Eurodisco

Η Euro Disco (Eurodisco, Euro-disco ή και "80s European dance") είναι ένας μουσικός όρος που χρησιμοποιήθηκε πρώτα στη δεκαετία του 1970 για να περιγράψει τις τότε χορευτικές παραγωγές, που δεν είχαν έδρα τη Μεγάλη Βρετανία και τις Η.Π.Α. Επί της ουσίας, ήταν η 70s μετάλλαξη της τότε 60s/70s Ευρωπαϊκής Ποπ, σε μία πιο χορευτική μορφή. Κατά τη δεκαετία του 1980, όταν κάποιος ανέφερε "Eurodisco" εννοούσε κυρίως τις γαλλικές, γερμανικές και ιταλικές disco παραγωγές της δεκαετίας του 1970, στις μέρες μας όμως αυτό έχει αλλάξει.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, ο όρος "Eurodisco" απέκτησε μία πιο γενική έννοια που περιλαμβάνει όλες τις μη Αγγλικές Disco παραγωγές της δεκαετίας του 1970 και 1980, την Italo Disco (και στην Ιταλική και στη Γερμανική εκδοχή της), τη βρετανική Eurobeat, κάποιες Καναδικές Disco παραγωγές του 1978-1984, κάποιες Hi-NRG επιτυχίες, τη γαλλική Space Disco και την 1980s εξέλιξή της (που οι Αμερικανοί - πολλά χρόνια μετά - την ονόμασαν "Spacesynth"), κάποια Ευρωπαϊκά New Wave τραγούδια της δεκαετίας του 1980 και κάποιες dance pop επιτυχίες της δεκαετίας του 1980 και των αρχών της δεκαετίας του 1990. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, από την Ιταλία, ξεκίνησε μία προσπάθεια διαχωρισμού της έννοιας της "Euro Disco" από την "Italo Disco". Ωστόσο είναι καταγεγραμμένο στις μουσικές εκπομπές της Κρατικής Ιταλικής τηλεόρασης (RΑΙ), ότι τότε στην Ιταλία αυτό που κατόπιν ονομάστηκε στην Ευρώπη "Italo Disco" και Space Synth, ονομάζονταν "rock electronico" και "Bailandi Discoteka" ("ηλεκτρονική ροκ" και "χορευτική μουσική της ντισκοτέκ"). Κατά τη δεκαετία του 2000, ο όρος "70s Eurodisco" άρχισε να χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αρχική έννοια του ορισμού, και ο όρος "80s Eurodisco" για να περιγράψει το σύνολο των eurodisco-ειδών της δεκαετίας του 1980, αλλά και κάποιων ελάχιστων παραγωγών του 1990-1992, κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη.

Οι ρίζες της Euro-Disco

Η Euro Disco είναι ουσιαστικά η χορευτική εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Pop των δεκαετιών 1950 - 1970. Εδώ να αναφέρουμε ότι, η τότε Ευρωπαϊκή Pop, ήταν επί της ουσίας ένας μιμητισμός της αντίστοιχης Αμερικανικής μουσικής εκείνων των δεκαετιών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι αυτή η "Ευρωπαϊκή Pop" αναπτύχθηκε κυρίως σε χώρες όπως η Ιταλία και η Γερμανία, όπου τελούσαν υπό αμερικανικό έλεγχο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Ευρωπαϊκή Pop, βρήκε έκφραση στον διαγωνισμό της Eurovision, κυρίως κατά τη δεκαετία του 1970. Το ορόσημο για την εμφάνιση της Euro disco, ήταν η νίκη του Σουηδικού συγκροτήματος ABBA στην Eurovision του 1974, με το τραγούδι Waterloo. Το συγκεκριμένο τραγούδι, ένας τυπικός εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ποπ της δεκαετίας του 1970, διέθετε χορευτικό χαρακτήρα και αποτέλεσε το έναυσμα για την άμεση και μαζική παραγωγή εκατοντάδων αντίστοιχων τραγουδιών ανά την Ευρώπη, που συνδύαζαν Ποπ ακούσματα με χορευτική διάθεση. Αυτό δημιούργησε μια ολόκληρη μουσική βιομηχανία στην Ευρώπη, ενώ εμφανίστηκε και ένα είδος κοινωνικού χορού (χορού "πίστας") το Discofox (η Ευρωπαϊκή παραλλαγή του Hustler).

