Loira (ibaia)

Loira (ibaia)
Loira (ibaia)
Datu orokorrak
Mota	Ibai nagusi
Luzera	1.006 km
Geografia
Koordenatuak	44°50′30″N 4°13′07″E / 44.8417°N 4.2186°E
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	Metropolitar Frantzia
Eskualdea	Auvernia-Rodano-Alpeak
Departamendua	Allier
Hidrografia
Ibaiadarrak	ikusi Acheneau (en) ; Maine; Erdre; Èvre (en) ; Layon (en) ; Sèvre Nantaise; Indre; Cher; Allier (ibaia); Q51271530 ; Loiret (en) ; Loise (en) ; Notre-heure (en) ; Ruisseau de Balance (en) ; Bonnée (en) ; Authion (en) ; Brivet (en) ; Besbre (en) ; Arconce (en) ; Acolin (en) ; Aix (en) ; Ance (en) ; Gazeille (en) ; Ixeure (en) ; Ardoux (en) ; Vienne (ibaia); Aron (en) ; Arroux (en) ; Arzon (en) ; Beuvron (en) ; Aubois (en) ; Beaume (en) ; Borne (en) ; River Cisse (en) ; Coise (en) ; Lignon du Forez (en) ; Lignon du Velay (en) ; Vauvise (en) ; Nièvre (en) ; Furan (en) ; Gagne (en) ; Thouet (en) ; Sornin (en) ; Somme (en) ; Mare (en) ; Nohain (en) ; Renaison (en) ; Rhins (en) ; Roudon (en) ; Semène (en) ; Sumène (en) ; Aigue Nègre (en) ; Amasse (en) ; Romme (en) ; Vouzance (en) ; Boire de Champtocé (en) ; Boire Torse (en) ; Bonson (en) ; Bresme (en) ; Martinière canal (en) ; Chanasson (en) ; Cheuille (en) ; Choisille (en) ; Chézine (en) ; Gage (en) ; Gagne (en) ; Goulaine (en) ; Jarnossin (en) ; Louet (en) ; Mauves (en) ; Ondaine (en) ; Padelle (en) ; Peuilly (en) ; Prat Sauvage (en) ; Rhodon (en) ; Roumer (en) ; Teysonne (en) ; Thau (en) ; Toranche (en) ; Trézée (en) ; Vernason (en) ; Veyradeyre (en) ; Vrille (en) ; Bresbre (en) ; Loddes (en) ; Judelle (en) ; Laussonne (en) ; Trambouzan (en) ; Grée (en) ; Arçon (en) ; Hâvre (en) ; Ramel (en) ; Ocre (en) ; Engièvre (en) ; Divatte (en) ; Tronne (en) ; Q61818058 ; Châteauvert (en) ; Orcival (en) ; Chalon (en) ; Suissesse (en) ; Malbief (en) ;
Arroaren azalera	117.356 km²
Arro hidrografikoa	Loire basin (en)
Ur-emaria	835 m³/s
Iturburua	Saint-Martial, Saint-Martial, Sainte-Eulalie eta Mont Gerbier de Jonc (en) ; (1.404 m; 1.412 m; 1.408 m)
Bokalea; ()	Bizkaiko golkoa (Saint-Brevin-les-Pins; Saint-Nazaire)

Loira^[1] (frantsesez: Loire, okzitanieraz: Léger / Leir, frankoproventzeraz Lêre, bretainieraz: Liger), Frantziako erdialdeko ibaia da, herrialde horretako luzeena (1024 km). Arroak 117.000 km²ko azalera du, hau da, Frantziako bostena baino gehiago. Loira ibarreko erdialdea UNESCOk gizateriaren ondare izendatu zuen 2000ko abenduaren 2an.

Udaberrian eta udazkenean ur handiak izaten ditu, euriteen eta elurteen eraginez, eta udan izan ohi du maila behereena. Erromatarren garaietatik XIX. mendean burdinbidea zabaldu zen arte, ontziz ibiltzeko ibaia izan da, baina gaurko egunean ontzi bidezko garraioak ez du inolako garrantzirik, Nantestik aurrera ez bada. Loira ibaiaren bazterretan eraiki ziren gazteluek ospe handia dute. XV. mendekoak dira lehenengo gazteluak (Amboise), eta bereziki ugaldu ziren Errenazimentuaren garaian Blois, Tours, Berry eta Anjouko lurraldeetan.

Ibilbidea

Iturburua 1.400 metro inguruko altueran dago, Sainte-Eulalie udalerri txikian, administratiboki Ardècheko departamenduan eta geografikoki Erdialdeko Mendigunean, Gerbier de Jonc mendiaren oinetan.

Sorrera hartatik Le Puy-en-Velay (Loira Garaia), Saint-Étienne eta Roanne (Loira), Nevers eta Cosne-Cours-sur-Loire (Nièvre) Gien eta Orléans (Loiret), Blois (Loir eta Cher), Amboise eta Tours (Indre eta Loira), Saumur eta Angers (Maine eta Loira), Ancenis, Nantes eta Saint-Nazaire (Loira Atlantikoa) udalerriak zeharkatzen ditu, besteak beste.

Aipatutako departamenduez gainera, ekialdetik mendebaldera Saona eta Loira, Allier eta Cher ere zeharkatzen ditu, Bizkaiko golkoan itsasoratu baino lehen, Bretainiako hegoaldean (Saint-Nazaire). Nantestik aurrera bokale eta itsasadar zabal bat osatzen du, Ozeano Atlantikorako bidean.

Ibaiadarrak

Allier du ibaiadar nagusia, ezkerraldetik (Le Bec d'Allier, Borboierria), eta beste adar ugari jasotzen ditu eskuin-ezker ibilgu osoan zehar:

Allier (ezker). 410 km.
Cher (ezker). 365 km.
Indre (ezker). 276 km.
Loiret (ezker). 12 km.
Maine (eskuin). 12 km.
- Mayenne. 200 km.
- Sarthe. 313 km.
- Loir. 316 km.
Vienne (ezker). 359 km.
Erdre (eskuin). 92 km.

Ikus, gainera

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .

Kanpo estekak

Datuak: Q1469
Multimedia: Loire River / Q1469

[1] Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .

[1]