Οριγκάμι
Το οριγκάμι (ιαπωνικά: 折り紙, Χέπμπορν: origami από τα όρι και κάμι, που σημαίνουν το δίπλωμα χαρτιού) είναι η καλλιτεχνία του διπλώματος χαρτιού, ενώ απαγορεύεται το κόψιμό του. Στα ελληνικά ο όρος είναι “χαρτοδιπλωτική”.[1] Είναι επινόηση των Ιαπώνων. Το οριγκάμι χρησιμοποιεί το δίπλωμα για την κατασκευή πολλών θεμάτων. Με άλλα λόγια, προβλέπουν στην δημιουργία πολλών διαφορετικών πραγμάτων με την αξιοποίηση ενός πολύ συγκεκριμένου και προκαθορισμένου υλικού: ένα κομμάτι χαρτί. Η διαδικασία κατασκευής είναι απλή. Μέσα από διαδοχικά και συγκεκριμένα, κάθε φορά, διπλώματα στο χαρτί, αυτό παίρνει μετά από λίγο την τελική του μορφή, η οποία ενδέχεται από μία και μόνο απόκλιση, ειδικά στην αρχή της διαδικασίας, να διαφέρει. Το οριγκάμι εξασκούνταν ήδη από την εποχή Edo (1603-1867). Σε μία άλλη τέχνη διπλώματος χαρτιού, με το όνομα κιριγκάμι, το κόψιμο του χαρτιού επιτρέπεται.[2][3]
Εφαρμογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το οριγκάμι δεν χρησιμοποιείται μόνο ως εικαστική τέχνη και τρόπος διασκέδασης, αλλά έχει εφαρμογές και σε άλλους τομείς. Πρώτα από όλα στα μαθηματικά, εφόσον τα οριγκάμι παίζουν με τα σχήματα και την γεωμετρία.[3] Επιπροσθέτως, στην ιατρική πολλές φορές επιδρά θεραπευτικά στα άτομα, προσφέροντάς τους χαλάρωση, μέσα από την χαρά της δημιουργίας. Η λογική της συγκεκριμένης τέχνης, είναι το δίπλωμα του χαρτιού για να μικρύνει ο όγκος του και για να πάρει μία καθορισμένη μορφή. Με αυτόν τον τρόπο, η τεχνική των οριγκάμι έχει αξιοποιηθεί πολλές φορές στην επιστήμη, μέσα από το δίπλωμα των κατασκευών για την μεταφορά τους, όπως ο ηλιακός συλλέκτης του Ιάπωνα καθηγητή Koryo Miura, ο οποίος διπλώνεται όταν δεν βρίσκεται στο διάστημα.[4]
Το χαρτί που χρησιμοποιείται για το οριγκάμι μπορεί να είναι οποιοδήποτε τετράγωνο χαρτί. Υπάρχουν όμως και ειδικά χαρτιά, τα οποία είναι πιο ανθεκτικά, αφού δεν σκίζονται και έτσι παίρνουν πιο εύκολα την επιθυμητή φόρμα. Κυκλοφορούν σε πολλούς τύπους και χρώματα ανάλογα με τα μοντέλα που θέλει κανείς να φτιάξει.
Παιδαγωγική αξία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα origami είναι μία δραστηριότητα πολύ απλή και διασκεδαστική για όλους, και ειδικά για τα παιδιά. Είναι ένας δημιουργικός τρόπος αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου και δημιουργίας κατασκευών.
Συμβάλλει στην άσκηση της λεπτής κινητικότητας, της φαντασίας και της δημιουργικότητάς. Λόγω των απείρων τρόπων διπλώματος του χαρτιού, είναι ένας τρόπος έκφρασης και απασχόλησης με τον οποίο μπορεί να ασχοληθεί οποιοσδήποτε βασιζόμενος στις αρεσκείες και τα ενδιαφέροντα του. Ακόμα, έχουν την ικανότητα να καλλιεργούν την υπομονή, την επιμονή και την συγκέντρωση έως ότου τελειώσει η επιθυμητή κατασκευή.[3]
Ένα άλλο πολύ σημαντικό στοιχείο είναι ότι τα origami, καθώς και άλλες τεχνικές παρόμοιου τύπου, όπως τα kusudama και τα tangram, διδάσκουν ορισμένα γεωμετρικά σχήματα και τις σχέσεις μεταξύ τους, δηλαδή φέρνουν σε επαφή τους μαθητές με τα μαθηματικά. Ακόμα, για τα παιδιά, οι κατασκευές από χαρτί θα μπορούσε να αποτελέσουν και ένα είδος συμβολικού παιχνιδιού, αφού δεν είναι πάντα σαφή η αναπαράσταση της μορφής που απεικονίζουν (π.χ. στο tangram, το κεφάλι από ένα ζώο μπορεί να είναι ένα τετράγωνο).[3]
Το οριγκάμι είναι βασισμένο στη γεωμετρία. Επεξεργάζεται και παίζει με αρκετά διαφορετικά σχήματα και μορφές. Επιπροσθέτως, για να σχηματιστούν οι επιθυμητές μορφές απαιτούνται τα παραπάνω σχήματα, στο κατάλληλο μέγεθος, με τον σωστό συνδυασμό, δηλαδή με άλλα λόγια, ζητείται από εκείνον που επιθυμεί να δημιουργήσει μία μορφή, να μάθει πως μπορεί κάποια σχήματα να τα μετατρέπει σε άλλα, διπλώνοντάς τα. Με αυτόν τον τρόπο συντελεί στην ενεργητική και βιωματική μάθηση, με διαδραστικό και παιγνιώδη τρόπο.
