Πράσινο Ακρωτήριο

Για τo ομώνυμο ακρωτήριο, δείτε: Πράσινο Ακρωτήριο (ακρωτήριο).

Δημοκρατία του Πράσινου Ακρωτηρίου República de Cabo Verde
Σημαία Εθνόσημο
Εθνικός ύμνος: Cântico da Liberdade (Πορτογαλικά)
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο Η θέση του Πράσινου Ακρωτηρίου (πράσινο)
Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη	Πράγια 14°55′N 23°31′W
Επίσημες γλώσσες	Πορτογαλικά1
Πολίτευμα	Δημοκρατία
Πρόεδρος Πρωθυπουργός	Ζοζέ Μαρία Νέβες Ουλίσες Κορέια ε Σίλβα
Ανεξαρτησία • Από την Πορτογαλία • Ισχύον Σύνταγμα	5 Ιουλίου 1975 25 Σεπτεμβρίου 1992, αναθεωρήθηκε το 1995 και το 1999.
Έκταση  • Σύνολο  • % Νερό Ακτογραμμή	4.033 km2 (174η) αμελητέο 965 km
Πληθυσμός  • Απογραφή 2021   • Πυκνότητα	491.233 (174η)  121,8 κατ./km2 (95η)
ΑΕΠ (ΙΑΔ)  • Ολικό  (2019)  • Κατά κεφαλή	4,323 δισ. $   7.728 $
ΑΕΠ (ονομαστικό)  • Ολικό  (2019)  • Κατά κεφαλή	2,042 δισ. $   3.651 $
ΔΑΑ (2021)	0,662 (128η) – μεσαίος
Νόμισμα	Εσκούδο του Πράσινου Ακρωτηρίου (CVE)
Ζώνη ώρας	CVT (UTC -1)
Internet TLD	.cv
Οδηγούν στα	δεξιά
Κωδικός κλήσης	+238
1 Ομιλείται και η τοπική γλώσσα Κρεολική του Πράσινου Ακρωτηρίου

Το Πράσινο Ακρωτήριο (πορτογαλικά: Cabo Verde‎, προφέρεται: ˈkaβu ˈveɾðɨ), επισήμως Δημοκρατία του Πράσινου Ακρωτηρίου (πορτογαλικά: República de Cabo Verde‎, καθώς από τον Οκτώβριο του 2013 η χώρα ανακοίνωσε στον ΟΗΕ πως το επίσημο όνομα της δεν θα μεταφράζεται), είναι μια νησιωτική χώρα της Δυτικής Αφρικής, δυτικά της Σενεγάλης, με έκταση 4.033 τ.χλμ. και πληθυσμό 491.233 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2021.

Το όνομα της πρωτεύουσας είναι Πράια (αναφέρεται επίσημα Πράγια). Το νησί βρίσκεται στην περιοχή Μακαρονησία (αποτελείται από δέκα νησιά και άλλα πιο μικρά νησιά) στα βόρεια του Ατλαντικού Ωκεανού. Τα μέχρι πρότινος ακατοίκητα νησιά ανακαλύφθηκαν και εποικίστηκαν από τους Πορτογάλους τον 15ο αιώνα. Η χώρα πήρε την ονομασία της από το Cap-Vert (που σημαίνει Πράσινο Ακρωτήριο), σήμερα στη Σενεγάλη, στο δυτικότερο άκρο της ηπειρωτικής Αφρικής.

Γεωγραφία

Τα νησιά

Χάρτης.

Τα δέκα μεγαλύτερα νησιά είναι: Μπράβα, Φόγκο, Σαντιάγο, Μάιο, Μπόα Βίστα, Σαλ, Σάο Νικολάου, Σάο Βισέντε, Σάντο Αντάο και Σάντα Λουσία. Τα νησιά έχουν τραχιά μορφολογία και είναι ηφαιστειογενή. Το Φόγκο αποτελεί ενεργό ηφαίστειο και είναι το μοναδικό στο αρχιπέλαγος. Ο ηφαιστειακός κώνος στο Φόγκο φθάνει σε ύψος τα 2.829μ. στην Πίκο ντο Κάνου. Δέκα κύρια νησιά και γύρω στις οκτώ νησίδες απαρτίζουν το αρχιπέλαγος. Τα κυριότερα νησιά είναι:

• Μπαρλαβέντος (βόρεια συστάδα νησιών)
  • Νησί Σάντο Αντάο
  • Νησί Σάο Βισέντε
  • Νησί Σάντα Λουσία
  • Νησί Σάο Νικολάου
  • Νησί Σαλ
  • Νησί Μπόα Βίστα
• Σοταβέντος (νότια συστάδα νησιών)
  • Νησί Μάιο
  • Νησί Σαντιάγο
  • Νησί Φόγκο
  • Νησί Μπράβα

Οι νησίδες είναι οι Branco και Razo.

