Saltu al enhavo

Lielā Jugla

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Lielā Jugla
latve Lielā Jugla
rivero
Ĉe la buŝo de Tumšupe
Deveno de nomo: livone: jogi - rivero
Lando Latvio Latvio
Regiono Vidzeme
Distriktoj Distrikto Sigulda, Distrikto Ropaži
Alfluantoj
 - maldekstraj alfluantoj Pietēnupe
 - dekstraj alfluantoj Krievupe, Tumšupe
Fonto Kunfluejo de Suda kaj Mergupe
 - situo Sidgunda, Distrikto Sigulda, Latvio
 - alteco 71 m
 - koordinatoj 56° 57′ 38″ N 24° 55′ 36″ O / 56.96056 °N, 24.92667 °O / 56.96056; 24.92667 (mapo)
Enfluejo rivero Jugla
 - situo Kunfluejo de Mazā Jugla kaj Lielā Jugla, Latvio
 - alteco 0,1 m
 - koordinatoj 56° 58′ 11″ N 24° 19′ 24″ O / 56.96972 °N, 24.32333 °O / 56.96972; 24.32333 (mapo)
Longo 63 km (39 mi)
 - Longo kun Mergupe 116 km (72 mi)
Akvokolektejo 951 km² (95 100 ha)
Ĉiujara drenaĵo 0.26 km³
Vikimedia Komunejo: Lielā Jugla

Lielā Jugla estas rivero en Latvio, kiu longas 63 kilometrojn de la kunfluo de du riveroj, Suda kaj Mergupe, en la vilaĝo Sidgunda. Lielā Jugla enfluas la riveron Jugla proksime al ĝia enfluejo en Lago Jugla. Fluas tra distriktoj Sigulda kaj Ropaži. Riverdeklivo estas 71 m (1,1 m/km), ĉiujara drenaĵo 0,26 km³.

Nomo povus esti origininta de la livona lingvo: jogi - rivero. En latva lingvo lielā - "granda".

Praktike la tuta rivero fluas laŭ la malaltebenaĵon de Centra Latvio (latve Viduslatvijas zemiene).[1] La rivero serpentumas tra arbarkovrita areo, la naĝejo estas tre drenita en kelkaj lokoj. La bordoj estas ĝenerale plataj, kun fojaj devoniaj nudrokoj.[2] En la pli malaltaj etoj ĉe la enfluejo de la buŝoj Krievupe kaj Tumšupe estas multaj flusebenaĵoj.[3]

La rivero estas 5-15 m larĝa de Sidgunda ĝis Ropaži. En Ropaži kaj la ĉirkaŭaĵo, la reĝimo de la rivero estas determinita de la funkciado de la loka hidrelektra centralo (HEC), kie la riveron estas transirita per digo - 1,5 m alta betonmuro, kiu kreas artefaritan akvofalon.[4] 1,5 km longa maldekstra alfluanto komenciĝas ĉe la digo, kiu formas insulon kun Ropaži parkon kaj urbodelegitaron sur ĝi. Post la HEC la rivero estas trankvila kaj malprofunda en malalta akvo, antaŭ Bajāri komenciĝas sojloj kaj la rivero atingas deklivon 3,5 m/km. La sojloj finiĝas ĉe Zaķumuiža, tiam la fluo denove trankviliĝas. ĉe la enfluejo en lago Jugla ĝi renkontas riveron Mazā Jugla, formante la Jugla riveron, kies sedimentoj ambaŭ Jugla delto penetras en la lago.

En la rivero troviĝas ezokoj, perkoj, plotoj, bramoj, angiloj.[3]

Fluo en kilometroj

[redakti | redakti fonton]
Fluo[4]
Kilometroj
de la enfluo
Alteco (m) Loko
63,3
62,4
49,7
43,9
35,1
34,4
33,8
25,0
24,9
18,9
8,7
3,0
1,2
0
66,9
66,4
57,1
51,4
40,0
36,9
36,1
18,2
17,9
14,1
1,2
0,4
0,2
0,1
Kunfluejo de Suda kaj Mergupe
Sidgunda ponto
Augšciems ponto
Laimnieki ponto
Digo de Ropaži HEC
Piedira ponto en Ropaži
Ponto de ŝoseo P10
Pietēnupe enfluo
Vilaĝo Bajārkrogs
Zaķumuiža ponto
Tumšupe enfluo
Krievupe enfluo
Ponto de Riga pretervojo A4
Kunfluejo de Lielā kaj Mazā Jugla
  • Sidgunda
  • Ropaži
  • Zaķumuiža
  • Sunīši
  • Upesciems

Alfluantoj

[redakti | redakti fonton]
  • Maldekstra: Krievupe (48 km), Tumšupe (49 km).
  • Dekstra: Pietēnupe (14 km).

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Latvijas ģeogrāfijas atlants - Latvia geografia atlaso. "Jāņa sēta", 2020
  2. Olga Kaĉalova. Ручейники рек Латвии. 1972 (ruse)
  3. 3,0 3,1 Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, v. 1, p. 713.
  4. 4,0 4,1 Laivas. Lielā Jugla[rompita ligilo] (latve)