Traktato de Parizo (1856)
La Traktato de Parizo (1856) estis interkonsento subskribita la 30-an de marto 1856 en Parizo inter la partioj implikitaj en la Krimea Milito: la Otomana Imperio kaj ĝiaj partneroj (Francio, Britio, Aŭstra imperio, Reĝlando de Sardio kaj Prusio) kaj la Rusia Imperio. La traktato allasis la Otomanan Regnon al la Eŭropa Koncerto, kaj la potencoj promesis respekti ĝian sendependecon kaj teritorian integrecon. Sed la fiasko de la rusoj en la milito kaj iliaj perdoj en la bataloj estis reflektitaj en la interkonsento
Artikoloj kaj provizoj de la interkonsento
[redakti | redakti fonton]- Rusio rezignis pri siaj fortikaĵoj sur la insuloj Aland en la Balta Maro.
- Rusio rezignis Valaĥion, Moldavio kaj Serbio kiel protektoratojn. Kelkaj el la teritorioj de Rusio en suda Besarabio kaj la Danuba regiono translokiĝis al Moldavio.
- Rusio reakiris kontrolon de la urbo Kars kaj ĝia ĉirkaŭaĵo de la otomanoj.
- La krimea duoninsulo estis redonita al Rusio.
- Rusio konsentis deklari la Danubon kiel liberan ŝipvojon.
- La Nigra Maro estis deklarita neŭtrala maro kaj neniu lando havis la rajton teni mararmeon en tiu maro.
Signifoj kaj longtempaj konsekvencoj
[redakti | redakti fonton]La interkonsento estis severa bato al la Rusia Imperio. Ĝi esence ŝanĝis la potenc-ekvilibron en Eŭropo. Tiu ĉi interkonsento estis grava interkonsento en eŭropa diplomatio ĝis la Franc-Prusia Milito en 1870.
La milito malkaŝis al la mondo kiom gravas solvi la "Orientan Demandon" por la stabileco de Eŭropo; tamen, la Paco de Parizo disponigis neniun klaran respondon aŭ gvidadon [1].
Aŭstrio kaj Germanio estis trafitaj per naciismo kiel rezulto de la subskribo de la Paco de Parizo. Aŭstrio estis normale aliancano de Rusio sed estis neŭtrala dum la milito, mobilizis soldatojn kontraŭ Rusio kaj sendis almenaŭ ultimaton demandantan la retiron de rusaj armeoj de Balkano.
Post la rusa malvenko, la rilatoj inter la du nacioj, la plej konservativaj en Eŭropo, restis tre streĉitaj. Rusio, la ĝendarmo de konservativismo kaj la savanto de Aŭstrio dum la Hungara Revolucio de 1848 , kolere indignis pri la malsukceso de Aŭstrio helpi sian iaman aliancanon, kio kontribuis al la neinterveno de Rusio en la Franca-Aŭstra Milito de 1859, kio signifis la fino de aŭstra influo en Italio; en la aŭstro-prusa milito de 1866, kun la perdo de ĝia influo en la plej multaj germanlingvaj landoj; kaj en la Ausgleich (kompromiso) kun Hungario de 1867, kio signifis la dividon de la potenco en la Danubia Imperio kun la hungaroj. La statuso de Aŭstrio kiel granda potenco, post la unuigoj de Germanio Italio kaj, laŭ pli malgranda mezuro, de Rumanio, nun estis grave malpliigita. Aŭstrio malrapide iĝis iom pli ol germana satelita ŝtato.
Unuigita kaj fortigita Germanio ne estis agrabla penso por multaj en Britio kaj Francio [2] ĉar ĝi prezentus minacon al kaj francaj limoj kaj brita politika kaj ekonomia intereso en la Oriento.
Esence, la milito kiu serĉis stabiligi potencorilatojn en Eŭropo kaŭzis de provizora paco. La grandaj potencoj nur fortigis naciismajn aspirojn de etnoj, sub la kontrolo de la venkantaj otomanoj kaj de la germanaj ŝtatoj. Antaŭ 1877, la rusoj kaj la otomanoj denove estus ĉe milito.
La rusoj sukcesis nuligi la malpermeson de tenado de mararmeo en la Nigra Maro nur en 1871 kaj reakiri la perditajn teritoriojn pro tiu ĉi interkonsento nur en 1878, konforme al la interkonsentoj atingitaj en la Berlina Kongreso.
Subskribante partiojn
[redakti | redakti fonton]
- Francio
- Alexandre, grafo Colonna-Walewski, ministro pri eksteraj aferoj
- François-Adolphe, Baron de Bourqueney, ambasadoro al Vieno
- Aŭstrio
- Grafo Karl von Buol-Schauenstein , ministro pri eksteraj aferoj
- Barono Alexander von Hübner , ambasadoro al Parizo
- Unuiĝinta Reĝlando
- George Villiers, Grafo de Clarendon , ministro por eksteraj aferoj
- Henry Wellesley, dua barono Cowley , ambasadoro al Parizo
- Prusio
- Barono Otto von Manteuffel , ĉefministro
- Grafo Maximilian von Hatzfeldt-Trachenberg , ambasadoro al Parizo
- Rusio
- Aleksej Fjodoroviĉ, grafo Orloff , plenpova ambasadoro
- Grafo Philipp von Brunnow , ambasadoro al Germana Konfederacio
- Sardinio
- Camillo Benso di Cavour, Ĉefministro
- Salvatore Pes, Markizo de Villamarina , ambasadoro al Parizo
- Otomana imperio
- Mehmed Emen (Ali paŝao) , Granda Veziro
- Mehmed Cemil Bey , ambasadoro al Parizo
Heredo
[redakti | redakti fonton]- En 2006, Finnlando festis la 150-an datrevenon de la malmilitarigo de la Alando-Insuloj eldonante memormoneron. Ĝia averso prezentas pinon, tre tipan en la Alandaj Insuloj, kaj la reverso prezentas la postaĵon kaj la direktilon de boato, kun kolombo starigita sur la turlo, simbolo de 150 jaroj da paco.
