amerikar futboleko estadioko atezainak hango gela batean bizitzen uzten diola jakinarazi dio. Callahan arrapaladan eta epailearen baimenik gabe gelan sartu eta hiltzailea harrapatu du: horrek ihes egin eta Callahanek estadioan zehar jarraitu ostean, hanka batean tiro egin eta atzeman du. Une horretan, haren hankako zauria zapalduz, neska non daukan aitortzera derrigortu du.

Callahanek neska aurkitu du, baina alferrik, jada hila baitago. Scorpio kargurik gabe, torturapean eta jokaera irregularrez atxilotua izan delakoan epaileek aske utzi dute. Ondoren, Scorpiok gizon bati ordaindu dio, gogor jo dezan, eta sekulako jipoia jaso du: horrela, telebistaren aurrean Callahanek torturatu eta ustezko bortizkeria poliziala jasan duelako salaketa egin du, Callahan jendaurrean lotsagarri uuzteko. Azkenik, Scorpiok haurrez betetako eskola autobus bat bahitu eta haiek aske uztearen truke, Udalari diruordaina eta ihes egiteko hegazkin bat eskatu dizkio. Alkatea hori guztia onartzeko prest dago, baina Callahanek ezkutuan eta bere burua arriskuan jarriz autobuseko haurrak askatu eta Scorpio hil du.

Aktoreak

Clint Eastwood: Harry Dirty Callahan inspektorea
Harry Guardino: Al Bressler tenientea
Reni Santoni: Chico Gonzalez inspektorea
John Vernon: San Frantziskoko alkatea
Andrew Robinson: Scorpio
John Larch: Paul Dacanelli polizia burua
John Mitchum: Frank DiGiorgio inspektorea
Mae Mercer: Russell andrea
Lyn Edgington: Norma Gonzalez
Ruth Kobart: Marcella Platt, eskola autobusaren gidaria
Woodrow Parfrey: Jaffe jauna
Josef Sommer: William T. Rothko barrutiko fiskala
William Paterson: Bannerman epailea
James Nolan: Patar saltzailea
Maurice S. Argent: Sid Kleinman
Jo de Winter: Willis andereinoa
Craig Kelly: Reineke sarjentua

Bitxikeriak

Pertsonaia nagusia anti-heroia eta polizia ikertzaile burugogorra da, zinikoa eta ohiko jokamoldeetatik at jokatzen duena; harez geroztik, Clint Eastwoodek maiz antzeztu zuen, beste hainbat aktorek film ugaritan bezala. Dirty Harry ezizena ikertzaile horrek gainontzeko poliziek ardura hartu nahi ez, edota oso kasu zikin eta zailen kargu hartzeko zaletasunaren ondorioz zetorkion.
Dirty Harryk darabilen Magnum .44 kalibreko S&W Modelo 29 pistola ikaragarri ospetsua bilakatu zen.
Scorpio hiltzailea filma egin zen garaian San Frantzisk on izuikara sortarazi zuen Zodiac serieko hiltzailearengan oinarrituta dago.
Dirty Harry eta Scorpio amerikar futbol estadio batean elkar borrokatzen diren eszena San Frantzisko hiriko Kezar estadioan filmatu eta girotu zen.

Kanpo estekak

Dirty Harry filmearen iragarkia ikusgai (Ingelesez)
Dirty Harry filmearen webgune ofiziala (Ingelesez)
Dirty Harry filmearen IMDBko fitxa irakurgai (Ingelesez)
Harry Harryren zaletuen webgunea (Ingelesez)

Datuak: Q110206

i e a Clint Eastwooden filmografia
Zuzendaria	Play Misty for Me (1971) High Plains Drifter (1973) Breezy (1973) The Eiger Sanction (1975) The Outlaw Josey Wales (1976) The Gauntlet (1977) Bronco Billy (1980) Firefox (1982) Honkytonk Man (1982) Sudden Impact (1983) Pale Rider (1985) Heartbreak Ridge (1986) Bird (1988) White Hunter Black Heart (1990) The Rookie (1990) Unforgiven (1992) A Perfect World (1993) The Bridges of Madison County (1995) Absolute Power (1997) Midnight in the Garden of Good and Evil (1997) True Crime (1999) Space Cowboys (2000) Blood Work (2002) Mystic River (2003) Million Dollar Baby (2004) Flags of Our Fathers (2006) Letters from Iwo Jima (2006) Changeling (2008) Gran Torino (2008) Invictus (2009) Hereafter (2010) J. Edgar (2011) Jersey Boys (2014) American Sniper (2014) Sully (2016) The 15:17 to Paris (2018) The Mule (2018) Richard Jewell (2019) Cry Macho (2021) Juror No. 2 (2024)
Aktorea	Revenge of the Creature (1955) Francis a la marina (1955) Lady Godiva of Coventry (1955) Tarantula (1955) Never Say Goodbye (1956) Star in the Dust (1956) Away All Boats (1956) The First Traveling Saleslady (1956) Escapade in Japan (1957) Lafayette Escadrille (1958) Ambush at Cimarron Pass (1958) Per un pugno di dollari (1964) Per qualche dollaro in più (1965) Il buono, il brutto, il cattivo (1966) Le streghe (1967) Hang 'Em High (1968) Coogan's Bluff (1968) Where Eagles Dare (1968) Paint Your Wagon (1969) Two Mules for Sister Sara (1970) • Kelly's Heroes (1970) The Beguiled (1971) Play Misty for Me (1971) Dirty Harry (1971) Joe Kidd (1972) High Plains Drifter (1973) Breezy (1973) Magnum Force (1973) Thunderbolt and Lightfoot (1974) The Eiger Sanction (1975) The Outlaw Josey Wales (1976) The Enforcer (1976) • The Gauntlet (1977) Every Which Way but Loose (1978) Escape from Alcatraz (1979) Bronco Billy (1980) Any Which Way You Can (1980) Firefox (1982) Honkytonk Man (1982) Sudden Impact (1983) Tightrope (1984) City Heat (1984) Pale Rider (1985) Heartbreak Ridge (1986) The Dead Pool (1988) Bird (1988) Thelonious Monk: Straight, No Chaser (1989) Pink Cadillac (1989) White Hunter Black Heart (1990) The Rookie (1990) Unforgiven (1992) In the Line of Fire (1993) A Perfect World (1993) The Bridges of Madison County (1995) The Stars Fell on Henrietta (1995) Casper (1995) Absolute Power (1997) True Crime (1999) Space Cowboys (2000) Blood Work (2002) Mystic River (2003) Million Dollar Baby (2004) Flags of Our Fathers (2006) Letters from Iwo Jima (2006) Grace Is Gone (2007) Changeling (2008) Gran Torino (2008) Invictus (2009) Hereafter (2010) Dave Brubeck: In His Own Sweet Way (2010) J. Edgar (2011) Kurosawa's Way (2011) Trouble with the Curve (2012) American Sniper (2014) The Mule (2018) Desenterrando Sad Hill (2018) Cry Macho (2021)
Ekoiztetxea	Malpaso Productions