Ejkozano

Vidu ankaŭ: Pentadekano, Heksadekano, Heptadekano, Oktadekano, Nonadekano, Metano, kaj Etano

Ikozano
Kemia formulo	C20H42
Bastona kemia strukturo de la Ikozano
Tridimensia kemia strukturo de la Ikozano
Alternativa(j) nomo(j)
CAS-numero-kodo	112-95-8
ChemSpider kodo	7929
PubChem-kodo	8222
Fizikaj proprecoj
Aspekto	blanka travidebla solidaĵo kun malalta fandopunkto
Molmaso	282,55348 g mol−1
Denseco	0,7886 g/cm−3
Fandpunkto	36,7 °C
Bolpunkto	343,4°C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,4425
Ekflama temperaturo	186,5 °C
Solvebleco	Akvo:<1 x 10-3 g/L
Mortiga dozo (LD50)	>2000 mg/kg (buŝe)
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H304
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P301+316, P331, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Ejkozano aŭ ikozano estas organika kombinaĵo rezultanta per reduktado de ejkozeno. Ĝi estas blanka travidebla solidaĵo kun malalta fandopunkto, nesolvebla en akvo, sed solvebla en nepolaraj organikaj solvantoj. Ejkozano estas alkana hidrokarbonido kaj posedas 20 karbonatomojn kaj 42 hidrogenatomojn. Ejkozano uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kaj industriaĵoj.

Trovejo

La mineralo Evenkito konsistas ĉefe el alkanoj. Ilia ĉenlongo estas inter 19 kaj 28 karbonatomoj. La ĉefa komponaĵo estas la trikozano (C₂₃H₄₈), ejkozano estas negrava komponaĵo. Ejkozano ankaŭ estas negrava komponento en ozokerito. Ĝi ankaŭ estas komponanto de la vakso en la kutiklo de la plantoj. Ĝia konsisto multe diferencas inter plantoj, kaj laŭ la proporcio de alkanoj kaj ilia ĉenlongo. Ejkozano ĝenerale konsistas je malgranda proporcio. La ĉefaj komponaĵoj estas kutime pli longaj alkanoj, ekzemple nonakozano (C₂₉H₆₀). Tamen, en la vakso de la Ludwigia adscendens (genro Ludvigio) ĝi estas la tria plej grava komponento post pentakozano (C₂₄H₅₀) kaj oktadekano.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado de la ejkozano per reduktado de ejkozeno:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$

Sintezo 2

• Preparado de la ejkozano per traktado de nonadekila klorido kaj natria hidrido:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Sintezo 3

• Preparado de la ejkozano per reduktado de ejkozanolo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-\,H_{2}O}]{LiAlH4}}\,}}$

Sintezo 4

• Preparado de la ejkozano per traktado de nonadekanamido kaj klorida acido:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + +

Sintezo 5

• Preparado de la ejkozano per traktado de nonadekano kaj duazometano:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Sintezo 6

• Preparado de la ejkozano per traktado de oktadekano kaj duazoetano:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Vidu ankaŭ

• Alkanoj