Η λέξη Euro Disco και η ιστορία της

Η λέξη "Euro Disco", εμφανίστηκε γύρω στο 1975, αρχικά σε Γερμανία και Αγγλία: Στη Γερμανία η λέξη δημιουργήθηκε μηχανικά: απλά κάποιοι κόλλησαν το "euro" από την Eurovision με τη λέξη Disco (ο λόγος αναφέρεται παρακάτω). Στην Αγγλία ο όρος χρησιμοποιήθηκε ειρωνικά για τις Ευρωπαϊκές Disco παραγωγές, στις οποίες η προφορά των μη Άγγλων τραγουδιστών που αυτές χρησιμοποιούσαν, τους ξένιζε.

Στις Η.Π.Α. τον όρο "Euro Disco" μετέφερε πρώτος (και με ειρωνική διάθεση) ο μουσικός συντάκτης Robert Christgau, σε άρθρα που έγραψε για την εφημερίδα The Village Voice.

Η λέξη "Disco" στην Ευρώπη, δεν χαρακτήριζε αρχικά κάποιο είδος μουσικής. Οι Ευρωπαίοι τη χρησιμοποιούσαν κατά κόρο τη δεκαετία του 1960 σε Γαλλία, Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, ως "αργκό" συντομία της λέξη "Discotheque". Οι Ντισκοτέκ (Discotheques), υπήρχαν στη Γαλλία ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 και διαδόθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη κατά τη δεκαετία του 1960.

Στην τότε Ευρώπη (και στον γαλλόφωνο Καναδά), οι Ντισκοτέκ (Discotheques) και οι Ντίσκο (Disco) ήταν αυτό που λέμε σήμερα "Clubs" στην Ελλάδα και στη Μεγάλη Βρετανία. Ακόμα και σήμερα, σε Γερμανία, Πολωνία και Ρουμανία, λένε "Disco" αυτά που ονομάζουμε εμείς σήμερα "Club". Στην Ιταλία και την Ισπανία, η λέξη "Discoteka" ή "Discotheque" σημαίνει club με "mainstream" μουσική, δηλαδή μαγαζιά που παίζουν "εμπορικά ξένα" σε ελεύθερη μετάφραση. Στην Ελλάδα σήμερα, όταν λέμε Ντισκοτέκ (Discotheque) εννοούμε τα Club που παίζουν "ρετρό" μουσική από τις δεκαετίες του 60-70 και 80.

Η Eurodisco τη δεκαετία του 1970

Η πρώτη έννοια της "Eurodisco" αφορούσε τις πρώτες ευρωπαϊκές disco παραγωγές της δεκαετίας του 1970 (οτιδήποτε δηλαδή δεν είχε παραγωγή σε Αγγλία και Αμερική). Τέτοια παραδείγματα είναι οι Σουηδοί ABBA, οι Γερμανοί Boney M., Silver Convention και Dschinghis Khan, οι Γάλλοι Cerrone και Ottawan, οι Δανοί Snoopy, οι Ολλανδοί Teach In, οι Ισπανίδες Baccara, ο δικός μας (από μάνα Ελληνίδα εξ Αιγύπτου) Alec R. Costandinos, κ.α. Η Ευρωπαϊκή Disco άμεσα παρουσίασε διάφορες εκδοχές της. Οι πλέον άξιες αναφοράς ήταν μια γαλλική σχολή που ονομάστηκε Space Disco (αποτελεί τον πατέρα της Italo Disco) και μία Γάλλο-Ιταλική εκδοχή, που δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο όνομα ή παρατσούκλι. Σε αυτήν την εκδοχή, ακούγονται διάφορες latin επιρροές, με κλασικούς εκπροσώπους την Ιταλίδα Ραφαέλα Καρά και τους Γάλλους Gibson Brothers.

Η Eurodisco τη δεκαετία του 1980

Στη δεκαετία του '80, η Eurodisco - κυρίως στη space disco εκδοχή της - εξελίχθηκε σε αυτό που γενικότερα ονομάστηκε τότε στην Ελλάδα ως "Italo disco". Η Italo Disco είναι μία πολύ ευρεία μουσική έννοια, που περιλαμβάνει πολλά είδη 80ς χορευτικής μουσικής από όλη την Ευρώπη και τον Καναδά. Η Italo-Disco ήταν η πρώτη μορφή της Eurodisco κατά τη δεκαετία του 1980 και πιθανώς και για αυτό, ότι ακολούθησε στην Ευρώπη συνέχισε να ονομάζεται από τους Ευρωπαίους ως "Italo Disco". Η μόνη εξαίρεση ήταν κάποιες μεταγενέστερες βρετανικές παραγωγές, που ονομάστηκαν "Eurobeat".