Κλίμα

Το κλίμα των νησιών είναι τροπικό και επηρεάζεται από τους ζεστούς και ξηρούς αληγείς ανέμους. Η ξηρασία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στο νησί σε αρκετά σημεία του αρχιπελάγους. Η βλάστηση επίσης είναι φτωχή.

Ετήσιες Κλιματολογικές Συνθήκες	Θερμοκρασία		Βροχοπτώσεις σε mm
Ιανουάριος	75 °F	24 °C	5.3mm
Φεβρουάριος	75 °F	24 °C	3.8mm
Μάρτιος	77 °F	25 °C	1.3mm
Απρίλιος	77 °F	25 °C	0.0mm
Μάιος	78 °F	25 °C	0.0mm
Ιούνιος	79 °F	26 °C	0.0mm
Ιούλιος	81 °F	27 °C	0.8mm
Αύγουστος	84 °F	29 °C	14.1mm
Σεπτέμβριος	85 °F	29 °C	33.6mm
Οκτώβριος	83 °F	29 °C	6.5mm
Νοέμβριος	81 °F	27 °C	2.5mm
Δεκέμβριος	77 °F	25 °C	1.6mm

Περιβάλλον

Δορυφορική φωτογραφία της νησιωτικής χώρας.

Η απομόνωση των ειδών στο Πράσινο Ακρωτήριο, καθώς η απόστασή του είναι 500 χιλιόμετρα από την υπόλοιπη Αφρική είχε αποτέλεσμα την ύπαρξη ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας, πολλών από αυτά να απειλούνται με εξαφάνιση. Στα ενδημικά πτηνά συμπεριλαμβάνονται το Alexander's Swift (Apus alexandri), Raso Lark (Alauda razae), Cape Verde Warbler (Acrocephalus brevipennis) και Iago Sparrow (Passer iagoensis), ενώ στα ερπετά συμπεριλαμβάνεται το γιγάντιο γκέκο (σαύρα) του Πρασίνου Ακρωτηρίου (Tarentola gigas).

Ο Κάρολος Δαρβίνος καταγράφει τη γεωλογική σύσταση του εδάφους, του κλίματος, της πανίδας και της χλωρίδας των νησιών στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του The Voyage of the Beagle (Το Ταξίδι του Μπιγκλ).

Ιστορία

Το νησί ήταν ακατοίκητο (χρησιμοποιείτο από αλιείς της Σενεγάλης) όταν έφτασαν οι Πορτογάλοι το 1456 και έγινε τμήμα της Αυτοκρατορίας τους (η προσάρτηση έγινε το 1495). Σημαντική υδάτινη οδός, εξαιτίας της γεωγραφικής θέσης του, το Πράσινο Ακρωτήριο αποτέλεσε επίσης τόπο με φυτείες ζαχαροκάλαμου και έπειτα σημαντικό κέντρο δουλεμπορίου. Η δουλεία καταργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Το 1951 η χώρα έγινε υπερπόντια επαρχία της Πορτογαλίας.

Το 1975, χάρη στις προσπάθειες εν μέρει του Αφρικανικού Κόμματος για την Ανεξαρτησία της Γουινέας και του Πράσινου Ακρωτηρίου (Partido Africano da Independência da Guiné e Cabo Verde, PAIGC), ήρθε η πολυπόθητη ανεξαρτησία, στις 5 Ιουλίου. Πρώτος πρόεδρος ανέλαβε ο Αριστίντες Περέιρα, ο οποίος επέβαλε μονοκομματικό σύστημα διακυβέρνησης. Έπειτα από την ανεξαρτησία, το PAIGC επεχείρησε να ενοποιήσει το Πράσινο Ακρωτήριο με τη Γουινέα-Μπισσάου. Οι προσπάθειες αυτές ανακόπηκαν από το στρατιωτικό πραξικόπημα στη δεύτερη χώρα, το 1980.

