Treitolo
| Treitolo | ||
| Kemia formulo | ||
 | ||
Treitolo | ||
 | ||
 | ||
| Treitolo ĉeestas en la manĝeblaj fungoj konataj kiel Armillaria mellea. | ||
| Alternativa(j) nomo(j) | ||
| CAS-numero-kodo | 2418-52-2 | |
| ChemSpider kodo | 147828 | |
| PubChem-kodo | 169019 | |
| Fizikaj proprecoj | ||
| Aspekto | blanka aŭ kremkolora solidaĵo[1] | |
| Molmaso | 122,121 g mol−1 | |
| Denseco | 1,43 g/cm−3[2] | |
| Fandpunkto | 89°C [3] | |
| Bolpunkto | 330°C [4] | |
| Acideco (pKa) | 13,27 | |
| Refrakta indico | 1,5370 | |
| Ekflama temperaturo | 208,7°C [4] | |
| Solvebleco | Akvo:solvebla Solvebla en Nesolvebla en etero kaj benzeno | |
| Mortiga dozo (LD50) | 5000 mg/kg (buŝe) | |
| GHS etikedigo de kemiaĵoj | ||
| GHS Damaĝo Piktogramo |
| |
| GHS Signalvorto | Averto | |
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H315, H319, H335 | |
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P261, P264, P264+265, P271, P280, P302+352, P304+340, P305+351+338, P319, P321, P332+317, P337+317, P362+364, P403+233, P405, P501 | |
(25 °C kaj 100 kPa) | ||
Treitolo (1,2,3,4-butanotetrolo) estas kemia komponaĵo kun dolĉa gusto, kiu apartenas al la grupo de sukeraj alkoholoj (alditoloj). Estas du enantiomeroj de treitolo, (2R,3R)-treitolo kaj (2S,3S)-treitolo. La molekuloj de la du formoj de treitolo kondutas kiel spegulaj bildoj unu de la alia. Miksaĵo de ĉi tiuj du kunmetaĵoj ankaŭ estas nomita treitolo. Alia sukeralkoholo kun la sama molekula formulo kiel treitolo estas eritritolo.
Ekzisto
[redakti | redakti fonton]Treitolo nature ekzistas unuavice en la funga genro armilario el la ordo agarikaloj kaj plue en kelkaj plantoj.
La nura konata besto kiu akumulas treitolon en altaj koncentriĝoj estas la skarabo upis ceramboides, kiu troviĝas en Svedio kaj Nordameriko. Treitolo servas, inter aliaj substancoj, kiel biogena kontraŭfrostaĵo, kiu ebligas al la skarabo pluvivi en ekstreme malvarmaj temperaturoj de ĝis −60 °C.
