Hagado
| Hagado | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| skribita verko • literatura verko | |||||
| Aŭtoroj | |||||
| Lingvoj | |||||
| Lingvo | hebrea lingvo | ||||
| Eldonado | |||||
| Ĝenro | rabena literaturo | ||||
| |||||
Hagado (Hagada aŭ Haggada aŭ Agada) estas ĝenro de la nejura, rabena literaturo en la juda tradicio, kiu entenas legendojn kaj parabolojn. La esprimo estas plej ofte aludita al la riĉe ilustrita libreto, kiun la familio kune kantas kaj legas dum la vespero de pesaĥo, festo de la maco. La libro parte en la aramea, parte en la hebrea antaŭskribas kiel oni devas legi la libron pri la ekzilo: la ekzilon en Egiption kaj eliron en la liberecon. La feston akompanas multaj kantoj, kiujn ĉiuj judaj infanoj devas perkere rememori. Tio okazas dum la tradicia festo nomata pesaĥa aranĝo (hebree סדר פסח; prononco [SEJder PEJsaĥ] aŭ [SEder PEsaĥ], jide סדר, do [SEJder] aŭ [SEder]).
Oni ofte uzas la esprimon Hagado eĉ al la tuta ritaro, ne nur al la libro.
En Esperanto aperis
[redakti | redakti fonton]- Verda Stelo, Hagado de Pesaĥo, materialoj pri la pesaĥa aranĝo, esperantigis Erin Piateski, tria eldono, 2011, 76 paĝoj (en formato PDF).
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- la hagado de Sarajevo - historia manuskripto kun bildoj el la 14-a jarcento de hagado de sefardaj judoj, origine el islama Hispanio, kiuj fine de la 15-a jarcento fuĝis de tie kaj trovis rifuĝon en Sarajevo, tiam parto de la islama osmanida imperio. Krom bildoj de la manuskripto, la retejo ankaŭ havas ampleksajn klarigojn germane.
- La historio de la Sarajeva Hagado, la mezepoka juda libro, kiu postvivis la inkvizicion, la Holokaŭston kaj la Jugoslavajn militojn, artikolo de Global Voices en Esperanto.