Η πρώτη μορφή της Italo-Disco εμφανίστηκε στην Ιταλία γύρω στο 1982, με συγκροτήματα και καλλιτέχνες όπως ο Gazebo, ο Kano και ο Gary Low (γενικά οι παραγωγές της ιταλικής "Baby Records").

Το 1984 ακολούθησε στη Γερμανία μία δεύτερη μορφή της Italo Disco, με συγκροτήματα όπως οι Bad Boys Blue και οι Modern Talking. Την εκδοχή αυτή οι Γερμανοί τη χόρευαν σε στυλ "Disco Fox" όπως την 1970s Eurodisco, για αυτό και η γερμανική εκδοχή της Italo Disco σήμερα έχει αποκτήσει το παρατσούκλι "Disco Fox" (τότε όμως κανένας δεν την ονόμαζε έτσι).

Το 1986, εμφανίστηκε μία εμπορική βρετανική μορφή της Italo Disco, που ονομάστηκε "Eurobeat" (ο "ρυθμός της Ευρώπης" δηλαδή). Αν και ως Eurobeat είχαν τότε χαρακτηριστεί και κάποια electropop συγκροτήματα με χορευτικό ήχο (τύπου Pet Shop Boys), εντούτοις ο όρος αυτός αφορά κατά 98% τις παραγωγές των Stock Aitken Waterman. Η Κάιλι Μινόγκ, η Sonia, ο Jason Donovan και ο Rick Astley αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτού του ήχου. Γύρω στο 1987-1988, εμφανίστηκαν στην Ευρώπη κάποιες Ιταλο-Βρετανικές παραγωγές, από καλλιτέχνες όπως η Spagna (κάποιες φήμες την θέλουν Ελληνίδα) και η Sabrina Salerno. Οι παραγωγές αυτές συνδύαζαν το Italo Disco και Eurobeat και πιθανώς είναι αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε σήμερα καθαρό 1980s Eurodisco (τότε όμως όλοι το έλεγαν "Italodisco").

Η Εurodisco τη δεκαετία του 1990

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990, Eurodisco μουσική εξακολουθούσε να παράγεται στην Ευρώπη, ωστόσο κανένας δεν την ονόμαζε τότε έτσι. Η Ισπανία συνέχισε να βγάζει Eurodisco κομμάτια, όπως και η χώρα μας η Ελλάδα, μόνο που εμείς τα λέγαμε Ελληνικά ποπ και -όταν είχαν κιθάρα- Ελληνικά Ροκ. Οι παραγωγές αυτού του ήχου στην Ελλάδα σταμάτησαν το 1992, ωστόσο συνέχισαν στην ανατολική Ευρώπη και στη Ρωσία (στην Πολωνία π.χ. δημιουργήθηκε μια τοπική Euro Disco εκδοχή, που ονομάστηκε "Disco Polo").

Μεταξύ του 1987 - 1992, εμφανίστηκε μια "σπινταρισμένη" μορφή της Eurodisco, που δανείζονταν αρκετά στοιχεία και ενορχήστρωση από τη Βρετανική Eurobeat. Αυτή η εκδοχή, βρήκε μεγάλη αποδοχή στις gay κοινότητες της Ευρώπης και κατόπιν της Αμερικής. Δείγματα αυτής μουσικής εξέλιξης, είναι οι London Boys και ο Ελληνο-Αυστραλός Paul Lekakis. Στην Αμερική, αυτή η εκδοχή της Eurodisco μετονομάστηκε και εντάχθηκε στην τοπική "Hi-NRG" μουσική βιομηχανία.

Στην Ευρώπη, το τελευταίο τραγούδι που χαρακτηρίστηκε επισήμως ως "Eurodisco" ήταν των Londonbeat το 1991, με το Hit "I've been thinking about you".

Από τεχνικής πλευράς, η τελευταία μορφή της Eurodisco, είναι η French House, ένα γαλλικό είδος μουσικής που εμφανίστηκε γύρω στο 1995 και σταδιακά επεκτάθηκε σε όλη την Ευρώπη. Η French House (γνωστή και ως Neu Disco, Disco House και French Touch), αποτελεί μια επιστροφή στις ρίζες της Eurodisco της δεκαετίας του 1970, πριν την εμφάνιση της Italo disco και των εκδοχών της. Κυρίως εμπνέεται από τη Space Disco, την αμερικανική Hi-NRG disco, την Canadian Disco και το P-Funk. Στη σύγχρονη Disco House εκδοχή της, οι περισσότερες επιρροές προέρχονται από τις 1970s παραγωγές του Alec R Costandinos