Το PAICV (προσκείμενο στο PAIGC) κυβέρνησε στο νησιωτικό κράτος μέχρι τη διεξαγωγή δημοκρατικών εκλογών, το 1991, οι οποίες είχαν αποτέλεσμα την κυβερνητική αλλαγή. Την αλλαγή του καθεστώτος είχαν ζητήσει οι ίδιοι οι εκλογείς, οι οποίοι ενέκριναν τροποποίηση του Συντάγματος σε δημοψήφισμα, το 1990. Το Κίνημα για τη Δημοκρατία (Movimento para a Democracia)(MPD) κέρδισε σε εκείνες τις εκλογές και επανεξελέγη το 1996, με αρχηγό τον Κάρλος Βέιγκα στην πρωθυπουργία και τον Αντόνιο Μοντέιρο στην προεδρία του κράτους. Το PAICV επέστρεψε στην εξουσία το 2001, για να επανεκλεγεί το 2006.

Το 2011 εξελέγη νέος πρόεδρος ο Ζόρζε Κάρλος Φονσέκα, ο οποίος επανεξελέγη το 2016.

Δημογραφία

Οι απόγονοι των εποίκων Ευρωπαίων, που ήταν οι Πορτογάλοι, απαρτίζουν τον σημερινό πληθυσμό των νησιών, αλλά και οι απόγονοι των δούλων, οι οποίοι είχαν μεταφερθεί από τη Γουινέα και κυρίως κατάγονται από τη Σενεγάλη, την Γκάμπια και τη Γουινέα-Μπισσάου. Το 70% του πληθυσμού είναι Κρεολοί και το υπόλοιπο είναι Αφρικανοί. Πολύ μικρό ποσοστό είναι Ευρωπαίοι (Ολλανδοί, Άγγλοι, Γάλλοι κ.λπ.). Στον πληθυσμό συμπεριλαμβάνονται Άραβες, Εβραίοι και Κινέζοι (του Μακάο), όπως επίσης και Αφροβραζιλιάνοι. Αξιοσημείωτο είναι ότι μεγάλος αριθμός κατοίκων της χώρας ζουν στο εξωτερικό, όπως οι ΗΠΑ (μισό εκατομμύριο), η Πορτογαλία (80.000), η Ανγκόλα (45.000), το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε και άλλες χώρες. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 74,0 χρόνια (69,9 χρόνια οι άνδρες και 77,9 οι γυναίκες).

Θρησκεία

Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι Χριστιανοί. Η θρησκεία τους είναι Ρωμαιοκαθολική (90%), με αρκετούς να ανήκουν στο προτεσταντικό δόγμα και μία μερίδα να ακολουθεί τις ανιμιστικές δοξασίες. Επίσης, υπάρχουν 2.030 Μάρτυρες του Ιεχωβά και 10.796 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών. Λίγοι ακολουθούν την Πίστη Μπαχάι, τον Βουδισμό και το Ισλάμ.

Γλώσσα

Η επίσημη γλώσσα είναι η πορτογαλική, ενώ ομιλείται ως εθνική γλώσσα η Κρεολική (κριούλο), η οποία αποτελεί κράμα πορτογαλικών και δυτικοαφρικανικών στοιχείων.

Οι ηφαιστειακές εκρήξεις του Φόγκο (όπως αυτή του 1680) και οι επιδημίες, δεν άφησαν περιθώρια για αύξηση του πληθυσμού. Ωστόσο, το προσδόκιμο ζωής είναι σήμερα ένα από τα υψηλότερα της Αφρικής.

Οι σημαντικότερες πόλεις της χώρας, εκτός από την Πράια, είναι η Μιντέλο (στο Σάο Βισέντε) και η Σάο Φιλίπε.

Διοικητική Διαίρεση

Το Πράσινο Ακρωτήρι διαιρείται σε 22 δήμους (concelhos) και περαιτέρω σε 32 ενορίες (freguesias).