Τέλος, είναι πολύ εύκολη και οικονομική δραστηριότητα, εφόσον το βασικό υλικό είναι το χαρτί και υπάρχουν βιβλία, ιστοσελίδες, βίντεο, ακόμα και μαθήματα και κοινότητες για την διάδοση της τέχνης του οριγκάμι.
Γνωστοί καλλιτέχνες που έχουν ασχοληθεί με την τέχνη του οριγκάμι είναι, μεταξύ άλλων, οι: Matthieu Georget, Ronald Koh, Robert Lang, Satoshi Kamiya, Manuel Sirgo, Δημήτρης Δάλας (ειδικός των οριγκάμι στην Ελλάδα www.origami.gr), κ.α.
Καλλιτέχνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γνωστοί καλλιτέχνες που έχουν ασχοληθεί με την τέχνη του οριγκάμι είναι, μεταξύ άλλων, οι: Matthieu Georget, Ronald Koh, Robert Lang, Satoshi Kamiya, Manuel Sirgo, Akira Yoshizawa, Δημήτρης Δάλας (ειδικός των οριγκάμι στην Ελλάδα), κ.α.[1][4][5]
Ιστορική προέλευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το οριγκάμι εμφανίζεται στην Ιαπωνία περίπου τον 6ο αιώνα όταν οι μοναχοί άρχισαν να φέρνουν χαρτί από το εξωτερικό. Λόγο της ακρίβειας και του μικρού αποθέματος του χαρτιού, το origami χρησιμοποιήθηκε κυρίως σε θρησκευτικές τελετές. Για παράδειγμα στις γαμήλιες, με τις διπλωμένες πεταλούδες να συμβόλιζαν τη νύφη και τον γαμπρό. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν από τους Σαμουράι που φορούσαν τα οριγκάμι σαν φυλαχτά καλής τύχης αφού πίστευαν ότι θα τους προστατεύσουν κατά την διάρκεια της μάχης, ενώ οι πλούσιοι και μορφωμένοι αντάλλαζαν επιστολές, διπλώνοντάς τες με τις τεχνικές του οριγκάμι.[1][5]
Μέσα από τον δρόμο του μεταξιού, η τέχνη του οριγκάμι φτάνει στη Μέση Ανατολή όπου παρακινεί το ενδιαφέρων των Αράβων και εξαπλώνεται στην Βόρεια Αφρική και την Ευρώπη μετά την Αραβική κατάκτηση της Ιβηρικής Χερσονήσου. Οι Ισπανοί τη μετέφεραν μετά στη Λατινική Αμερική, ονομάζοντας την Papiroflexia και δημιουργώντας καινούργιες τεχνικές.[4]
Στα τέλη του 14ου αιώνα, το οριγκάμι εξαπλώνεται στην Ευρώπη, με τις τεχνικές αναδίπλωσης και τα δημιουργήματα από χαρτί να παίρνουν μία πιο πρακτική διάσταση σε καθημερινά ζητήματα. Συχνό φαινόμενο ήταν η δημιουργία μικρών κουτιών, συχνά αποθηκευτικής χρήσεως π.χ. κοσμηματοθηκών, ή ακόμα και για την παράδοση γραμμάτων και επιστολών.
Σήμερα οργανισμοί συνδεδεμενη με το οριγκάμι όπως οι: British Origami Society, Papiroflexia, Nippon Origami Association, Origami USA, διοργανώνουν συναντήσεις και διαγωνισμούς όπου παρουσιάζονται καινούργιες τεχνικές και μοντέλα ενώ συμμετέχουν άνθρωποι από ολόκληρο τον κόσμο.[4]
Η τέχνη των οριγκάμι δεν έχει σταματήσει και ούτε πρόκειται να σταματήσει να εξελίσσεται σύντομα. Οι τρόποι και οι πηγές, από τις οποίες μπορεί κανείς να διδαχθεί την τέχνη του οριγκάμι , συνεχώς αυξάνονται, όπως και το ενδιαφέρον του κόσμου και κυρίως των παιδαγωγών για τις τεχνικές τους.[1]
Παγκόσμια ημέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η 11η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η παγκόσμια Ημέρα του Οριγκάμι αφιερωμένη στον συγκεκριμένο τρόπο διπλώματος του χαρτιού, και παρόλο που προήλθε από την Ιαπωνία, γιορτάζεται πλέον παντού.[6]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- (Ελληνικά),(Αγγλικά) www.origami.gr Αρχειοθετήθηκε 2010-06-06 στο Wayback Machine.
- (Αγγλικά) Papyromania
- (Αγγλικά) Origami Video
- Οδηγός για τη δημιουργία λουλουδιού Αρχειοθετήθηκε 2007-10-24 στο Wayback Machine.
- Οδηγός για τη δημιουργία αστεριού Αρχειοθετήθηκε 2007-12-13 στο Wayback Machine.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Τι είναι το Origami;» (PDF). kdapxanthis.gr. 29 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023.
- ↑ «K's Origami : History of Origami». origami.ousaan.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Τι είναι το origami; Η αξία του origami για την ανάπτυξη του παιδιού. Φτιάχνοντας απλά παιχνίδια». mstone.ru. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Lytra, Pamela. «Origami: Είναι τέχνη και αξιοποιείται ως θεραπευτική μέθοδος». tofarmakeiomou.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023.
- ↑ 5,0 5,1 admin (26 Μαΐου 2020). «Origami / Η Τέχνη της Χαρτοδιπλωτικής». THE PAPER PLACE. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023.
- ↑ Σήμερα .gr, Σαν. «Ημέρα του Οριγκάμι». Σαν Σήμερα .gr. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023.
