Gencianacoj
 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| genciano Gentiana L. | ||||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||||
La gencianacoj[2] (latine Gentianaceae) estas planta familio el la dukotiledonaj angiospermoj. Tiu familio apartenas al la ordo gencianaloj (Gentianales). Ĝi enhavas ĉirkaŭ 90 genrojn kaj pli ol 1680 speciojn[1],[3]. Ĝia tipa genro estas genciano[2].
Ĝi konsistas el arboj, arbedoj kaj herboj kun plejofte paraj folioj. La infloreskoj estas cumaj, la floroj havas plejofte kvin kuniĝintajn petalojn kaj saman nombron de stamenoj ligitaj al la korola tubo; la du karpeloj, kun parieta alfiksado de la ovoloj, plejofte fariĝas kapsulo. Tiuj plantoj havas (tre) amaran guston pro enhavo de iridoidaj substancoj. Tiu familio estas kosmopolita.
Pluraj gencianacoj estas kultivataj pro siaj ornamaj floroj; oni ankaŭ eltiras amarajn substancojn de iuj specioj kaj el ili faras likvoron.
Taksonomio
[redakti | redakti fonton]Laŭ World Flora Online kaj The Plant List (21 jun. 2020)[1],[3], jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj[4]:
- Angiospermae - angiospermoj
- Gentianales Juss. ex Bercht. & J.Presl - gencianaloj
- Gentianaceae Juss. - gencianacoj
- Adenolisianthus (Progel) Gilg - adenolizianto
- Aliopsis Omer & Qaiser - aliopso*
- Anthocleista Afzel. ex R. Br. - antoklejsto
- Aripuana Struwe, Maas & V.A. Albert - aripuano
- Bartonia Muhl. ex Willd. - bartonio
- Belmontia E. Mey. - belmontio*
- Bisgoeppertia Kuntze - bisgepertio
- Blackstonia Huds. - blakstonio
- Calolisianthus (Griseb.) Gilg - kalolizianto**
- Canscora Lam. - kanskoro
- Celiantha Maguire - celianto
- Centaurium Hill - centaŭrio[5]
- Chelonanthus (Griseb.) Gilg - kelonanto
- Chironia L. - kironio
- Chorisepalum Gleason & Wodehouse - korisepalo
- Cicendia Adans. - cicendio
- Comastoma (Wettst.) Toyok. - komastomo
- Congolanthus A. Raynal - kongolanto
- Coutoubea Aubl. - kutubeo
- Cracosna Gagnep. - krakosno
- Crawfurdia Wall. - krofurdio
- Curtia Cham. & Schltdl. - kurtiao
- Deianira Cham. & Schltdl. - dejaniro
- Djaloniella P. Taylor - ĝalonielo
- Duplipetala - duplipetalo
- Enicostema Blume - enikostemo
- Eustoma Salisb. - eŭstomo
- Exaculum Caruel - eksakulo
- Exacum L. - eksakumo
- Fagraea Thunb. - fagreo
- Faroa Welw. - faroo
- Frasera Walter - frazero*
- Geniostemon Engelm. & A. Gray - geniostemono
- Gentiana L. - genciano[2]
- Gentianella Moench - gencianelo
- Gentianopsis Ma - gencianopso
- Gentianothamnus Humbert - gencianotamno
- Halenia Borkh. - halenio
- Helia Mart. - helio
- Hockinia Gardner - hokinio
- Hoppea Willd. - hopeao
- Irlbachia Mart. - irlbaĥio
- Ixanthus Griseb. - iksanto
- Jaeschkea Kurz - jeŝkeo
- Klackenbergia Kissling - klakenbergio
- Kurramiana Omer & Qaiser - kuramiano
- Lagenanthus Gilg - lagenantuso
- Lapithea Griseb. - lapiteo
- Latouchea Franch. - latuŝeo
- Lehmanniella Gilg - lemanielo
- Leiphaimos Schltdl. & Cham. - leifaimo*
- Lisianthius P. Browne - liziantio
- Lomatogoniopsis T.N. Ho & S.W. Liu - lomatogoniopso
- Lomatogonium A. Braun - lomatogonio
- Macrocarpaea (Griseb.) Gilg - makrokarpeo
- Neblinantha Maguire - neblinanto
- Neurotheca Salisb. ex Benth. - neŭroteko
- Obolaria L. - obolario
- Ophelia D. Don ex G. Don - ofelio*
- Ornichia Klackenberg - ornikio
- Orphium E. Mey. - orfio
- Pleurogynella Ikonn. - pleŭroginelo*
- Potalia Aubl. - potalio
- Prepusa Mart. - prepuzo
- Pterygocalyx Maxim. - pterigokaliko
- Purdieanthus Gilg - purdieanto*
- Pycnosphaera Gilg in O. H. Warburg - piknosfero
- Rogersonanthus Maguire & B.M. Boom - roĝersonanto
- Roraimaea Struwe, S. Nilsson & V.A. Albert - rorajmao
- Sabatia Adans. - sabatio
- Saccifolium Maguire & Pires - sakifolio
- Schenkia Griseb. - ŝenkio
- Schinziella E. Gilg - ŝinzielo
- Schultesia Mart. - ŝultezio
- Sebaea Sol. ex R. Br. - sebao
- Senaea Taub. - seneo
- Sipapoantha Maguire & B.M. Boom - sipapoanto
- Swertia L. - svertio
- Symbolanthus G. Don - simbolantuso
- Symphyllophyton Gilg - simfilofito
- Tachia Aubl. - taĉio
- Tachiadenus Griseb. - taĉiadeno
- Tapeinostemon Benth. - tapejnostemono
- Tetragonanthus - tetragonanto
- Tetrapollinia Maguire & B.M. Boom - tetrapolinio
- Trachysperma Raf. - trakispermao
- Tripterospermum Blume - tripterospermo
- Urananthus (Griseb.) Benth. - urananto
- Urogentias E. Gilg & C. Gilg - urogencio
- Veratrilla Baill. ex Franch. - veratrilo
- Voyria Aubl. - vojrio
- Voyriella (Miq.) Miq. - vojrielo
- Wurdackanthus Maguire - vurdakanto*
- Xestaea Griseb. - ksesteo
- Yanomamua E. Dean, Maas & Struwe - janomamuo
- Zeltnera G. Mans. - zeltnero
- Zygostigma Griseb. - zigostigmo
- Gentianaceae Juss. - gencianacoj
- Gentianales Juss. ex Bercht. & J.Presl - gencianaloj
- *genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝiajn speciojn.
- **genro akceptita en WFO sed ne en TPL. Tamen laŭ WFO, estas neniu akceptita specio en ĝi.
Bildaro
[redakti | redakti fonton]
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]
- http://erick.dronnet.free.fr/belles_fleurs_de_france/gentianaceae.htm
- http://delta-intkey.com/angio/www/gentiana.htm