Δήμος	Πρωτεύουσα	Έκταση km²	Πληθυσμός
Ριμπέιρα Γκράντε	Ριμπέιρα Γκράντε	167	21.735
Παούλ	Πόμπας	54.26	8.383
Πόρτο Νόβο	Πόρτο Νόβο	558	18.335
Σάο Βισέντε	Μιντέλο	262	74.136
Ριμπέιρα Μπράβα	Ριμπέιρα Μπράβα	258	13.664
Ταρραφάλ ντε Σάο Νικολάου	Ταρραφάλ ντε Σάο Νικολάου	121.5	5.039
Μπόα Βίστα	Σαλ Ρέι	620	6.233
Σαλ	Εσπάργκος	216	29.110
Πράια	Πράια	258	113.664
Σάο Ντομίνγκος	Σάο Ντομίνγκος	137.6	13.305
Σάντα Καταρίνα	Ασσομάδα	243	49.829
Σάντα Κρουζ	Πέδρα Μπαντέχο	150	32.965
Σάο Λουρένσο ντος Οργκάος	Τζοάο Τέβες	39	8.533
Σάο Σαλβαδόρ ντο Μούντο	Πίκος	31	10.044
Ριμπέιρα Γκράντε ντε Σαντιάγο	Βέλια	164	9.679
Σάο Μιγκέλ	Καλέτα ντε Σάο Μιγκέλ	91	16.104
Ταρραφάλ	Ταρραφάλ	112.4	18.000
Σάο Φιλίπε	Σάο Φιλίπε	394	27.826
Μάιο	Μάιο	269	5.435
Σάντα Καταρίνα ντο Φόγκο	Κόβα Φιγκέιρα		15.350
Μοστέιρος	Μοστέιρος	82	17.449
Μπράβα	Νέα Σίντρα	67	6.426

Διακυβέρνηση

Το πολίτευμα της χώρας είναι Προεδρική Δημοκρατία. Δικαίωμα ψήφου χορηγείται στους πολίτες από την ηλικία των 18 ετών και άνω.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι Αρχηγός Κράτους και έχει δικαίωμα να διεκδικήσει μέχρι και δεύτερη θητεία. Η νομοθετική εξουσία ασκείται τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την Εθνοσυνέλευση της χώρας, η οποία αποτελείται από 72 μέλη, τα οποία εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία για πενταετή θητεία. Η Δικαιοσύνη ασκείται ανεξάρτητα.

Διεθνείς σχέσεις

Η χώρα ασκεί παραδοσιακά αδέσμευτη εξωτερική πολιτική και διατηρεί καλές σχέσεις με όλες τις χώρες. Για το λόγο αυτό η χώρα έχει επιλεγεί για διεξαγωγή σημαντικών διεθνών συνεδρίων.

Άμυνα

Η στρατιωτική θητεία στη χώρα δεν είναι υποχρεωτική, ωστόσο υπάρχει η υποχρέωση για παροχή υπηρεσιών και στρατολόγηση επί 14μηνο. Οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν την ονομασία Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις του Λαού (FARP). Ηλικία στράτευσης είναι τα 18 χρόνια. Υπάρχουν Στρατός και Ακτοφυλακή (με πτέρυγες στην Αεροπορία).

Οικονομία

Ψαράδες στο Πράσινο Ακρωτήριο

Η ανεπάρκεια πλουτοπαραγωγικών πηγών έχει αρνητικό αντίκτυπο στη χώρα. Έτσι, η οικονομία στηρίζεται εν μέρει στον τουρισμό και στις υπεράκτιες εταιρείες, αλλά και στην εξωτερική βοήθεια. Επίσης, οι δημόσιες υπηρεσίες έχουν μεγάλο μερίδιο στο εισόδημα. Το 2000, το 30% του πληθυσμού ζούσε υπό το όριο της φτώχειας. Οι κάτοικοι καλλιεργούν πατάτες, φασόλια, μανιόκα, ζαχαροκάλαμο, καφέ, κακάο, κίκι και καπνό. Η ξηρασία αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα. Η εκτροφή βοοειδών και η αλιεία είναι λιγότερο ανεπτυγμένες στο κράτος. Στα νησιά Σαλ και Μάιο εξορύσσεται αλάτι, ενώ ο βιομηχανικός τομέας περιορίζεται στην κατάψυξη των ψαριών και την κατασκευή πορσελάνης.

Το Πράσινο Ακρωτήριο έχει εμπορικούς εταίρους την Πορτογαλία, τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ολλανδία. Εισάγει κυρίως καύσιμα και βιομηχανικά προϊόντα. Νομισματική μονάδα της χώρας είναι το εσκούδο. Έως το 1999 ήταν συνδεδεμένο με το εσκούδο Πορτογαλίας και στη συνέχεια με το Ευρώ.

Τα τελευταία χρόνια η οικονομία του νησιού παρουσίασε σημάδια ανάκαμψης ώστε σήμερα κατατάσσεται στις χώρες με μεσαία ανάπτυξη και ο ΟΗΕ την κατατάσσει στις αναπτυσσόμενες χώρες. Από την εποχή της ανεξαρτησίας, η ανάπτυξη είναι σταθερή. To 2007 έγινε χώρα με μεσαία ανάπτυξη, αφήνοντας την κατηγορία των λιγότερο αναπτυσσόμενων κρατών. Ήταν η δεύτερη φορά που έγινε αυτό σε ένα κράτος. Σήμερα είναι σε υψηλή κατάταξη σε σχέση με τις υπόλοιπες αφρικανικές χώρες στον κατάλογο (125η το 2017).

Στις 18 Δεκεμβρίου του 2007 εγκρίθηκε η αίτηση για εισδοχή του Πράσινου Ακρωτηρίου στον ΠΟΕ. Με βάση το πακέτο ένταξης η χώρα υποχρεώνεται να εισαγάγει νέο Τελωνειακό Κώδικα και να θεσπίσει νομοθεσία για την παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς επίσης και νομοθεσία για διπλώματα ευρεσιτεχνίας.

Το Πράσινο Ακρωτήριο έγινε το 153ο μέλος του ΠΟΕ, στις 23 Ιουλίου του 2008.

Μεταφορές και επικοινωνίες

Η χώρα έχει 10 αεροδρόμια (εκτ. 2008), με ένα διεθνές αεροδρόμιο να βρίσκεται στο Σαλ. Η πρωτεύουσα αποτελεί το σημαντικότερο λιμάνι. Ο εμπορικός στόλος αριθμεί 8 πλοία, εκ των οποίων τα δύο είναι ξένης ιδιοκτησίας. Η χώρα δε διαθέτει σιδηροδρομικό δίκτυο. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.

Σε ό,τι αφορά τις τηλεπικοινωνίες, λειτουργούν 22 ραδιοφωνικοί σταθμοί (όλοι στα FM) και ένας τηλεοπτικός. Το 2007 το νησιωτικό κράτος διέθετε 344 παροχείς υπηρεσιών Διαδικτύου. Οι χρήστες του Διαδικτύου υπολογίζονταν το 2005 σε 29.000.

Πολιτισμός και τουριστικά αξιοθέατα

Οι παραλίες του Σάο Τιάγκο προσελκύουν πολλούς τουρίστες, ενώ από το 1997 λειτουργεί στην πρωτεύουσα Εθνογραφικό Μουσείο. Σε πολλά κτήρια της χώρας η αφρικανική παράδοση έχει εξοβελιστεί από την αποικιοκρατική επιρροή. Στην παλιά πρωτεύουσα, τη Σιδάδε Βέλια, ο επισκέπτης μπορεί να δει τα ερείπια της Μονής του Αγίου Φραγκίσκου, τον καθεδρικό ναό και πάνω από την πόλη το Βασιλικό Φρούριο του Αγίου Φιλίππου (χρονολογείται από το 1593).

Στον τομέα του πολιτισμού η χώρα μπορεί να καυχιέται για τη μουσική της παράδοση, η οποία επηρεάστηκε από τα πορτογαλικά "φάντος". Έτσι, το είδος της μελαγχολικής μουσικής μόρνα εκφράζει την έντονη μελαγχολία, γνωστή ως "Sodade". Το ομώνυμο τραγούδι της "ξυπόλητης ντίβας" Σεζάρια Έβορα, μαζί με την Ελευθερία Αρβανιτάκη καταδεικνύει αυτό το μουσικό είδος. Η Έβορα αποτέλεσε την καλύτερη πρέσβειρα για τη μουσική και τον πολιτισμό της νησιωτικής χώρας, καθώς από το 1988 έως τον θάνατό της το 2011, έκανε διεθνή καριέρα.

Βιβλιογραφία

• Συλλογικό έργο, Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας, εκδόσεις ΔΟΜΗ, 2006.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• República de Cabo Verde Κυβέρνηση του Πράσινου Ακρωτηρίου
• Assembleia Nacional de Cabo Verde Ιστότοπος της Βουλής
• BBC News - Προφίλ της χώρας
• Ενδημικά Πτηνά Αρχειοθετήθηκε 2009-01-02 στο Wayback Machine.